Axçoy-Martan cümə məscidi
Batal-Hacı Belxoroyev adına Axçoy-Martan cümə məscidi (çeç. Iашхой-Марта маьждиг Батал-Хьажан Белхароев цӀарах дина) — Çeçenistan Respublikasının Açxoy-Martan rayonunun regional mərkəzinin əsas cümə məscidi. Fortanqa çayının sahilində yerləşir. Məsciddə ibadət zamanı beş minə qədər insan yerləşə bilər.
| Batal-Hacı Belxoroyev adına Axçoy-Martan cümə məscidi | |
|---|---|
| çeç. Iашхой-Марта маьждиг Батал-Хьажан Белхароев цӀарах дина | |
 Məscidin ümumi görünüşü | |
 | |
| 43°11′37″ şm. e. 45°17′13″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə |
 Rusiya Çeçenistan |
| Status | fəaliyyət göstərir |
| Şəhər | Axçoy-Martan kəndi, Qudermes rayonu |
| Rayon | Açxoy-Martan rayonu |
| Yerləşir | X.Nurədilov küçəsi |
| Sifarişçi | Ramzan Kadırov |
| Tikilmə tarixi | 2013-2014-cü il dekabr |
| Üslubu | Osmanlı memarlığı |
| Hündürlüyü | 47 metr |
| Sahəsi | 2000 м² |
| Minarələri | 4 |
| Günbəzləri | 1 əsas 4 əlavə |
| Material | mərmər-travertin (divarlar) |
| Vəziyyəti | fəaliyyət göstərir |
Tarixi
redaktə1883-cü ilə qədər Açxoy-Martan kəndində 10, o cümlədən baş Cümə məscidi və 9 məhəllə məscidi fəaliyyət göstərirdi.[1]
Şeyx Batal-Hacı Belxaroyev adına mərkəzi məscid Çeçenistan Respublikasının Açxoy-Martan rayonunun mərkəzində yerləşir.[2] Məscid X. N. Nuradilov küçəsi boyunca Fortanqa çayının vadisində yerləşir.
Bu məscidin tikintisi ilə bağlı qərarı Ramzan Kadırov 2013-cü ilin yanvarında Açxoy-Martan rayonuna səfəri zamanı verib.[3] Məscidin tikintisinə 2013-cü ilin yazında başlanmış, açılışı 2014-cü ilin dekabrında olmuşdur.[4] Məscidin tikintisində türkiyəli mütəxəssislər iştirak ediblər. Tikinti materiallarının çoxu Türkiyədən gətirilib, Açxoy-Martan məscidi Qroznıdakı Çeçenistanın Qəlbi məscidinin kiçik bir nüsxəsidir.
Təsviri
redaktə.jpg)
Axçoy-Martan cümə məscidinin memarlığı iki üslubu — klassik Osmanlı memarlığıı və Bizans üslubunu birləşdirir. Açxoy-Martan məscidi müsəlmanların əsas ziyarətgahı olan Məscidül-Hərama (ehtiyat məscidi) tərəf yönəlib.
Məscidin xarici və daxili divarları xüsusilə davamlı daş olan travertinlə işlənib. Travertinin xarici bəzəyində tünd qəhvəyi və boz rənglərin məharətlə birləşməsi ona özünəməxsus görünüş verir. Axçoy-Martan cümə məscidi içərisi də geniş şəkildə ağ mərmərlə bəzədilib. Məscidin divarında mərmərdən həkk olunmuş minbər və dua taxçası tikilmişdir. Qeyd edək ki, ağ mərmərdən hazırlanmış mehrab Məkkəyə yönəlib, namaz zamanı möminlərə istiqamət göstərir. Məscid hündürlüyü iyirmidən çox və diametri 15,5 m olan böyük günbəzlə taclanır. Məscidin ümumi sahəsi 2000 kvadratmetr, insan tutumu isə 5 min nəfərdir. Dəstəmaz almaq üçün ayrıca bina var. Məscidin künclərində azan oxumaq üçün hər birində 2 eyvan olan 4 minarə yüksəlir.[5][6] Axçoy-Martan cümə məscidinə bitişik ərazi geniş sahəyə malikdir. Belə ki, bu ərazidə xiyabanları olan park salınıb, daim xidmət göstərilən təravətli qazonlarla piyada yolları təşkil olunub.
İstinadlar
redaktə- ↑ "Список населенных мест Терской области : По сведениям к 1 янв. 1883 г.. — Владикавказ, 1885". 2017-05-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-28.
- ↑ Ахмед Джабраилов. "Строительство мечети им. Батал-Хаджи Белхороева в Ачхой-Мартане завершается / Новости / СКФО". skfo.ru. İstifadə tarixi: 2020-07-16.[ölü keçid]
- ↑ Рустам Битиров. Открытие мечети в благословенный день // Вести Республики (Газета). — 2014. — 14 январь.
- ↑ "В Ачхой-Мартановском районе Чечни открылась мечеть". REGNUM. 2021-10-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-28.
- ↑ "В Чечне открыта мечеть имени шейха Батал-Хаджи Белхароева | Информационное агентство "Грозный-Информ"". www.grozny-inform.ru (rus). 2021-10-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-07-16.
- ↑ "Видео - Открытие мечети им Батал Хаджи Белхороева в Ачхой-Мартане 12.01.14г (Видео)". bakdar.org. 2021-10-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-07-16.