Aytvaras
Aytvaras (lit. Aitvaras) — Litva mifologiyasında sevdiyi bir ailəyə sərvət, inciklik halında isə kədər gətirən, odlu ilan şəklində uçan ruh. Kabus və inkubdur.[1] Aytvaras Latviya mifologiyasında Valniasla qohumdur və Pukeyə uyğundur, slavyan mifologiyasında isə "Od ilanı"na yaxındır.[2] Aytvaras artıq XVI əsrdə digər Litva tanrıları ilə yanaşı Martinas Majvinas tərəfindən qeyd edilmişdir.
| Aytvaras | |
|---|---|
| lit. Aitvaras | |
 |
Etimologiya redaktə
Versiyalardan birinə görə, Aytvaras sözü Litva dilində "sərsəri", "yelbeyin", "nadinc" mənasını verən "aiti" və "çox sürətli hərəkət" mənasını verən "vara" sözlərindən formalaşmışdır. Başqa bir versiyaya görə, bu ad "sakit" mənasında olan "aitauti" sözü ilə əlaqələndirilir, lakin bu versiya daha az qəbul edilmişdir. Digər adlara Altviksas, Damavikas, Qausinelis, Pisuxand, Tulixand, Koklikas, Pukis, Puuk, Spirukas, Atvaras, Jaltvikşas və s. aiddir.[3]
İstinadlar redaktə
- ↑ Иванов, Топоров, 1987
- ↑ Ольга Изотова, Галина Касперович, Александра Гурко, Александр Бондарчик. Кто живет в Беларуси. Litres. 2017. 570. ISBN 9785457640061. "Arxivlənmiş surət". Archived from the original on 2017-12-07. İstifadə tarixi: 2022-09-11.
- ↑ Theresa Bane. Encyclopedia of Beasts and Monsters in Myth, Legend and Folklore. McFarland. 2016. 19. "Arxivlənmiş surət". Archived from the original on 2017-08-16. İstifadə tarixi: 2022-08-23.
Əlavə ədəbiyyat redaktə
- Айтварас / Иванов Вяч. Вс., Топоров В. Н. // Мифы народов мира : Энцикл. в 2 т. / гл. ред. С. А. Токарев. — 2-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1987. — Т. 1 : А—К. — 671 с.
- Айтварасы, Каукасы // Цветок папортоника: Литов. мифолог. сказания (15000 nüs.). Вильнюс: Вага. Сост. и авт. предисл. Велюс Н., перевод с литов. Е. А. Соловьёвой; Ил. Р. Велювене. 1989 [Laumių dovanos: Lietuvių mitologinės sakmės, 1979]. 40–58. ISBN 5-415-00419-X.