Azərbaycanda alman əsirləri
Azərbaycanda alman əsirləri (alm. Deutsche Kriegsgefangene in Aserbaidschan) — İkinci Dünya Müharibəsi dövründə Sovet qoşunları tərəfindən tutulan və Azərbaycan SSR ərazisində olan Üçüncü Reyxin keçmiş hərbi qulluqçuları.
Mingəçevirdə alman əsirləri | |||
Yaşadığı ərazilər | |||
---|---|---|---|
| |||
Dili | |||
alman dili, macar dili, rumın dili və s. |
Tarixi
redaktəƏsirlərin gəlişi və yerləşmə
redaktəTikinti işləri
redaktəİkinci Dünya Müharibəsində SSRİ-yə əsir düşən almanların bir hissəsi Azərbaycana gətirilərək tikinti sahəsində işlədilib. Dövlət İncəsənət Muzeyi, Hökumət Evi, Səhiyyə Nazirliyinin binası məhz almanlar tərəfindən tikilib.[1] 1940-cı ildə Mingəçevir SES-in əsası qoyulub.[1] 1941-ci ildə stansiyanın tikintisinə 10 minə yaxın alman hərbi əsir cəlb edilib.[1]
Yeraltı fəaliyyətlər
redaktəMüharibə əsirləri ilə siyasi işlər
redaktəMüharibə əsirlərinin qaytarılması
redaktəAlman əsirlərin qəbiristanlıqları
redaktəBu gün alman müharibə əsirlərinin qəbirləri Azərbaycanın müxtəlif yerlərində yerləşir. Əsasən bu qəbiristanlıqlar, hərbi əsirlərin tikinti işlərinə cəlb olunduğu yerlərdə olurdu. 1995-ci il dekabrın 22-də Azərbaycan Xarici İşlər Naziri Həsən Həsənov və Almaniya Xarici İşlər Naziri Klaus Kinkel alman əsirlərinin məzarlarının qorunması haqqında müqavilə imzalamışlar.[2]
Saatlının Cəfərxan kəndindəki "Laboratoriya" adlanan yerdə 200-ə yaxın alman əsiri saxlanılıb.[3] Əsir olduqları müddətdə müxtəlif kənd işlərinə cəlb olunmuşdular.[3] Müəyyən vaxtdan sonra 200-ə yaxın alman əsiri vəfat etmişdir.[3] Ölmə səbəbləri isə bəlli deyil.[3] Ölmüş əsirlər üçün ayrıca məzarlıq da salınıb. Hazırda həmin "Laboratoriya"nın uçulmuş bir hissəsi isə mal-qara üçün tövlə kimi istifadə olunmuşdur.[3]
İstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 3 "Azərbaycan almanları". modern.az. modern.az. 2019-04-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 mart 2019.
- ↑ Чернявский С. И. Внешняя политика Азербайджанской Республики (1988–2003). — Б.: Адилоглу, 2003. — С. 274.
- ↑ 1 2 3 4 5 "Azərbaycanda ölən Alman əsirləri". turan.az. turan.az. 2018-12-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 mart 2019.