Azadlıq meydanı (Tallin)
Azadlıq meydanı və ya Vabaduse meydanı (est. Vabaduse väljak)[1] — Tallinin mərkəzində yerləşən şəhər meydanı.
| Azadlıq meydanı | |
|---|---|
| est. Vabaduse väljak | |
 Azadlıq meydanı, solda - Müstəqillik müharibəsində Qələbə abidəsi, sağda - Müqəddəs Yəhya kilsəsi | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Ölkə |
 Estoniya |
| Şəhər | Tallin |
Meydanda Haryu, Rozikrantsi, Tatari, Estoniya bulvarı, Payarnus şosesi və Kaarli bulvarının küçələri birləşir.
Tarixi
redaktəXIX əsrin ortalarında yıxılan Harju qapılarının qarşısındakı İsveç qalasının yerində yaranmışdır. 1867-ci ildə meydanda Müqəddəs Yəhya kilsəsi ucaldıldı.
XX əsrin əvvəllərində meydanın qeyd olunan adları: Sen bazarı (est. Heina turg, alm. Heumarkt), Petrovskaya meydanı (est. Peetri plats, alm. Peters-Platz, Peterplatz) adları var idi.[1]
1910-cu ildə meydanda Sen bazarı (alm. Heumarkt) ləğv edildi, meydan daşla döşəndi. Şəhərin rus qoşunları tərəfindən tutulmasının 200 illiyi münasibətilə meydanda I Pyotrun abidəsi ucaldıldı. 1922-ci il mayın 1-də[2] sökülən abidənin altındakı postament də dağıdıldı. Pyotr abidəsinin tuncdan olan ayaqları Estoniya senti[3] üçün əridildi, tunc əllərdən isə 1918-1920-ci illərdə Müstəqillik müharibəsində iştirak etmiş eston məktəblilərinin abidəsi ucaldıldı. Qalan büst isə Kadriorqa (prezidentin hazırkı iqamətgahının yanında) köçürüldü, onun sonrakı taleyi haqqında isə məlumat yoxdur.
1930-cu illərdə meydanda funksionalist üslubda tikilmiş binalar - İncəsənət Evi (1933, memarlar Anton Soans, Edqar-Yohan Kuusik), inzibati bina (1932, memar Robert Natus), Scandic Palace hoteli (1936, Elmar Lohk ) inşa edildi.
29 aprel 1941-ci ildən 15 may 1989-cu ilə qədər meydan Qələbə meydanı (est. Võiduväljak, Võidu väljak) adlandırıldı.[1]
2009-cu ildə meydanda Qurtuluş müharibəsində Qələbə abidəsi ucaldılıb.
Tikili
redaktə
- Ev 1 — Müqəddəs Yəhya kilsəsi (Yanovskaya kilsəsi)[4].
- Ev 3 — Palace hotel (1936, memar Elmar Lohk);
- Ev 4 — Georg Ots adına Tallin Musiqi Kolleci;
- Ev 5 — Estoniya Rus Teatrı;
- Ev 6 — Tallin İncəsənət Evi qalereyası[5] (1933, memarlar Edqar-Yohan Kusik, Anton Soans);
- Ev 7 — Tallinn şəhər hökuməti (meriya) (1932, memar Robert Natus, lampalar - Yan Kort);
- Ev 8 — Tallin İncəsənət Evi[6];
- Ev 9 — əyləncə golf mərkəzi və yeraltı dayanacaq;
- Ev 10 — EEKS-MAJA sığorta şirkətinin keçmiş binası (1936, memar Elmar Lohk), keçmişdə Vladimir Sapojninin çıxış etdiyi birinci mərtəbədə məşhur "Moskva" kafesi yerləşirdi.
Qalereya
redaktə- Azadlıq meydanı
-
I Pyotr abidəsinin açılışı, 1910-cu il -
I Pyotr abidəsi -
Yaanovskaya kilsəsi -
1943-cü ilin fevral-martı, Bundesarxivdən foto -
Bayram üçün bəzədilmiş "Gloria Palace" kinoteatrının və "Astoriya" restoranının fasadı, 1944-cü ilin noyabrı -
Ev 5, Estoniya Rus Teatrı, mədəniyyət abidəsi -
Ev 6 -
Ev 8 (İncəsənət evi), mədəniyyət abidəsi -
Ev 10, mədəniyyət abidəsi -
Yenidənqurma zamanı meydanda qazıntılar, 2008 -
XXVI Mahnı Festivalı iştirakçılarının toplantısı
4 iyul 2014-cü il -
Tallin günü, 15 may 2014-cü il -
Ukrayna və Estoniyanın bayraqları, aprel 2022
.jpg)
.JPG)
Meydan kinoda
redaktəMüqəddəs Yəhya kilsəsi Şerlok Holms və Doktor Uotsonun (Aqra xəzinələri) sərgüzəştləri teleserialında Müqəddəs Monika kilsəsi adı altında çəkilib.[7]
1986-cı ilin may ayında meydanda "Yüz ildən sonra mayda" (est. «Saja aasta pärast mais») filminin epizodlarının çəkilişi üçün qısa müddətə 1910-cu ildən 1922-ci ilə qədər orada yerləşən I Pyotr abidəsinin maketi quraşdırıldı.
İstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 3 "Vabaduse väljak". KNAB (eston). Eesti Keele Instituut. 2022-01-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-01-30.
- ↑ "Pronkskeiser maha" (eston). 2006-11-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-10.
- ↑ "Памятник Петру I в Ревеле" (rus). 2018-03-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-24.
- ↑ "St John's Church in Tallinn" (ingilis). 2011-04-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-01-05.
- ↑ "Таллинский Дом искусства". 2015-09-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-09-26.
- ↑ "Посетителю". Tallinna Kunstihoone (rus). 2019-08-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-08-09.
- ↑ "Церковь Св. Моники". 2016-01-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-01-05.