Azalan gəlirlər qanunu
Azalan gəlirlər qanunu, və ya azalan gəlirlər, — istehsal amillərindən birinin (torpaq, əmək, kapital) müəyyən dəyərlərdən yuxarı artmasının gəlirin (nəticənin) getdikcə daha az miqdarda, yəni gəlirin artım sürətinin artmasına səbəb olduğunu bildirən iqtisadi qanun. (nəticə) istehsal amilinin artım tempindən azdır.
Azalan gəlir qanunu istehsal xərcləri ilə məhsul arasındakı əlaqəni müəyyən edir. Başqa sözlə desək, azalan gəlir qanunu əlavə məhsul istehsalı ilə bir istehsal amilinin dəyişməsi arasındakı əlaqəni əks etdirir, digər amillərin həcmi isə sabit qalır[1].
Mahiyyəti
redaktəGəlirlərin azalması qanununun mənasının izahı aşağıdakı kimi ola bilər: bir amilin (əməyin) əlavə tətbiq olunan məsrəfləri digər amilin (torpaq) sabit miqdarı ilə birləşdirilir. Nəticə etibarı ilə, yeni əlavə xərclər getdikcə daha kiçik həcmdə əlavə məhsul istehsal edir. Məsələn, kargüzarların işlədiyi bir ofisiniz var. Zaman keçdikcə binaların ölçüsünü artırmadan məmurların sayını artırsanız, onlar bir-birinin yolunu tutacaq və ola bilsin ki, xərclər gəlirdən çox olacaq[2][3].
Dəyişən amillər
redaktə- Bir
Gəlirlərin azalması qanunu yalnız istehsalın bir amili (və ya bir neçə amili) dəyişdikdə, qalanları isə dəyişməz qaldıqda etibarlıdır. Əgər, əməyin miqdarı dəyişərsə, o zaman torpağın miqdarı sabitdir.
| Əməyin miqdarı | İstehsal olunan məhsulun həcmi | İşin həcminin artması nəticəsində əlavə məhsullar |
|---|---|---|
| 2 | 400 | 400 |
| 4 | 600 | 200 |
| 6 | 640 | 40 |
| 8 | 660 | 20 |
| 10 | 670 | 10 |
- Hər kəs
Bütün istehsal amillərinin artması ilə istehsalın miqyası artır
İstinadlar
redaktə- ↑ "Diminishing Returns". Encyclopaedia Britannica. 2017-12-27. 2021-06-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-04-22.
- ↑ Samuelson, Paul A.; Nordhaus, William D. Microeconomics (17th). McGraw-Hill. 2001. 110. ISBN 0071180664.
- ↑ Erickson, K.H. Economics: A Simple Introduction. CreateSpace Independent Publishing Platform. 2014-09-06. səh. 44. ISBN 978-1501077173.
Ədəbiyyat
redaktə- Блауг М. Закон убывающей отдачи // Экономическая мысль в ретроспективе. М.: Дело. 1994 [Economic Theory in Retrospect]. 72–73. ISBN 5-86461-151-4.
- Иванова Н. А., Викулова О. И. Применение закона убывающей доходности для выбора наиболее эффективного уровня использования оросительной воды (Вестник аграрной науки Дона). 2012.
- Владимиров С. А., Кравченко С. К. Измерение эффективности сбалансированной макроэкономической системы (Экономика и управление). 2014. 12–17.
- Сабанцев Ю. Н. Закон убывающей доходности в производстве древесины (Лесной вестник). 1999.