Azotlu gübrələr

[1]Tərkibində azot qida elementi olan gübrələrə - azotlu gübrələr deyilir. Bitkilərin qidalanmasında azot xüsusi rol oynayır. O, xlorofil və zülalların tərkibinə daxildir. Bitkidə azot çatışmamazlığı yaşıl kütlənin əmələ gəlməsini çətinləşdirir, bitkilər pis inkişaf edir və yarpaqları saralır.

Bitkilər azotu onun birləşmələri, əsasən ammonium NH4+ və nitrat NO3- ionları şəklində mənimsəyir.

Növləri redaktə

Azotlu gübrələr sadə, mürəkkəb və qarışıq olur.

Sadə azotlu gübrələr redaktə

Sadə azotlu gübrələrə misal olaraq natrium-nitratı, ammonium nitratı, maye ammonyakı, ammonyaklı suyu, sidik cövhərini CO(NH2)2 göstərmək olar.

Mürəkkəb azotlu gübrələr redaktə

Mürəkkəb azotlu gübrələrə misal olaraq ammofosu NH4H2PO4 (ammoniumdihidrofosfat), diammofosu (NH4)2HPO4 (ammoniumhidrofosfat), kalium şorasını KNO3 və s. göstərmək olar.

Qarışıq azotlu gübrələr redaktə

Qarışıq azotlu gübrələrdən ammofoskanı (NH4)2HPO4 + NH4H2PO4 + KCl) və nitrofoskanı (NH4H2PO4+ NH4NO3 + KCl)

Digər qrupları redaktə

Digər təsnifata əsasən azotlu gübrələri aşağıdakı qruplara bölürlər:

Şoralar redaktə

Bunlara - KNO3, NaNO3, NH4NO3 aiddir.

Ammoniumlu gübrələr redaktə

Bunlara - (NH4)2SO4, maye NH3, ammonyaklı su, ammofoslar.

Amidli gübrələr redaktə

Bunlara - karbamid CO(NH2)2, kalsium sianamid CaCN2 aid edilir.

İstehsalı redaktə

Azotlu gübrələrin istehsalı üçün ammonyakdan, nitrat turşusu və onun duzlarından istifadə olunur. Torpaqda gübrələr bitkilərin mənimsənilən formasına çevrilir:

CO(NH2)2 + 2H2O → (NH4)2CO3

CaCN2 + 3H2O → CaCO3 + 2NH3

Mineral azotlu gübrələrlə yanaşı üzvi azotlu gübrələrdəndə istifadə olunur [2].

Mənbə redaktə

  1. (#empty_citation)
  2. xXəzər Universiteti. abituryentlər üçün vəsait. s.397