Böyük müharibə adası
Böyük müharibə adası (serb. Велико ратно острво, Veliko ratno ostrvo) — Belqrad sərhədləri daxilində, Kalemeqdan qalasının qarşı tərəfində yerləşən çay yatağında yerləşən ada. Adanın şimalında Venesiya laqunun şərəfinə adlandırılmış məşhur Lido çimərliyi yerləşir. Ada quş koloniyaları ilə zəngindir, bəzi əraziləri təbiət qoruğu statusuna malikdir.
| Böyük müharibə adası | |
|---|---|
| serb. Велико ратно острво, Veliko ratno ostrvo | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Sahəsi | 2,1 km² |
| Əhalisi | 0 nəfər (2017-ci il) |
| Yerləşməsi | |
| 44°50′ şm. e. 20°26′ ş. u. | |
| Ölkə |
 Serbiya |
| Şəhər | |
| Akvatoriya | |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Yerləşməsi redaktə
Böyük müharibə adası Belqrad sərhədlərində, Sava çayının Dunayla birləşməsində, sahilə nisbətən yaxın ərazidə yerləşir: Adanın cənub və cənub-qərbində sahil xətti Dunaydan (Novi Beoqrad) və Savadan (Kalemeqdan) cəmi iki yüz metr məsafədə yerləşir.
İnzibati baxımıəndan ada Belqradın Zemun icmasına daxildir. Rəsmi olaraq məskunlaşmamış, ancaq adada tanınmayan şəhərətrafı bir qəsəbə var.
Tarixi redaktə
Böyük müharibə adası öz adını 16-cı əsrdə almışdır. Möhtəşəm Sultan Süleyman Qanuni 1521-ci ildə Belqradı mühasirəyə aldıqda, bu adada yeniçərilər üçün bir düşərgə saldı[1]. 1806-cı ildə əfsanəvi Karaqeorqiy üsyançı artilleriya yerləşdirdi: buradan 500 serbiyalı yeniçərilər tərəfindən müdafiə olunan Kalemeadanı atəşə tutdu. Karaqeorqi Belqraddan gələn yeniçəriləri dağıtmağı bacardı və Serbiyanın iki rəqib sülaləsindən birini qurdu.
Birinci Dünya müharibəsində Böyük müharibə adası Avstriya-Macarıstan ordusu tərəfindən Belqrada qarşı hücumda körpü başlığı olaraq istifadə etdi. 1948-ci ildə Novi Beoqradın inşası başlayanda şəhər rəhbərliyi yeni şəhərin inşa ediləcəyi Sırmiyanın bataqlıqlarını örtmək üçün onun qumundan və torpaqından istifadə edərək adanın tamamilə məhv edilməsi barədə qərar qəbul etdi. Lakin Dunaydan daim adaya gətirilən allüvial materialların yataqları bunun baş verməsinin qarşısını aldı. Bunun əvəzinə Kiçik Müharibə adası bu məqsədə xidmət etdi və prosesdə təxminən məhv edildi.
Rəsmi olaraq yaşayış olmasa da demək olar ki, on nəfər adanın daxili hissələrdə yaşaması qeyd edilir. Əsasən isti mövsümdə adaya köçən və tərəvəz əkən təqaüdçülərdir. Qışda isə onlar Belqrada qayıdırlar.
2005-ci ildə ada əlamətdar xüsusiyyətlər mənzərəsi olaraq dövlət tərəfindən qoruma altına alındı. 2.11 ha (5.2 akr) mühafizə olunan əraziyə həm Böyük müharibə, həm də Kiçik müharibə adaları daxildir[2]
Mənbə redaktə
- Miloš Bobić. "Veliko ratno ostrvo" (serb). «Vreme». 4 iyul 2002. İstifadə tarixi: 2019-12-12.
İstinadlar redaktə
- ↑ "Abdulah Talundžić, Džamije u Beogradu". Most.ba. 7. 7. 2004. 2009-11-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20. 9. 2011..
- ↑ Milan Janković. Од један до пет - Ратно острво [1 to 5 - War Island]. Politika (Serbian). 16 September 2019.