Bələbəy rayonu

Bələbəy rayonu
	Rayon
Bələbəy rayonu
	Бәләбәй районы
Bayraq[d]	Gerb
	54°06′00″ şm. e. 54°07′59″ ş. u.
Ölkə	Rusiya;
İnzibati mərkəz	Bələbəy
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb	20 avqust 1930
Sahəsi	1911,20 km²
Hündürlük	388 m
Saat qurşağı	Yekaterinburq vaxtı[d]; UTC+05:00;
Əhalisi
Əhalisi	96.057 nəf. (1 yanvar 2019);
	Rəsmi sayt
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Bələbəy rayonu (başq. Бәләбәй районы) — Başqırdıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon.

Rayonun inzibati mərkəzi Bələbəy kəndidir.

Coğrafi yerləşməsi redaktə

Başqırdıstanın qərbində yerləşir. Rayonun ərazisi 1869 km² təşkil edir. Ufa şəhərindən 180 km aralıda yerləşir.

Bələbəy rayonu

Ərazisindən Neft (Bələbəy, Aksakov, Usen-Ivanovo, Ilkinskoye, Elizavetinskoy yataqları), əhəngdaşı (Krasno-Zarnitskoe, Mezhgunornoe), qum (Alekseevskoe, Sysoyevskoe, Bələbəy), qum-çınqıl qarışığı (Tuzlukuşevskoye ), kərpic xammalları (Bələbəy) çıxarılır. Ərazisindən İk və onun qolları axır. Boz, tünd boz meşə və qara torpaqlar yayılmışdır. Ərazisinin 39 % meşələr tutur. palıd, qayın, aspen və fərdi adacıklar .ayonun qərb və mərkəzi hissəsini Ufa platosu tutur. Burada hündürlük 517 metrə çatır. Ətəklər iynəyarpaqlı meşələrlə örtülüdür. Rayonun şərq hissəsində isə ağcaqayın meşələri yayılmışdır. İqlimi mülayim kontinental və sərindir. Yanvar ayının orta temperaturu −15,5 °C, iyul ayının isə: +17,7 °C təşkil edir. İl ərazində əraziyə 437 mm yağıntı düşür. Kənd təsərrüfatına daxil olan torpaqlar qara və tünd boz meşə torpaqlarıdır. Təbii ehtiyatları: təbii qaz, tikinti daşı, kirəçdaşı, kərpic xammalı, qum və çınqıl qarışığı və qum, agro-filiz.

Tarix redaktə

Bələbəy rayonu 20 avqust 1930-cu ildə Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikası kantonları ləğv edərək yerində 48 rayon təşkil etməsi ilə təsis edilmişdir.

Əhali redaktə

Ümumrusiya siyahıya alınmasına Başqırdıstan Respublikası Duvan rayonu ərazisin milli tərkibi: ruslar — 45,6 %, tatarlar — 22,9 %, çuvaşlar — 13,5 %, başqırdlar — 12 %, ukraynlar — 1,7 %, mordvalılar — 1,6 %, digər millər — 2,7 %^[3].

İnzibati-ətazi vahidləri redaktə

15 kənd inzibati vahidliyinə 90 yaşayış məntəqəsi daxildir.

İqtisadiyyat redaktə

Bələbəy rayonunda neft hasilatı

Rayon əsasən kənd təsərrüfatı üzrə ixtisaslaşmışdır. Ətlik-südlük maldarlıq, donuzçuluq, taxılçılıq, quşçuluq inkişaf etmişdir. Sənaye əsasən Bələbəydə cəmlənmişdir.

Nəqliyyat redaktə

Ərazisindən Moskva — Samara — Ufa — Çelyabinsk dəmir yolu və Aksaksobo — Tuymazı avtomobil yolu.

Sosial sfera redaktə

Rayon ərazisində 36 ümumtəhsil mərkəzi, 15 orta məktəb, 24 kütləvi kitabxana, 42 klub, 3 xəstəxana fəaliyyət göstərir.

Mənbə redaktə

Bələbəy rayonu administrasiyası

İstinadlar redaktə

↑ "Республика Башкортостан. Общая площадь земель муниципального образования". 2020-05-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-12.
↑ Численность населения муниципальных образований Республики Башкортостан. 2019. S. 62.
↑ "Итоги Всероссийской переписи населения по Республике Башкортостан" (pdf). Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. 2013-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-03-05.

[80_8006001-1] "Республика Башкортостан. Общая площадь земель муниципального образования". 2020-05-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-12.

[_85cecb41a777cbb2-2] Численность населения муниципальных образований Республики Башкортостан. 2019. S. 62.

[ВПН-2010-3] "Итоги Всероссийской переписи населения по Республике Башкортостан" (pdf). Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. 2013-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-03-05.

[1]

[2]

[3]