Bağır Süleymanov

Azərbaycan alimi

Bağır Ələkbər oğlu Süleymanov (22 iyun 1959, Bakı) — Azərbaycan neftçi-alimi, texnika elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü.

Bağır Ələkbər oğlu Süleymanov
Bağır Ələkbər oğlu Süleymanov
Doğum tarixi 22 iyun 1959(1959-06-22) (64 yaş)
Doğum yeri
Vətəndaşlığı SSRİ SSRİ
Azərbaycan Azərbaycan
Atası Ələkbər Süleymanov
Elm sahələri Neft və qaz yataqlarının işlənməsi və istismarı
Elmi dərəcəsi
Elmi adı
İş yeri SOCAR
Üzvlüyü
Mükafatları "Tərəqqi" medalı
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı redaktə

Süleymanov Bağir Ələkbər oğlu 22 iyun 1959-cu ildə Bakı şəhərində ziyalı ailəsində anadan olmuşdur. 1981-ci ildə Azərbaycan Neft və Kimya İnstitutunun (indiki Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti) Qazneftmədən fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir.

B. Süleymanov 1987-ci ildə texnika elmləri namizədi, 1997-ci ildə texnika üzrə elmləri doktoru elmi dərəcələrini, 2011-ci ildə ixtisas üzrə professor elmi adını almış, 2014-cü ildə AMEA-nın Yer Elmləri bölməsinin "Neft və qaz yataqlarının işlənməsi" ixtisası üzrə AMEA-nın müxbir üzvü, 2019-cu ildən isə Rusiya Təbiət Elmləri Akademiyasının xarici üzvü seçilmişdir. Akademik Azad Mirzəcanzadənin elmi məktəbinin yetirməsidir.

B. Süleymanov əmək fəaliyyətinə N. Nərimanov adına Neft və Qaz Çıxarma İdarəsində başlayaraq 1981–1985-ci illərdə neft və qaz hasilatı üzrə operator, mühəndis vəzifələrində işləmişdir. 1985–1988-ci illərdə Azərbaycan Neft və Kimya İnstitutunun "Neft yataqlarının işlənməsi və istismarı" kafedrasında assistent, 1988–2000-ci illərdə AMEA-nın Riyaziyyat və Mexanika İnstitutunun "Neft və qazın qeyri-xətti mexanikası" şöbəsində böyuk, aparıcı və baş elmi işçi vəzifələrində çalışmışdır. 2000-ci ildən başlayaraq SOCAR-ın "Neftqazelmitədqiqatlayihə" İnstitutunda neft və qaz hasilatı sahəsində elmi işlər üzrə direktor müavini, direktor əvəzi, direktorun elm işləri üzrə müavini vəzifələrində çalışmış, hal-hazırda isə neft və qaz hasilatı üzrə direktor müavinidir.

B. Süleymanovun elmi fəaliyyətinin əsas istiqamətini neft yataqlarının işlənməsində heterogen sistemlərin tətbiqinin elmi və təcrübi əsaslarının yaradılması, neft hasilatı üçün yeni texnika, texnologiyaların və kimyavi tərkiblərin işlənib hazırlanması təşkil edir.

B. Süleymanov 310 elmi əsərin, o cümlədən 115 ixtiranın, 2 monoqrafiyanın və 4 dərsliyin müəllifidir.

B. Süleymanov 24 fəlsəfə və 6 elmlər doktoru hazırlamışdır.

Ailəsi redaktə

Atası — texnika elmləri doktoru, professor, fəxri neftçi, Dövlət mükafatları laureatı Ələkbər Bağır oğlu Süleymanov[1][2]. Anası — ədliyyə generalı Şəfiqə Dadaş qızı Əliyeva.

Elmi fəaliyyəti redaktə

  • Neft yataqlarının işlənməsində heterogen sistemlərin qeyri-bircinsli məsaməli mühitlərdə süzülməsinin fiziki və riyazi modelləşdirilməsi əsasında, layların neftveriminin artırılması, quyudibi zonanın işlənməsi və su axınlarının təcrid olunmasının yeni texnologiyaları yaradılmış və uğurla tətbiq olunmuşdur;
  • Qeyri-bircins laylarda qeyri-Nyuton mayelərinin axını zamanı S-vari filtrasiya qanununun mövcudluğu təyin edilmiş, təcrübi və nəzəri cəhətdən əsaslandırılmışdır;
  • Qazlı Nyuton, qeyri-Nyuton mayelərin və qazın təzyiqin böhrana qədər faza şəraitində stasionar və qeyri-stasionar süzülməsi hərtərəfli öyrənilməsi nəticəsində tətqiq edilən sistemlərin məsaməli mühitdə sürüşmə effektinə əsaslanan süzülməsi nəzəriyyəsi işlənmişdir;
  • Neft yataqlarının işlənməsinin statistik modelləşdirilməsi nəticəsində işlənmə prosesinin mərhələlərə bölünməsinin, maksimal hasilatın və çıxarıla bilən ehtiyatların təyini metodikası işlənmişdir;
  • Fraktal, multifraktal ölçülərin və Fişer-Şenon göstəricilərinin istifadəsi əsasında neft yataqlarının işlənməsinin analizinin yeni üsulları işlənmiş və tətbiq edilmişdir;
  • Riyazi modelləşdirmə əsasında müxtəlif geoloji-texniki tədbirlərin tətbiqi üçün namizəd quyuların seçilməsi üsulları işlənmişdir;
  • Neft hasilatı quyularında müxtəlif texnoloji proseslərin modelləşdirilməsi nəticəsində yeni tipli quyu avadanlığı – dalma nasosları, yeraltı təmiri avadanlığı, quma qarşı süzgəclər və s., işlənmiş və uğurla tətbiq edilmişdir;
  • Neft sənayesi üçün müxtəlif reagentlər – deemulqatorlar, depresatorlar, səthi aktiv maddələr və s. işlənmiş və uğurla tətbiq olunmuşdur.

Elmi nailiyyətləri redaktə

Elmi və mühəndisi qurumlarda üzvlüyü redaktə

Elmi-texniki nəşrlərdə fəaliyyəti redaktə

Təltif və mükafatları redaktə

Seçilmiş elmi əsərləri redaktə

Kitablar redaktə

Məqalələr redaktə

Məruzələr redaktə

ABŞ, Böyük Britaniya, Türkiyə, Rusiya, Belarus, Ukrayna, Kazahıstan, Özbəkistan və s. ölkələrdə keçirilən beynəlxalq forum, konfrans və simpoziumlarda məruzəçi kimi iştirak etmişdir.

Elmi redaktorluq redaktə

Əhməd Salmanov, Bakir Məhərrəmov, Elmir Qaragözov, Nizami Kərimov. Azərbaycanın dəniz akvatoriyasında neft-qaz yataqlarının geologiyası və işlənmə göstəriciləri. Sorğu kitabı / Elmi red. Bağır Ələkbər oğlu Süleymanov, AMEA-nın müxbir üzvü, texnika elmləri doktoru, professor. — Bakı: "MSV" MMC nəşriyyatı, 2023, 508 səh. Əhməd Salmanov, Bakir Məhərrəmov, Elmir Qaragözov, Nizami Kərimov. Azərbaycanın quru ərazisində neft-qaz yataqlarının geologiyası və işlənmə göstəriciləri. Sorğu kitabı / Elmi red. Bağır Ələkbər oğlu Süleymanov, AMEA-nın müxbir üzvü, texnika elmləri doktoru, professor. — Bakı: "MSV" MMC nəşriyyatı, 2023, 624 səh.

Akademik Azad Mirzəcanzadənin 90 illik yubileyi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamının icrası ilə bağlı AMEA-nın "Elm" nəşriyyatında çapdan çıxmış Akademik Azad Mirzəcanzadənin Yeni Bibliografiyasının və 4 cildlik Seçilmiş Əsərlərin elmi redaktorudur.

Haqqında redaktə

İstinadlar redaktə

  1. Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası — IX Cild (S, T, U, Ü, F). -səh.100
  2. "Azərbaycan Respublikasının Milli Arxiv Idarəsi. Dənizdə neft hasilatının işlədilməsində Ələkbər Süleymanovun rolu". 2022-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-10.
  3. "Azərbaycan alimləri Stenford Universitetinin 2022-ci ilin reytinq siyahısında". 2022-10-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-11.
  4. "Society of Petroleum Engineers". 2020-11-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-02.
  5. "Azərbaycan Respublikasının neft sənayesi işçilərinin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". 2023-07-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-11.
  6. "Сосногорский ГПЗ презентовал книгу «Энциклопедический альбом нефти и газа России — история в лицах и свершениях»". 2019-09-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-15.
  7. "E. Nuriyev, Z. Allahverdiyev. Azərbaycanın inkişafında tikinti kompleksinin rolu // Bakı, Şərq-Qərb, 2011, səh. 255". 2022-12-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-12-13.

Xarici keçidlər redaktə