Başqırd korpusu
Başqırd korpusu — 1919-cu ildə fəaliyyət göstərmiş və Başqırd hökumətinə tabe olan hərbi birləşmə.[1][2]
| Başqırd korpusu | |
|---|---|
| Башҡорт корпусы | |
| Növü | quru qoşunları |
| Yaranma tarixi | yanvar 1919 - mart 1919 |
| Ölkə |
.svg){kind=small} Başkortostan |
| Tabedir | Başqırd hökuməti |
| Tərkibi |
I Başqırd atıcı diviziyası II Başqırd atıcı diviziyası |
| Vəzifəsi | Başqırd hökumətinin maraqlarını qorumaq |
| Müharibələr | |
| Komandanlıq | |
| Məşhur komandirləri |
Əhməd Zəki Vəlidi Toğan İlyas Alkin |
Formalaşması və tarixi
redaktəBaşqırd ordusunun komandanı Zəki Vəlidi Toğanın 26 yanvar 1919-cu il tarixli əmri ilə Orenburq qəzasının Yermolayevo kəndinin yaxınlığında IX Başqırd atıcı diviziyasının alaylarından Başqırd korpusuna daxil oldular:[3]
- I Başqırd atıcı diviziyası (I, II, IV Başqırd atıcı diviziyaları)
- II Başqırd atıcı diviziyası (V, VI Başqırd atıcı və I, II Başqıdr süvari alayları).
Başqırd korpusu Orenburq və Sterlitamak şəhərləri arasındakı cəbhə xəttini müdafiə edirdilər. Onların düşməni I Qırmızı Ordu idi.
Başqırd Hökumətinin 16 fevral 1919-cu il qərarına əsasən Başqırd korpusu hissələrinin Qırmızı Orduya keçidi başlayır. Başqırd hissələri ilə Qırmızı Ordunun ağlara qarşı ortaq hərbi əməliyyatları başlayır. Lakin Qırmızı Orduya keçidi qəbul etməyib öz dəstələri ilə ağlara qoşulan başqırdlar da olur. Bunlar Musa Murtazin, Məhəmməd Qabdulxay Qurbanqaliyev, Qalimyan Taqan və digərləri idi.
I Qırmızı Orduya keçid edəndə korpusun heyətində var idi:[3]
- I Başqırd atıcı alayı - 800 nəfər
- II Başqırd atıcı alayı - 715 nəfər
- IV Başqırd atıcı alayı - 650 nəfər
- V Başqırd atıcı alayı - 720 nəfər
- VI Başqırd atıcı alayı - 650 nəfər
- I Başqırd süvari alayı - 540 nəfər
- II Başqırd süvari alayı - 1100 nəfər
- Başqırd ehtiyat alayı - 570 nəfər
- Xüsusi Userqansk süvari batalyonu - 210 nəfər
- Karvansaray komandası - 285 nəfər
- Komendant, qarovul, konvoy, etap, rabitə, istehkamçı əsgərlər və Başqırd hökumətinin yanında xüsusi komendant rotası - ümumi 6556 nəfər.
1919-cu ilin mart ayında Başqırd korpusu I Qırmızı Ordu komandanlığı tərəfindən ləğv edilib.[3]
Korpus komandirləri
redaktə- Əhməd Zəki Vəlidi Toğan (1919-cu ilin yanvar ayından etibarən)
- İlyas Alkin (1919-cu ilin fevral ayının ortalarından etibarən)
Həmçinin bax
redaktəİstinadlar
redaktə- ↑ A.Yarmullin. Башҡорт армияһы тарихынан/ Başqırd ordusunun tarixindən. Ufa: Китап. 2012. 277. ISBN 978-5-295-05503-4.
- ↑ Marat Qulşərifov. Башкирское национальное движение (1917-1921 гг.) / Başqırd milli hərəkatı (1917-1921-ci illər). Ufa: Китап. 2000. 368. ISBN 5-295-02542-Х..
- ↑ 1 2 3 "Башкирский корпус" (rus. ). rus.bashenc.ru. 9 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 iyun 2020.