Balakatay rayonu
Balakatay rayonu (başq. Балаҡатай районы) — Rusiya Federasiyası, Başqırdıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. İnzibati mərkəzi Yeni Balakatay kəndidir. Ufadan 278 km məsafədə yerləşir.
| Balakatay rayonu | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Балаҡатай районы | |||||
 | |||||
|
|||||
|
55°42′24″ şm. e. 58°57′29″ ş. u.HGYO |
|||||
| Ölkə | |||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Yaradılıb | 20 avqust 1930 | ||||
| Sahəsi |
|
||||
| Hündürlük | 334 m | ||||
| Saat qurşağı | |||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
|
||||
| Rəsmi sayt | |||||
.svg) |
|||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
![Bayraq[d]](/wiki/Fayl:Flag_of_Belokataysky_rayon.svg)
.png)
Coğrafi yerləşməsi
redaktəRayon Başqırdıstanın şimal-şərq hissəsində yerləşir. Qərbdən və cənub-qərbdən Başqırdıstanın Məsetle və Kıyğı rayonları ilə, şərqdə Çelyabinsk vilayətinin Nyazepetrovski və Kusinski rayonları ilə, şimaldan Sverdlovsk vilayətinin Artinski şəhər rayonu ilə həmsərhəddir. Sahəsi 3037 km²-dir.
Rayonun ərazisi Ufa ilə Aya çaylarının aşağı axınları arasında, dəniz səviyyəsindən 300–400 m yüksəklikdə yerləşir. Ərazisi çay vadiləri və yarğanlarla güclü şəkildə bölünür. Şərq hissəsi Uralın qərb yamacındakı inkişaf etmiş silsilələr sisteminə malikdir. Oroqrafik amilin təsiri ilə yağıntının miqdarı 550–600 mm-ə qədər artır. Şaxtasız dövr 90–100 gün təşkil edir. Boz və tünd boz meşə torpaqları üstünlük təşkil edir. Cənub-şərq hissəsində isə boz və tünd boz dağ meşə torpaqları üstünlük təşkil edir. Qarışıq meşələr çox yayılmışdır, rayonun 46,8% ərazisini tutur. Karlıxanovski və Balakatay qoruqlarıında qunduz, su samuru, digər heyvan və quşlar növlərinin qorunması üçün tədbirlər təşkil edilmişdir.
Tarixi
redaktəÜmumrusiya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsi Rəyasət Heyətinin fərmanına əsasən Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının kantonlara bölünməsi ləğv edilərək 48 rayonun qurulması zamanı rayon 20 avqust 1930-cu ildə yaranmışdır.
Əhalisi
redaktəRusiya İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin proqnozuna görə[3]:
2024–17,85 min nəfər.
2035–16,44 min nəfər.
- Milli tərkib 2010-cu il Ümumrusiya siyahıyaalmasına görə
- ruslar — 49,6%, başqırdlar — 43,6%, tatarlar — 5,4%, digər millətlərdən olanlar — 1,4%[4].
İnzibati-ətazi vahidləri
redaktəBalakatay rayonuna 13 kənd inzibati vahidliyi daxildir[5][6].
Sosial sfera
redaktəRayonda 38 ümumtəhsil məktəbi, o cümlədən 12 orta məktəb, VIII tipli xüsusi (islah) internat məktəbi, musiqi məktəbi, peşə məktəbi, 21 ictimai kitabxana, 42 klub müəssisəsi, mərkəzi rayon və 3 kənd xəstəxanası vardır. Rus və başqırd dillərində "Yeni Balakatay" adlı regional qəzet nəşr olunur.
İstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 GEOnet Names Server. 2018.
- ↑ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx (rus.).
- ↑ "Стратегия пространственного развития Российской Федерации на период до 2025 года (проект)" (PDF). 2018-12-18 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-06-20.
- ↑ "Итоги Всероссийской переписи населения по Республике Башкортостан. Т.5" (pdf). Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. 2013-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-20.
- ↑ "Закон Республики Башкортостан от 20.04.2005 № 178-з (ред. от 01.06.2015) "Об административно-территориальном устройстве Республики Башкортостан"". 2019-08-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-20.
- ↑ "Постановление Правительства Республики Башкортостан от 29.12.2006 № 391 (ред. от 09.02.2015) "Об утверждении реестра административно-территориальных единиц и населённых пунктов Республики Башкортостан"". 2019-11-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-20.