Bala Krişna Sama (nep. बालकृष्ण सम; 8 Fevral 1903 - 20 İyun 1981) Nepallı dramaturq idi. O həmçinin də Nepalın Şekspiri idi. Nepal dilində, o “Natya Siromani” kimi tanınır. Dramaturq kimi ("natak-kar") o Nepalın böyük ədəbiyyatşünası idi. Onun Nepal ədəbiyatına olan qatqısı heçvaxt unudula bilməz.  O General Samar Şumşer Jung Bahadur Rana və Kirtirajyalaksmi Rananın oğlu idi.

Balkrişna Samanın heykəli Nepal Academy Kamaladidə, Kathmandu.

Həyatı

redaktə

1921-ci ildə Mandakini ilə evləndi. Sama, 1972-ci ildə Nepal Rajakiya Pragya Prathistan'dan Tribhuwan Puraskar ilə mükafatlandırıldı. Həmin il Tribhuvan Universitetindən Bishesh Upadhi, 1978-ci ildə Pragya Pratisthan'tan Prithvi Pragya Puraskar'ı qəbul etdi. 1981-ci ildə öldü.

Təhsili

redaktə

Sama, Rani Pokhari'dəki Durbar Lisesi'ndən liseyi bitirdi və Tri Chandra Koleji'nde təhsil aldı. Akademik tədqiqatların ikinci ilində Dehradoon'a ordu komandiri olaraq orduda təlim keçmək üçün göndərildi, sonra o, baş nazir Chandra Shumsher Rana tərəfindən leytenant polkovnik oldu.

Yazıçılıq karyerası

redaktə

Öz evində ətraf mühit gərginləşdi. Sama sülh tapmaq üçün evdə tək çox vaxt keçirdi və tədricən sənət və ədəbi fəaliyyətlərdə daha çox vaxt sərf etdi. O, Sarada, Udhyog, Shahitya Shrot və s. kimi tanınmış jurnallarda yazılarını dərc etməyə başladı. Daha sonra, "Şumşer Jung Bahadur Rana" soyadını "Sama" a qısaltdı, çünki artıq bir dəfə hakim rejimin Nepalda autokrasi ilə idarə olunan hakim rejimlə əlaqə qurmağı arzulamırdı. 1953-cü ildə Pragati-də nəşr olunan "Bhater" dramı insan hüquqlarının məsələsi ilə bağlı hisslərini açıq şəkildə göstərir.

Şöhrətlənməsi

redaktə

Onun dramlarının bir çoxu Şekspirin əsərlərindən ilhamlanmışdır. "Prem Pinda", "Buhartan", "Tapobhumi", "Atyadhunikta" və "Bhater" kimi dramaları Rana dövrünün ictimai kontekstini təqdim edir; "Mukunda Indira" və "Mutuko Byatha" Samanın şəxsiyyətinin emosional və romantik tərəfini göstərir. "Amit Basana", "Boksi", "Talamati" və "Andhabeg" insan psixologiyasına əsaslanır. Və tarixi şəxsiyyətlərə aid dramalar "Amar Singh", "Bhimsen Ko Antya" və "Bhakta Bhanubhakta" dir. "Birami Ra Kuruwa" fəlsəfəsi ilə məşğul olur, "Prahlad" və "Dhruba" isə dini şəxslərə əsaslanır. Bal Krishna Sama Nepalın ən böyük dramaturqlarından biri kimi tanınır. Onun dövründə, həmçinin, o Nepalın "Şekspiri" kimi qəbul edildi.

Sama həmçinin hekayələr, şeirlər, esselərlər, kompozisiyalar və tərcümələr yazmışdır. Onun müasirləri Laxmi Prasad Devkota və Lekhnath Poudyal poeziya yazmışlar. "Aago Ra Paani" və "Chiso Chulho" populyar epikalarıdır, "Nepal Lalit Kala" adlı Nepal sənətinə və Hamra Rastriya Bhibhutiharu və tərcümeyi-halı Mero Kabita Ko Aradhana, I və II hissələrinə bir esse yazmışdır. "Kaikai" 1938-ci ildə nəşr olunan ən məşhur hekayə toplusudur.

Yaradıcılığı

redaktə

Tri Chandra Kollecində Nepal dili və ədəbiyyatı müəllimliyi vəzifəsində işləmişdir. 1955-ci ildə Nepal Radio və Gorkhapatra baş redaktoru oldu. 1967-ci ildə Royal Nepal Akademiyası yaradıldığı zaman, üzv oldu və sonra akademiyanın vitse-kansleri oldu. 1971-ci ildə işdən çıxdı.

Təqaüdündən sonra Sama Madhuparka, Ramjham, və s. Kimi milli tanınmış jurnallarda şeirlərini yazmağa və nəşr etməyə davam edir. Ədəbi proqramlarda əsərlərinin çoxunu oxumuşdur. Nəşr olunmamış dramaları arasında "Gangalal", "Aja", "Milinad", "Prem", "Chinta", "Prandaan" və s. Əslində əsərlərinin çoxu nəşr olunmamış və ya natamam qalır.

Həmçinin

redaktə
  • Prem Pinda

İstinadlar

redaktə

Kənar linklər

redaktə
  • Hutt, Michael J. Himalayan Voices - Balkrishna Sama. University of California Press. 1991. ISBN 9780520910263. İstifadə tarixi: 26 July 2014.