Baltas rayonu

Baltas rayonu
	Rayon
Baltas rayonu
	Балтаc районы
Bayraq[d]	Gerb
	56°01′00″ şm. e. 55°55′59″ ş. u.HGYO
Ölkə	Rusiya;
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb	20 avqust 1930
Sahəsi	1 598 km²
Hündürlük	102 m
Saat qurşağı	UTC+05:00; Yekaterinburq vaxtı[d];
Əhalisi
Əhalisi	18.594 nəf. (2021);
	Rəsmi sayt
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Baltas rayonu (başq. Балтаc районы) — Başqırdıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. Rayonun inzibati mərkəzi Starobaltas kəndidir.

Coğrafi yerləşməsi

Rayonun ərazisi 1598 km² təşkil edir. İqlimi mülayim kontinentaldır. Ərazisindən Bıstrıy Tanıp çayı axır. Ərazisində əsasən boz meşə və qara torpaqlar geniş sahə tutur. Enliyarpaqlı meşələr ərazisinin 21,6 % təşkil edir. Bölgədə neft (Şavyadinskoye, Stepanovski), gil (Baltaçevskoye, Yakşeevskoye, Seytyakovskoye) yataqları vardır.

Tarix

Baltas rayonu 20 avqust 1930-cu ildə Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikası kantonları ləğv edərək yerində 48 rayon təşkil etməsi ilə təsis edilmişdir.

Əhali

Əhalinin sayı
2002	2008^[2]	2009^[3]	2010^[4]	2012	2013^[5]
24 695	▼23 569	▼23 345	▼21 623	▼20 889	▼20 385
2014^[6]	2015^[7]	2016^[8]	2017^[9]
▼19 791	▼19 521	▼19 196	▼18 981

Ümumrusiya siyahıya alınmasına Başqırdıstan Respublikası Baltas rayonu ərazisin milli tərkibi: başqırdlar — 51,1 %, tatarlar — 31,2 %, marilər — 12,6 %, ruslar — 2,5 %, udmurtlar — 2,3 %, digər millər — 0,3 %^[10].

Siyahıya alınmaya görə milli tərkib:

İl	başqırdlar	tatarlar	marilər
1970	74.9 %	5.6 %
1979	74 %	6 %
1989	22,1 %	59,2 %
2002	70 %	14,7 %	10,9 %
2010	51,1 %	31,2 %	12,6 %

İnzibati-ətazi vahidləri

Rayonda 15 kənd inzivati vahidliyinə 79 yaşayış məntəqəsi daxildir.

İqtisadiyyat

Ərazisinin böyük hissəsi kənd təsərrüfatına cəlb olunmuşdur. Taxılçılıq, kartof yetişdirilməsi, südlük-ətlik maldarlıq və donuzçuluq inkişaf etmişdir. Rayon ərazisindən Buraevo — Starobalts — Yuxarı Tatışlı magistralı keçir.

Sosial sfera

Rayon ərazisində 57 ümumtəhsil mərkəzi, 19 orta məktəb, peşəkar uçilişi, 30 kütləvi kitabxana, 43 klub, 6 xəstəxana, A. P. Çexov adına və "Şafronova" müalicəvi mərkəzi fəaliyyət göstərir. Burada tatar dilində "Baltas tannarı" tatar. Балтач таңнары adlı qəzet buraxılır.

Mənbə

Rayon administrasiyası Arxivləşdirilib 2013-04-21 at the Wayback Machine

İstinadlar

↑ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx (rus.).
↑ Подготовка к проведению всероссийской переписи населения на территории городского округа г. Уфа Arxivləşdirilib 2017-05-17 at the Wayback Machine (rus.)
↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года Arxivləşdirilib 2013-05-16 at the Wayback Machine (rus.). 2 yanvar 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 2 yanvar 2014 tarixində Arxivləşdirilmişdir.
↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан Arxivləşdirilib 2018-01-27 at the Wayback Machine (rus.). 20 avqust 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 20 avqust 2014 tarixində.
↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов) Arxivləşdirilib 2020-04-28 at the Wayback Machine (rus.). 16 noyabr 2013 tarixində yoxlanılmışdır. 16 noyabr 2013 tarixində.
↑ Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года Arxivləşdirilib 2020-04-27 at the Wayback Machine (rus.). 2 avqust 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 2 avqust 2014 tarixində.
↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года Arxivləşdirilib 2020-05-14 at the Wayback Machine (rus.). 6 avqust 2015 tarixində yoxlanılmışdır. 6 avqust 2015 tarixində.
↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года (rus.)
↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (31 iyul 2017). 31 iyul 2017 tarixində yoxlanıldı. 31 iyul 2017 tarixində Arxivləşdirildi.
↑ "Итоги Всероссийской переписи населения по Республике Башкортостан" (pdf). Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. 2013-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-03-05.

[_f7b6b5ca17500572-1] ttps://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx (rus.).

[2003—2008-2] Подготовка к проведению всероссийской переписи населения на территории городского округа г. Уфа Arxivləşdirilib 2017-05-17 at the Wayback Machine (rus.)

[3] Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года Arxivləşdirilib 2013-05-16 at the Wayback Machine (rus.). 2 yanvar 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 2 yanvar 2014 tarixində Arxivləşdirilmişdir.

[4] Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан Arxivləşdirilib 2018-01-27 at the Wayback Machine (rus.). 20 avqust 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 20 avqust 2014 tarixində.

[5] Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов) Arxivləşdirilib 2020-04-28 at the Wayback Machine (rus.). 16 noyabr 2013 tarixində yoxlanılmışdır. 16 noyabr 2013 tarixində.

[6] Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года Arxivləşdirilib 2020-04-27 at the Wayback Machine (rus.). 2 avqust 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 2 avqust 2014 tarixində.

[7] Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года Arxivləşdirilib 2020-05-14 at the Wayback Machine (rus.). 6 avqust 2015 tarixində yoxlanılmışdır. 6 avqust 2015 tarixində.

[8] Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года (rus.)

[9] Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (31 iyul 2017). 31 iyul 2017 tarixində yoxlanıldı. 31 iyul 2017 tarixində Arxivləşdirildi.

[ВПН-2010-10] "Итоги Всероссийской переписи населения по Республике Башкортостан" (pdf). Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. 2013-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-03-05.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]