Bayan-Öndör (monq. Баян-Өндөр) — Monqolustanın Uverxanqay aymakında yerləşən sumdur. Aymakın paytaxtından 120 kilometr məsafədə, Bumbat qəsəbəsinin mərkəzində yerləşmişdir. Əhalisi 5100 nəfərə bərabərdir. Ulan-Batordan 303 km məsafədə yerləşmişdir.[1].

Sum
Bayan-Öndör
monq. Баян-Өндөр
46°29′47″ şm. e. 104°07′11″ ş. u.HGYO
Ölkə  Monqolustan
Tarixi və coğrafiyası
Sahəsi 3.2 km²
Mərkəzin hündürlüyü 1.614 m
Saat qurşağı UTC+8
Əhalisi
Əhalisi 5.100 nəfər
Digər
uvurkhangai.mn/sum/show/id/3  (monq.)
Xəritəni göstər/gizlə
Bayan-Öndör xəritədə
Bayan-Öndör
Bayan-Öndör
Bayan-Öndür sumunun Uverxanqay aymakında yerləşməsi

Təsviri

redaktə

Relyefi

redaktə

Sumun səth sahəsi çoxlu kələ-kötürlüklə zəngindir. Sumda çoxsaylı dağarası şoran çökəkliklərə rast gəlmək olar. Bu da sum üçün xarakterik əlamətlərdən biridir.

Zirvələr:
  1. Моdon Ovoot 2116 m (ən yüksək nöqtəsi)
  2. Аrqal 2050 m,
  3. Undur Maqnay 2014 m,
  4. Şiveet 1892 m,
  5. Şərq Mandalı 1886 m.
Göllər:
  1. Bumbiy
  2. Olon
  3. Çaydam (1459 m. ən yüksək nöqtədə)
Vadilət:
  1. Ulaan Tolqoyn Qudaa,
  2. Xuuvryin Budaa,
  3. Eun Araqç
  4. Barun Araqç[1]

İqlimi

redaktə

Kəskin-kontinental iqlimə malikdir. Yanvarda orta temperaturu - 15°-25°С, iyulda - +14°+20°С bərabərdir. İldə orta hesabla 150-200 millimetr yağıntı düşür.

Flora və fauna

redaktə

Çöl bitkiləri üstünlük təşkil edir. Cüyürlər, canavarlar, tülkülər, tarbaqanlar və kəkliklər yaşayırlar.

Təsərrüfat və mədəniyyət

redaktə

Yem bitkilərinin əkinləri daha böyük sahəni əhatə edir. Sumda məktəb, xəstəxana, mədəni və ticarət-xidmət edən mərkəzlər fəaliyyət göstərir. Sarı-çəhrayı əhəngdaşıyla və duzla zəngindir.

Statistika

redaktə
2007-2011-ci il ərzində statistik məlumatlar.[2]
Məlumatlar: 2007 2008 2009 2010 2011
Daimi əhalinin sayı 4,242 4,261 4,335 4,262 4,141
Ev idarələrinin sayı, 1,193 1,204 1,268 1,260 1,245
Heyvandarlığa aid 955 1,033 857 953 890
Mal-qara (ümumi) 232,412 218,736 232,930 163,063 198,700
- Dəvələr 482 383 408 362 377
- Atlar 17,951 13,649 14,633 11,103 13,253
- İnəklər 10,429 8,250 7,869 5,679 6,511
- Qoyunlar 118,685 114,670 125,591 88,891 107,444
- Keçilər 84,865 81,784 84,429 57,028 71,115

İstinadlar

redaktə
  1. 1 2 "Увурхангайский аймак Монголии". 2014-11-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-05.
  2. Өвөрхангай аймгийн Статистикийн хэлтэс. Сумдын эдийн засаг, нийгмийн үзүүлэлтүүд /сүүлийн 5 жилд/[ölü keçid]. Арвайхээр 2012 он