Baymak rayonu

Bayma rayonu (başq. Әбйәлил районы) — Rusiya Federasiyası, Başqırdıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. İnzibati mərkəzi baymak şəhəridir.

Baymak rayonu
Баймаҡ районы
Bayraq[d] Gerb
52°36′ şm. e. 58°19′ ş. u.
Ölkə	Rusiya
İnzibati mərkəz	Baymak
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb	20 avqust 1930
Sahəsi	5.432 km²
Hündürlük	562 m
Saat qurşağı	UTC+05:00 Yekaterinburq vaxtı[d]
Əhalisi
Əhalisi	54.946 nəf. (2021)
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu	34751
Poçt indeksi	4536ХХ
Avtomobil nömrəsi	02, 102
Rəsmi sayt
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

Baymak rayonu 20 avqust 1930-cu ildə Ümumrusiya Məərkəzi Rəyasət Heyətinin "Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının inzibati bölgüsü haqqında" 1930-cu il tarixli qərarı ilə qurulmuşdur. XIX əsrin 30-cu illərində Xudolaz çayının yuxarı axarında qızıl yataqları işlənmişdir. Külcə və filiz qızılının yeni yataqlarının işlənməsi, mis pirit filizlərindən qızılın çıxarılması hesabına qızıl mədəni genişlənmişdir. 1923-cü ildə Tanalık-Baymak dağlıq dairəsi tərəfindən hasil edilən qızılın payı ümumi Uralın 40% -ə çatırdı.

Əhalisi

Rusiya İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin proqnozuna görə:

2024 — 58,81 min nəfər.

2035 — 60,08 min nəfər.

Milli tərkib

2010-cu il Ümumrusiya siyahıyaalmasına görə: başqırdlar - 83,3%, ruslar - 11,9%, tatarlar - 3,5%, digər millətlərdən olanlar - 1,3%.

Urbanizasiya

Şəhər şəraitində (Baymak şəhər) rayon əhalisinin 30,25 % -i yaşayır.

Yerli özünü idarəetmə

Baymak rayonu ərazisinə 1 şəhər və 22 kənd inzibati vahidliyi daxildir. Rayon ərazisinə ümumilikdə 92 yaşayış məntəqəsi daxildir.

Sosial sfera

Rayonda 75 ümumtəhsil məktəbi, o cümlədən 40 orta və 2 lisey, kənd təsərrüfatı texnikumu fəaliyyət göstərir. Urqazda Ufa Yanacaq və Enerji Kollecinin bir filialı, Baymakd peşə məktəbi, 41 kütləvi kitabxana, 75 klub müəssisəsi, Baymakda və Temyasov kəndində yerli tarix muzeyi, mərkəzi rayon və 8 kənd xəstəxanası, eyni adlı göldəki "Talkas" sanatoriyası mövcuddur. Rayonda iki regional qəzet nəşr olunur: rus dilində Baymak Xəbərləri və başqırd dillərində «Һaҡмар».

İdman

Rayonda idman növləri üzrə federasiyalar mövcuddur: milli güləş, basketbol, voleybol, futbol, hokkey, xizək, atletika, boks, üzgüçülük, stolüstü tennis, şahmat və dama.

Bədən tərbiyəsi və idman həvəskarlarının ixtiyarında 146 obyekt vardır. O cümlədən: 1 stadion, 68 planlı idman qurğusu, 72 idman salonu, 2 xizək kurortu, 2 atış meydançası, 1 üzgüçülük hovuzu

20-ci əsrin ortalarında Başqırdıstanda Baymak-Ufa cıdırı at yarışları (1937) məşhur idi.