Bekeşçaba (slovak. Békešská Čaba, alm. Tschabe‎, rum. Bichişciaba) — Macarıstanın cənubunda, Bekeş əyalətində yerləşən şəhər.

Bekeşçaba
Békéscsaba
Bayraq Gerb
Bayraq Gerb
46°41′ şm. e. 21°05′ ş. u.HGYO
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Sahəsi
  • 193.930.000 m²
Mərkəzin hündürlüyü 89 ± 0 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 54.460 nəf. (1 yanvar 2024)[1]
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu +36 66
Poçt indeksi 5600
Digər
bekescsaba.hu
Xəritəni göstər/gizlə
Bekeşçaba xəritədə
Bekeşçaba
Bekeşçaba
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiyası

redaktə

2001-ci ilin göstəricilərinə əsasən, şəhərin ümumi sahəsi 19,394 km² təşkil edir.

Bekeşçaba ərazisində ilkin məskunlaşma qədim dövrlərdən başlamışdır. Dəmir dövründə ərazidə öncə skiflər, keltlər, daha sonra isə hunlar məskunlaşdılar. Macarıstan zəfərindən sonra ərazidə bir sıra kiçik kəndlər salındı.

Orta əsrlərin macar kəndi olan Çabo 13-cü əsrdə formalaşmışdır[2] və onun haqqında ilkin məlumatlar 1330-cu illərə aiddir. Çabo ilə birlikdə digər 8 kənd də indiki Bekeşçaba şəhərinin ərazisində yerləşirdi. Türklər Macarıstanın cənub və mərkəzi hissələrini işğal etdikdə ərazi Osmanlı İmperiyasının bir hissəsi oldu. 17-ci əsrdə şəhər Türklərə qarşı mübarizə apararkən tamamilə dağıdıldı.

1715-ci ildə Çabo haqqında sahibsiz yer kimi bəhs edilirdi, lakin bir il sonra onun adı vergi ödəyən şəhərlərə aid bir sənəddə qeyd edilmişdir. Güman olunur ki, şəhər Cohan Qreqori Harrukkern tərəfindən təsis edilmişdir. Cohan Türklərə qarşı aparılna mübarizədə üstünlük qazanaraq Bekeş vilayətini satın aldı. 1847-ci ildə şəhər 22 min əhali sayı ilə Macarıstanın iyirmi ən böyük şəhərlərindən biri idi. Buna baxmayaraq, Çabo palçıqlı küçələri və köhnə təmirli evləri ilə kəndə bənzəyirdi.

1858-ci ildə şəhərdə dəmiryolu stansiyası yaradıldı. Yeni evlər, fabriklər tikildi. Şəhər zənginləşməyə başladı. 19-cu əsrin sonunda işsizlik hələ də böyük bir gərginliyə səbəb olurdu. 1891-ci ildə şəhərdə baş verən üsyan Rumıniya ordusunun köməyi ilə yatırıldı. Qəsəbənin ən önəmli şəxslərindən biri kənd partiyasının banisi olan Andras Laxim idi.

Demoqrafiyası

redaktə
Bekeşçaba şəhərinin demoqrafiyası
İl Əhali Macarlar Slovaklar
1880 32,616 6,250 (19.2%) 24,073 (73.8%)
1890 34,243 7,728 (22.6%) 25,917 (75.7%)
1900 37,547 9,501 (25.3%) 27,488 (73.2%)
1910 42,599 13,271 (31.2%) 28,682 (67.3%)
1920 46,633 21,407 (45.9%) 24,710 (53%)
1930 49,374 30,054 (60.9%) 18,931 (38.4%)
1941 52,404 35,258 (67.3%) 16,781 (32%)
1949 45,892 44,328 (96.6%) 1,254 (2.7%)
1960 50,212 47,840 (95.3%) 2,170 (4.3%)
1980 67,225 66,388 (98.8%) 679 (1%)
2001 67,968 63,782 (93.8%) 4,078 (6%)
2011 62,050 51,842 (83.5%) 1,881 (3%)

Beynəlxalq əlaqələri

redaktə

Qardaşlaşmış şəhərlər

redaktə

Bekeşçaba aşağıdakı şəhərlər ilə qardaşlaşmışdır:

Qalereya

redaktə

Həmçinin bax

redaktə

İstinadlar

redaktə
  1. Magyarország helységnévtára, Detailed Gazetteer of Hungary (mac.). KSH, 2024.
  2. Antal Papp: Magyarország (Hungary), Panoráma, Budapest, 1982, ISBN 963 243 241 X, p. 860, pp. 449-453
  3. 1880-1980 (census data): Magyarország történeti statisztikai helységnévtára, 3. Békés megye, KSH, Budapest, 1993, ISBN 963-215-003-1, 2001 (census data): Hungarian census 2001, table 4.1.11 Arxivləşdirilib 2021-10-20 at the Wayback Machine - 2011 (census data): Hungarian census 2011, 3.1.6.1 Arxivləşdirilib 2020-10-18 at the Wayback Machine
  4. In 2001 3,823 (5.6%), while in 2011 9,666 people (15.6%) opted out declaring ethnicity. In Hungary people can declare more than one ethnicity since 2001, so the sum of ethnicities is higher than the total population.
  5. "Partner cities". 23 September 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 May 2014.

Xarici keçidlər

redaktə