Bentonit gilləri

Bentonit gilləri−əsas tərkibini montmorillonitdən təşkil olunmuş mineral. Montmorillonit mineralı eyni tipli profilat qəfəsindən ibarətdir və ikiqatlı təbəqəyə malikdir. Gil mineral adsorbsiya prosesi üçün adsorbent kimi istifadə edilə bilər ki, bu da kation mübadiləsi və ion-mubadilə adsorbsiya qabiliyyəti ilə xarakterizə olunan minerallar şəklində tapılır. Bentonit gilləri əsasında səmərəli adsorbentlerin hazırlanması, onların tullantı sularının təmizlənməsində, lak –boya sənayesi üçün koaqulyantların alınmasında istifadə olunur.

• Xüsusiyyətlər- Təbii bentonit gilləri ağır metal ionlara qarşı seçici sorbsiya tutumuna və ağır metal ionlarının ionogen və qeyri-ionogen üzvi boyalarının tullantı sularının tərkibindən çıxarılmasına malikdirlər.
• Təbii bentonit gilləri əsasında alınmış kation formaları sorbentlər Pb⁺²,Mn⁺²,Co⁺²,Cd⁺² ionlarina qarşı seçici sorbsiya qabiliyyətinə malikdirlər. Təbii bentonitdən fərqli olaraq Na-bentonit həmin ionlara qarşı yüksək sorbsiya tutumuna malikdir. Bentonitin orqanofil təbəqələrində hissəciklər arasında formalaşmaya və orqanofil təbəqənin yaranmasında səthi aktiv maddələr mühüm rol oynayır. Qeyri-üzvi kationlarla mübadilə apardıqda kationun yükündən və ölçüsündən asılı olaraq məsamələrin ölçüsü 9,6Ǻ-dən 13,5 Ǻ-ə qədər dəyişmiş olur. Üzvi kationla işlədikdə isə (SAM) bu məsafə 25 Ǻ-ə qədər böyüyür.
• Tətbiqi- Bentonit gilləri əsasında səmərəli adsorbentlərin, bentonların, nanogillərin hazırlanması, onların tullantı suların təmizlənməsində, lak-boya sənayesi koaqulyantları kimi istifadə olunır. Bentonit gillərinin köməyi ilə tərkibində Cu²⁺, Zn²⁺ ionları olan tullantı suyunda həmin ionların 90-95% çıxarılması mümkündür.
• Təsnifatı – Müxtəlif təyinatlı bentonit gillərinin müasir təsnifatının əsasında, tətbiq sahəsindən və istismar xassələrindən asılı olaraq qruplara bölmə prinsipi qoyulmuşdu. Bentonit gillərinin təsnifatına aid bir sıra standartlar işlənmişdir:
• UDC 28177-89

Mənbə

1. Химический энциклопедический словарь. Гл. ред. И.П. Исагулянц-М. Советская энциклопедия,1983-792 с.
2. Новые модифицированные сорбенты на основы бентонитов/ “Химия и технология новых веществ и материалов, Россия, Сыктывкар, 2017. c. 47-49