Berlin dövlət kitabxanası

Berlin dövlət kitabxanası (alm. Staatsbibliothek zu Berlin‎, tam adı — Berlin dövlət kitabxanası — Prussiya mədəni irsi (alm. Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz‎), əvvəllər Prussiya dövlət kitabxanası — alm. Preußische Staatsbibliothek‎) — alman dilində ən böyük elmi universal kitabxana, Prussiya Mədəni İrs Fondunun təşkilatlarından biridir. Kitabxana kolleksiyasında bütün tarixi dövrləri, bütün ölkələri və bütün dilləri əhatə edən elmi tədqiqatçıların ən mürəkkəb istəklərini təmin etmək üçün hazırlanan elmi ədəbiyyat mövcuddur.

Berlin dövlət kitabxanası
Staatsbibliothek zu Berlin
Loqonun şəkli
Ümumi məlumatlar
Ölkə  Almaniya, Berlin
Yaradılıb 1661
Sayt staatsbibliothek-berlin.de
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi redaktə

Kitabxana 1661-ci ildə Brandenburqun seçicisi Fridrix Vilhelm tərəfindən təsis edilmişdir. 1701-ci ildə I Frederik Berlindəki Kral Kitabxanası adını verdi. Birinci Dünya Müharibəsinin sonunda Almaniyada monarxiya devrildikdən sonra kitabxana Prussiya Dövlət Kitabxanası olaraq tanındı.

İkinci Dünya Müharibəsi dövründə o dövrdə üç milyona yaxın həcmli və təsirli xüsusi fondları özündə cəmləşdirən kitabxana fondları demək olar ki, tamamilə götürüldü və mina, monastır və qalalarda gizlədildi. 1945-ci ildə Almaniyanın bölünməsindən sonra Prussiya Dövlət Kitabxanasından iki qurum meydana gəldi: Şərqi Berlindəki Alman Dövlət Kitabxanası və Qərbi Berlindəki Prussiya Mədəni İrs Dövlət Kitabxanası. Almaniyanın birləşdirilməsindən sonra 1 yanvar 1992-ci ildə iki binada yerləşən kitabxana fondları "Berlin Dövlət Kitabxanası - Prussiya Mədəni İrsi" adı altında Prussiya Mədəni İrs Fonduna həvalə edildi.

Opera Meydanında "Kamod" (1780—1913) redaktə

 
Opera Meydanında "Kamod"

1780-ci ilə qədər kitabxana Berlin Şəhər Sarayının aptek tərəfində yerləşirdi. O dövrdə 150 ​​min cildlik bir kolleksiya olan kitabxana, Bebelplatsın qərb hissəsində, əvvəllər Unter-den-Lindendə yerləşən Opera Meydanında (alm. Opernplatz‎) öz binasını almışdır. İki yüzdən çox Berlinlilər əyri formalarına görə Köhnə Kitabxananın binasını "Kamod" adlandırdılar. Binanın memarı Qeorq Xristian Unqer, yaradıcılığını Avstriyanın memarı Yozef Emanuel Fişer fon Erlaxın layihəsinə əsaslanaraq, Vyananın Hofburq üslubu ilə oxşarlığını izah edir.

İndi "Kamod" də Humboldt Universitetinin Hüquq fakültəsi yerləşir. 1913-1914-cü illərdə Kral Kitabxanası, indi Berlin Dövlət Kitabxanasının iki əsas binasından biri olan 8 Unter-den-Lindendə yeni bir binaya köçdü.

İstinadlar redaktə

Biblioqrafiya redaktə

  • Peter Jörg Becker und Tilo Brandis: Staatsbibliothek zu Berlin, Preußischer Kulturbesitz, altdeutsche Handschriften. Kulturstiftung d. L. 1995
  • Ralph Breslau: Verlagert, verschollen, vernichtet … Das Schicksal der im Zweiten Weltkrieg ausgelagerten Bestände der Preußischen Staatsbibliothek. Staatsbibliothek zu Berlin, Berlin 1995 ISBN 3-88053-060-2
  • Walter Ederer und Werner Schochow (Hrsg.): 325 Jahre Staatsbibliothek in Berlin. Das Haus und seine Leute. 1986 ISBN 3-88226-275-3
  • Barbara Schneider-Kempf: 25 Jahre Scharoun-Bau. 25 Jahre Staatsbibliothek an der Potsdamer Straße. Berlin 2004
  • Werner Schochow: Bücherschicksale. Die Verlagerungsgeschichte der Preußischen Staatsbibliothek. Auslagerung, Zerstörung, Entfremdung, Rückführung. Dargestellt aus den Quellen. Berlin 2003 ISBN 3-11-017764-1
  • Gudrun Voigt: Die kriegsbedingte Auslagerung von Beständen der Preußischen Staatsbibliothek und ihre Rückführung. Eine historische Skizze auf der Grundlage von Archivmaterialien. Kleine historische Reihe des Laurentius Verlages. Bd. 8. Laurentius, Hannover 1995 ISBN 3-931614-08-5