Ümumdünya Poçt İttifaqı

Ümumdünya Poçt İttifaqı (ing. Universal Postal Union) və ya qısaca: ÜPİ (ing. UPU) — Dünya miqyasında poçt xidmətlərinin beynəlxalq koordinasiyası və tənzimlənməsi üçün yaradılmış beynəlxalq təşkilatdır. ÜPİ 1874-cü ildə Bern şəhərində təsis olunmuş və BMT-nin ixtisaslaşmış agentliklərindən biridir.

ÜPİ-nin əsas məqsədləri:

1. Beynəlxalq Poçt Xidmətlərinin Təşkili və Tənzimlənməsi: ÜPİ üzv ölkələr arasında beynəlxalq poçt xidmətlərinin inkişafını və səmərəliliyini təmin etmək məqsədilə qaydalar və standartlar müəyyənləşdirir.

2. Əməkdaşlıq və Texniki Yardım: ÜPİ üzv ölkələrə poçt xidmətlərinin inkişafı və təkmilləşdirilməsi üçün texniki yardım və məsləhət xidmətləri göstərir.

3. Poçt Tariflərinin Tənzimlənməsi: ÜPİ üzv ölkələr arasında beynəlxalq poçt göndərişləri üçün uyğun tariflərin müəyyənləşdirilməsinə kömək edir.

4. İnnovasiya və Modernləşmə: ÜPİ üzv ölkələrin poçt xidmətlərində yeni texnologiyaların və innovativ həllərin tətbiqini təşviq edir.

ÜPİ-nin qərargahı İsveçrənin Bern şəhərində yerləşir və təşkilatın üzvləri dünyanın müxtəlif ölkələrindən ibarətdir. ÜPİ poçt xidmətlərinin qlobal səviyyədə daha təhlükəsiz, səmərəli və sürətli olmasını təmin etməklə dünya poçt sisteminin inkişafına töhfə verir.

Tarixi

Ümumdünya Poçt İttifaqının (ÜPİ) tarixi XIX əsrə gedib çıxır. O dövrdə beynəlxalq poçt göndərişləri müxtəlif ölkələr arasında çoxsaylı ikitərəfli müqavilələrlə tənzimlənirdi ki, bu da prosesləri mürəkkəbləşdirir, poçt xidmətlərini yavaş və etibarsız edirdi.

ÜPİ-nin qurulması

1874-cü il oktyabrın 9-da ÜPİ-nin əsası İsveçrənin Bern şəhərində 22 ölkənin iştirakı ilə keçirilən Beynəlxalq Poçt Konqresində qoyulmuşdur. İlk dəfə olaraq "Böyük Poçt İttifaqı" adı ilə təsis olunmuşdur. Məqsəd poçt xidmətlərinin beynəlxalq səviyyədə vahid qaydalarla idarə olunması və poçt göndərişlərinin sürətlənməsi idi.

1878-ci ildə təşkilatın adı "Ümumdünya Poçt İttifaqı" olaraq dəyişdirildi və təşkilatın üzv ölkələrinin sayı artmağa başladı.

İnkişafı və Əsas Anlar

1948-ci ildə ÜPİ Birləşmiş Millətlər Təşkilatının ixtisaslaşmış agentliyi oldu. Bu təşkilatın beynəlxalq səviyyədə daha güclü və təsirli olmasına kömək etdi.

1969-cu ildə Tokioda keçirilən konqresdə poçt xidmətlərinin maliyyələşdirilməsi və tariflərin müəyyənləşdirilməsi ilə bağlı yeni qaydalar qəbul edildi.

1989-cu ildə Vaşinqtonda keçirilən konqresdə poçt xidmətlərinin keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması və müştəri məmnuniyyətinin artırılması üçün yeni strategiyalar müzakirə edildi.

2004-cü ildə Buxarestdə keçirilən konqresdə poçt xidmətlərinin rəqəmsallaşdırılması və yeni texnologiyaların tətbiqi ilə bağlı qərarlar qəbul edildi.

Müasir Dövr

Hazırda ÜPİ 190-dan çox ölkəni əhatə edir və qlobal poçt sisteminin əlaqələndirilməsində mühüm rol oynayır. ÜPİ-nin əsas vəzifələrinə poçt xidmətlərinin standartlaşdırılması, poçt sistemlərinin modernləşdirilməsi, innovasiyaların tətbiqi, həmçinin beynəlxalq poçt əlaqələrinin inkişaf etdirilməsi daxildir.

ÜPİ qlobal iqtisadiyyatın və kommunikasiya sistemlərinin inkişafında mühüm rol oynayaraq, müxtəlif ölkələr arasında poçt əlaqələrinin daha sürətli, etibarlı və səmərəli olmasına töhfə verməyə davam edir.

Ədəbiyyat

Peter B. H. Clarke, "The World’s Postal Services"
M. Finger, "Globalization and the Postal Services: The UPU and the Making of the Global Network"

Xarici keçidlər

upu.int — Ümumdünya Poçt İttifaqının rəsmi saytı