Beynəlxalq Tərcüməçilər Günü

Beynəlxalq Tərcüməçilər Günü — tərcüməçilərin peşə bayramıdır.

Bibliyanı (Vulqatı) latın dilinə tərcümə etmiş və ənənəyə görə tərcüməçilərin hamısı hesab olunan İeronim Stridonski.

Bayram haqda redaktə

Çoxsaylı peşə bayramlarından biri də Beynəlxalq Tərcüməçilər Günüdür. Beynəlxalq Tərcüməçilər Federasiyasının (FİT) qərarı ilə bu bayram 1991-ci ildən etibarən hər il sentyabrın 30-da qeyd edilir.[1]

Bu tarixin seçilməsi təsadüfi deyildir: Bibliyanı (Vulqatı) latın dilinə tərcümə etmiş və ənənəyə görə tərcüməçilərin hamısı hesab olunan İeronim Stridonski 420-ci il sentyabrın 30-da dünyasını dəyişmişdir. Çox zəngin intellekt sahibi olmuş çılğın xarakterli bu şəxs çoxlu səyahət etmiş, cavanlığında Müqəddəs Torpağı ziyarət etmişdir.

Sonradan dörd il ərzində Halkid səhrasında tərkidünya dərviş kimi ömür sürmüşdür. Burada yəhudi və haldey dillərini öyrənmişdir. Özünün dediyinə görə bu dövrdə onun ətrafında canlı qismindən yalnız əqrəb və vəhşi heyvanlar olmuşdur. Səhrada yaşadığı dövrdə bir neçə dəfə Qiyamət Gününün çatmasını bildirən şeypur səsləri eşitmişdir. Qərbi Avropa rəssamları onu çox vaxt başının üstündə şeypur çalan mələkləri dinləyən vəziyyətdə təsvir edirlər.

386-cı ildə İeronim Vifleyemdə məskunlaşır. Burada uzun illər boyu Bibliyanı (Əhdi-Ətiqi və Əhdi-Cədidi) latın dilinə tərcümə edir. 11 əsrdən sonra Trident kilsəsi məhz bu tərcüməni Müqəddəs yazının (Vulqatın) rəsmi latın mətni elan etmişdir. Bundan əlavə, İeronim “qlaqolitsa” deyilən qədim slavyan əlifbasının banisi hesab edilir.

Geniş yayılmış bir rəvayətə görə, İeronim şirin pəncəsinə batmış bir tikanı çıxarandan sonra şir onun vəfalı dostu olmuşdur. Müqəddəs İeronimin saysız-hesabsız şəkillərində o, hücrədə əyləşərək yazı yazan alim kimi təsvir edilir. Vəfalı dostu şir də onun yanındadır.

Tərcüməçilər bayramının populyarlığı ilbəil artır. Hər il bu münasibətlə açıqcalar buraxılır.

Müxtəlif illərdə Tərcüməçilər Günü müxtəlif devizlər altında qeyd edilmişdir: “Tərcümə çoxdilliliyin və mədəni müxtəlifliyin əsasıdır”, “Tərcüməçinin öz peşəsi və cəmiyyət qarşısında məsuliyyəti”, “Dillər çoxdur, peşə - bir”, “Birlikdə işləyirik” və s. Aleksandr Sergeyeviç Puşkin tərcüməçiləri obrazlı şəkildə “Tərəqqinin poçt atları” adlandırırdı. Babil qülləsinin dağıdıldığı vaxtdan tərcüməçi peşəsinin bütün bəşəriyyətin həyatında çox böyük əhəmiyyəti var, hərçənd bunu bəzən hiss etmirik.

Mənbə redaktə

  1. "ATA Celebrates International Translation Day 2018" (ingilis). www.atanet.org. September 30, 2018. (#archive_missing_date) tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 may 2023.