Bismut oksid (III)

Bismut oksid(III)

Bismut oksid(III) – bismut metalı və oksigenin binar qeyri-üzvi birləşməsidir. Formulu Bi₂O₃ . Suda həll olmayan sarımtıl kristallardır.

Alınması

• Təbiətdə bismit mineralına rast gəlinir- Bi₂O₃ bismut oksidi.
• Bismutun havada yanması ilə (500–1000℃)

${\mathsf {4Bi+3O_{2}\rightarrow 2Bi_{2}O_{3}}}$

•Bismut nitratın parçalanmasından (700℃)

${\mathsf {4Bi(NO_{3})_{3}\rightarrow 2Bi_{2}O_{3}+12NO_{2}+3O_{2}}}$

•Bismut sulfidin oksidləşməsindən(400℃)

${\mathsf {2Bi_{2}S_{3}+9O_{2}\rightarrow 2Bi_{2}O_{3}+6SO_{2}}}$

Fiziki xassələri

Bismut oksidi (III) ağ-sarımtıl kristallardır. Dörd kristallik modifikasiyası var:

• alfa — Bi₂O₃ monoklin sinqoniya (psevdorombik), havada 727 °C qızdırdıqda oksigeni itirir və omeqa — Bi₂O_3-x keçir.
• beta — Bi₂O₃, parlaq sarı kristal, tetraqonal sinqoniya 646 °C qədər soyudulduqda omeqa — Bi₂O₃- dən əmələ gəlir, 620–605°C-də alfa- Bi₂O₃ keçir.
• qamma — Bi₂O₃ parlaq sarı kristaldır, kubşəkilli sinqoniyaya malikdir.
• siqma — Bi₂O₃, narıncı kristallardır, kubşəkilli sinqoniyaya malikidir.

Kimyəvi xassələri

• qatı, isti turşularla reaksiyaya girir.(70–80℃)

${\mathsf {Bi_{2}O_{3}+6HCl\rightarrow 2BiCl_{3}+3H_{2}O}}$

• xlorla reaksiyaya girir.

${\mathsf {Bi_{2}O_{3}+2Cl_{2}\rightarrow 2BiOCl+Cl_{2}O}}$

• Molekulyar hidrogen metala qədər reduksiya edir.(240–270℃)

${\mathsf {Bi_{2}O_{3}+3H_{2}\rightarrow 2Bi+3H_{2}O}}$

• Peroksidlərlə qarşılıqlı təsirdən bismutatlar əmələ gətirir.
• (450–600℃)

${\mathsf {2Bi_{2}O_{3}+2Na_{2}O_{2}+O_{2}\rightarrow 4NaBiO_{3}}}$

• (400–500℃)

${\mathsf {Bi_{2}O_{3}+2Na_{2}O_{2}+2NaOH\rightarrow 2Na_{3}BiO_{4}+H_{2}O}}$

Ədəbiyyat

1. Химическая энциклопедия / Редкол.: Кнунянц И.Л. и др.. — М.: Советская энциклопедия, 1988. — Т. 1. — 623 с.
2. Справочник химика / Редкол.: Никольский Б.П. и др.. — 2-е изд., испр. — М.-Л.: Химия, 1966. — Т. 1. — 1072 с.
3. Справочник химика / Редкол.: Никольский Б.П. и др.. — 3-е изд., испр. — Л.: Химия, 1971. — Т. 2. — 1168 с.
4. Лидин Р.А. и др. Химические свойства неорганических веществ: Учеб. пособие для вузов. — 3-е изд., испр. — М.: Химия, 2000. — 480 с.
5. Рипан Р., Четяну И. Неорганическая химия. Химия металлов. — М.: Мир, 1971. — Т. 1. — 561 с.