Boray rayonu
Boray rayonu (başq. Борай районы) — Başqırdıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon.
| Rayon | |||||
| Boray rayonu | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Борай районы | |||||
 | |||||
|
|||||
|
55°50′33″ şm. e. 55°24′20″ ş. u.HGYO |
|||||
| Ölkə | |||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Yaradılıb | 20 avqust 1930 | ||||
| Sahəsi | 1.820 km² | ||||
| Saat qurşağı | |||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
|
||||
| Rəsmi sayt | |||||
.svg) |
|||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
![Bayraq[d]](/wiki/Fayl:Flag_of_Buraevsky_rayon.svg)
.svg)
Rayonun inzibati mərkəzi Boray kəndidir. Ufadan 52 km aralıda yerləşir.
Coğrafi yerləşməsi
redaktəBaşqırdıstanın şimal-qərbində yerləşir. Ərazisi şimal meşə-çöl zonasına daxildir. Rayonun ərazisi 1820 km² təşkil edir. Ərazisindən qum, əhəng daşı, kərpiç xammalı, neft çıxarılır. İqlimi kontinental, orta rütubətlidir. Ərazisinin böyük hissəsini eynli yarpaqlı meşələr tutur. İynəyarpaqlı meşələr isə cəmi 17 % ərazisini əhatə edir. Torpaqları qara və boz meşədir.
Tarix
redaktə1919—1930-cu illər Börö kantonuna daxil idi. Boray rayonu 20 avqust 1930-cu ildə Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikası kantonları ləğv edərək yerində 48 rayon təşkil etməsi ilə təsis edilmişdir. Hər km² 16 nəfər düşür.
Əhali
redaktəÜmumrusiya siyahıya alınmasına Başqırdıstan Respublikası Alışeevski rayonu ərazisin milli tərkibi: başqırdlar — 69,5 %, tatarlar — 21,8 %, udmurdlar — 4,3 %, ruslar — 2,1 %, marilər — 1,8 %, digər millər — 0,5 %[2]. Hər km
Milli tərkib:
| İl | başqırdlar | tatarlar | udmurdlar |
|---|---|---|---|
| 1970[3] | 62,1 % | 26,1 % | |
| 1979[3] | 73 % | 16 % | |
| 1989[3] | 39,5 % | 59,8 % | |
| 2002[4] | 81,4 % | 9,5 % | 5,2 % |
| 2010 | 69,5 % | 21,8 % | 4,3 % |
İnzibati-ətazi vahidləri
redaktəRayonda 13 kənd inzivati vahidliyinə 95 yaşayış məntəqəsi daxildir[5].
İqtisadiyyat
redaktəRayon iqtisadiyyatının əsasını kənd təsərrüfatı təşkil edir. İstehsalın 85 % kənd təsərrüfatının payına düşür. Ərazisinin 81 % kənd təsərrüfatına cəlb olunmuşdur. Kənd təsərrüfatının taxılçılıq, kartoxçuluq, ətlik-südlük heyvandarlıq və donuzçuluq inkişaf etmişdir
Nəqliyyat
redaktəSosial sfera
redaktəRayon ərazisində 25 ümumtəhsil mərkəzi vardır ki bununda 11 orta məktəbdir. Burada 3 kənd xəstəxanası, 34 kütləvi kitabxana, 73 klub fəaliyyət göstərir. Tatar dilində «Alqa» Arxivləşdirilib 2010-03-09 at the Wayback Machine qəzeti buraxılır.
Tanınmış şəxsləri
redaktə- Kasim Zakiroviç Axmerov — dilçi.
- Əhməd Zakiroviç Zakirov — Sovet İttifaqı Qəhrəmanı.
- Eduard Şeyxulloviç Xamitov — Pedaqoji elmlər doktoru, Başqırdıstan Respublikası Elmlər Akademiyasının akademiki.
- Elza Kamelevna Xusnutdinova — alim, akademik.
Mənbə
redaktəİstinadlar
redaktə- ↑ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx (rus.).
- ↑ "Итоги Всероссийской переписи населения по Республикеformat=pdf" (PDF). Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. 2013-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-03-05.
- ↑ 1 2 3 Давлетшина З. М. Татарское население Башкортостана: этнодемографическое исследование. Уфа: Гилем,2001. ISBN 5-7501-0235-1
- ↑ Население Башкортостана: XIX—XXI века: статистический сборник/ Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан.- Уфа: Китап, 2008.- 448 с.:ил.
- ↑ "Закон Республики Башкортостан «Об изменениях в административно-территориальном устройстве Республики Башкортостан в связи с объединением отдельных сельсоветов и передачей населенных пунктов» (Принят Государственным Собранием — Курултаем Республики Башкортостан 18 ноября 2008 года)". 2014-11-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-18.