Burjua siyasi iqtisadiyyatı
Burjua siyasi iqtisadiyyat — tarixi və formalaşma xüsusiyyətləri əsasında istiqamətlərin, məktəblərin və ayrı-ayrı siyasi və iqtisadi düşüncə əsərlərinin fərqləndirilməsi zamanı Karl Marksın gətirdiyi iqtisadi doktrina tarixində müstəqil bir kateqoriya. Marksist, habelə vulqar, xırda burjua və s. [1]iqtisadi düşüncə məktəbləri ilə birlikdə bu kontekstdə fərqlənir.
Marksizmin meydana gəlməsi tarixində V. İ.Lenin “Marksizmin üç mənbəyi və üç komponenti” əsərindəki tərifinə görə burjua siyasi iqtisadiyyatı bu təlimin əsasında duran üç şərt və komponentdən biri kimi qəbul edilir[2].
Terminin etimologiyası redaktə
İqtisadi doktrina tarixinin marksist analizində, iqtisadi düşüncənin bir istiqaməti olaraq burjua siyasi iqtisadiyyatının meydana çıxması "kapitalist istehsal üsulunun formalaşması və proletaryanın inkişaf etməmiş sinif mübarizəsi" dövrünə təsadüf edir. "Burjua" tərifi burada "burjuaziya"-nın sosial-sinif kateqoriyası ilə əlaqələndirilir. Eyni zamanda, klassik iqtisadi düşüncə məktəbini bütün siyasi iqtisadiyyatdan təcrid edərək Karl Marks bununla "Burjua istehsal münasibətlərinin daxili asılılıqlarını araşdıran Uilyam Pettidən başlayaraq bütün siyasi iqtisadiyyatı nəzərdə tuturam" yazdı. Burjua alt tərifi burada açıqlanır[3].:
- birbaşa, burjuaziya sinfinin adı ilə - nəzəriyyəyə əvvəlcədən göndərilmiş məcmu hədəf qoyma, onun "hədəflənməsi". “Sənaye burjuaziyasının mənafelərini ifadə edən”) bu nəzəriyyə, burjuaziyanın iqtisadi fəaliyyəti üçün şərtlərin optimallaşdırılmasına yönəldilmişdir və müvafiq təkliflərin həyata keçirilməsi burjuvazinin təbiətinin özünün mənafeyinə uyğun gəlmişdir, “ağlabatan eqoizm” prinsipini rəhbər tutaraq ”[4].
- dolayı yolla - (sinifin adı ilk növbədə kapitalistlərin mənafelərinin irəli sürüldüyü ictimai münasibətlər sistemini göstərir) - əsas tədqiqat obyekti olan sosial-iqtisadi sistem kimi kapitalizm. Bununla yanaşı, burjua siyasi iqtisadiyyatı "kapitalizmi əbədi və təbii bir istehsal forması," insan təbiətinə "uyğun olan yeganə sistem olaraq elan etdi"[5].
Müəlliflərin sosial mənsubiyyəti "burjua siyasi iqtisadçıları" kateqoriyasına aid edilməsində heç bir rol oynamır.
İstinadlar redaktə
- ↑ Абалкин, Леонид Иванович Политическая экономия. I. Возникновение и развитие политической экономии //Большая Советская энциклопедия, 3-е изд., Т. 19. М.: Сов.энциклопедия, 1975. — 647 с.
- ↑ Ленин В. И. Три источника и три составных части марксизма. — ПСС, т.23, с.40
- ↑ Bourgeois political economy//Федеральный образовательный портал «Экономика, социология, менеджмент»[ölü keçid]
- ↑ Рындина М. Н. Классическая буржуазная политическая экономия.//Большая Советская энциклопедия, 3-е изд., Т. 12. М.: Сов.энциклопедия, 1973. — 623 с.
- ↑ Маркс К., Энгельс Ф. Соч., 2 изд. — Т. 23. С. 91, прим.)