Butrus Bustani (ərəb. بيار البستانى‎; 1819[1][2][…], Dibbiyyə[d], Cəbəl Lübnan mühafəzəsi[d][1][5]1 may 1883[3][4][…]) — maruni məzhəbli Livan filoloq-ensiklopediyaçısı və maarifçisi. O, ərəb intibahı ideyalarının ifadəçisi hesab edilir.[6]

Butrus Bustani
ərəb. بُطرس البُستاني
Doğum tarixi 1819[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 1 may 1883(1883-05-01)[3][4][…]
Uşağı
Fəaliyyəti tərcüməçi, dilçi, yazıçı, jurnalist
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Bustani birinci Suriya milliyətçisi hesab olunur.[7]

Həyatı

redaktə

Butrus Bustani 1819-cu ilin yanvarında anadan olmuşdur. O, 1847-ci ildə "Elm və incəsənəti öyrənən Suriya cəmiyyəti"nin banisi olmuş, ərəb jurnalistikasının yaradıcısı hesab edilir. Bustani 1863-cü ildə Beyrutda Milli məktəbin əsasını qoymuşdur. 1870 ildən "Əl-Cüneynə" ("Bağ") qəzetini, "Əl-Cənnən" ("Bağban")jurnalını, "Əl-Cənnə" ("Cənnət") həftəliyini dərc etdirmişdir. Çoxlu məqalə və məruzələr ("Qadın təhsili haqqında", 1848; "Ərəblərin ədəbiyyatı haqqında", 1856 və s.) yazmışdır. Ərəb dilində "Mühit əl-mühit" ("Ümmanlar ümmanı", 1867–1870) izahlı lüğətini hazırlamışdır. İlk ərəb ensiklopediyası "Dairət ül-maarif"in ("Bilik dairəsi", 1876–1883) naşiridir. Dərslik və müntəxəbatların, həmçinin "Napoleonun həyatı" (1868), "Ərəb və Avropa ictimai qaydalarının müqayisəsi" (1869) əsərlərinin müəllifi və tərtibçisidir.[8]

İstinadlar

redaktə
  1. 1 2 3 4 زيدان ج. مشاهير الشرق في القرن التاسع عشر (ərəb.). 3 القاهرة: الهلال (مجلة), 1922. C. 2. S. 27.
  2. 1 2 Butrus al-Bustani // Encyclopædia Britannica (ing.).
  3. 1 2 زيدان ج. مشاهير الشرق في القرن التاسع عشر (ərəb.). 3 القاهرة: الهلال (مجلة), 1922. C. 2. S. 30.
  4. 1 2 Buṭrus ibn Būlus al-Bustānī // AlKindi.
  5. 1 2 Ṭarrāzī F. d., طرازي ف. د. تاريخ الصحافة العربية, Tārīkh al-ṣiḥāfa al-ʿArabiyya (ərəb.): يحتوي على جميع فهارس الجرائد والمجلات العربية في الخافقين مذ تكوين الصحافة العربية الى نهاية عام ١٩٢٩, yaḥtawī ʿalā akhbār kull jarīda wa majalla ʿarabiyya ẓaharat fī al-ʿālam sharqan wa gharban maʿa rusūm aṣḥābihā wa al-muḥarrirīn fīhā wa tarājim mashāhīrihim, yaḥtawī ʿalā jamīʻ fahāris al-jarāʾid wa al-majallāt al-ʿarabiyya fī al-khāfiqīn mudh takwīn al-ṣiḥāfa al-ʿarabiyya ilā nihāyat ʿām 1929. بيروت: المطبعة الأدبية, المطبعة الأمريكية, 1913. C. 1. S. 89.
  6. Albert Hourani. Arabic Thought in the Liberal Age, 1798-1939. 1983-06-23. səh. 245. ISBN 9780521274234. 2023-07-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-10.
  7. Tauber, Eliezer. The Emergence of the Arab Movements. Routledge. 1 February 2013. ISBN 978-1-136-29301-6.
  8. Bustani // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 5-ci cild: Brüssel – Çimli-podzol torpaqlar (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2014. səh. 120. ISBN 978-9952-441-10-9.