Cənubi Şetland adaları

Cənubi Şetlend adaları (ing. South Shetland Islands) — Atlantik okeanda Antarktik yarımadasıının şimalında yerləşir.

Cənubi Şetlend adaları
ing. South Shetland Islands
Ümumi məlumatlar
Adaların sayı	24
Ümumi sahəsi	3687 km²
Hündür nöqtəsi	2300 m
Əhalisi	0 nəfər (2015-ci il)
Yerləşməsi
62°00′00″ c. e. 58°00′00″ q. u.
Ölkə	Antarktida
Akvatoriya	Atlantik okean
Cənubi Şetlend adaları
Cənubi Şetlend adaları Cənubi Şetlend adaları, Cənubi Şetland adaları
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiya

Vilyams burnu, 19 fevral 1819 il

Arxipelaq cənub-qərbdən şimal-şərqə doğru uzanır. Antarktik yarımadasından Bransfild boğazı ilə ayrılır. Cənubi Amerikadan Dreyk boğazı ilə ayrılır. Arxipelaqda çoxlu sayda xırda adalar vardır. Ümumi sahəsi 3687 km² təşkil edir.

Adaları

№	Ada (az.)	Ada (en.)	Sahəsi, km²	Hündür nöqtəsi, м	Koordinatları
1	Aitço	Aitcho Islands			62°24′48″ c. e. 59°46′12″ q. u.
2	Bricman	Bridgeman Island		240	62°04′ c. e. 056°44′ q. u.
3	Votçkiper	The Watchkeeper			62°18′ c. e. 59°49′ q. u.
4	Qibbs	Gibbs Island	22	520	61°28′ c. e. 055°34′ q. u.
5	Qrinviç	Greenwich Island	174	625	62°31′ c. e. 59°47′ q. u.
6	Desepşen	Deception Island	137	576	62°58′37″ c. e. 60°39′00″ q. u.
7	Desoleyşen	Desolation Island	3,12		62°27′27″ c. e. 60°20′48″ q. u.
8	İdi	Eadie Island			61°28′ c. e. 55°57′ q. u.
9	Kinq-Corc adası	King George Island	1384	655	62°02′ c. e. 58°21′ q. u.
10	Kornuells adası	Cornwallis Island			61°04′ c. e. 54°28′ q. u.
11	Livinqston	Livingston Island	974	1700	62°36′ c. e. 60°30′ q. u.
12	Lou	Low Island	181		63°17′ c. e. 62°09′ q. u.
13	Fil adası	Elephant Island	558	853	61°08′ c. e. 55°07′ q. u.
14	Nelson adası	Nelson Island	192		62°18′ c. e. 59°03′ q. u.
15	Pinqvin	Penguin Island		180	62°06′ c. e. 57°56′ q. u.
16	Aypara adası	Half Moon Island	0,51	101	62°35′30″ c. e. 59°55′15″ q. u.
17	Robert adası	Robert Island	186		62°24′ c. e. 59°30′ q. u.
18	Роуэтт	Rowett Island			61°17′ c. e. 55°13′ q. u.
19	Ruqqed adası	Rugged Island	10,4	256	62°38′ c. e. 61°15′ q. u.
20	Şmit adası	Smith Island	206	2105	63°00′ c. e. 62°30′ q. u.
21	Snou	Snow Island	154		62°47′ c. e. 61°23′ q. u.
22	Teybl adası	Table Island	1,12	150	62°20′34″ c. e. 59°48′29″ q. u.
23	Suiti adası (Sil)	Seal Islands			60°58′ c. e. 55°24′ q. u.
24	Klarens adası	Clarence Island	162	1924	61°12′ c. e. 054°05′ q. u.

Tarixi

Adalrın xəritəsi

Cənubi Şetland adaları 19 fevral 1819 ildə britaniyalı dənizçi Vilyam Smit (ing. William Smith) tərəfindən «Williams» gəmisində aşkarlanır. O, Montevideodan Valparaisoya gedərkən aşkarlayır. 16 oktyabr 1819 ildə Kinq-Corc adasına enir. Bununla da Antarktika ərazisinə ilk ayaq basan insan olur. Adalar ilk dəfə 1920-ci ilin yanvar-fevral ayları Eduard Bransfild tərəfindən araşdırılır və xəritəyə salınır. Sonradan 1921-ci ilin yanvarında Faddey Bellinshauzenin rəhbərlik etdiyi I Rus Antarkrik ekspedisiyası tərəfindən araşdırılmışdır.

Arxipelaqa verilən ad Britaniyaya məxsus olan Şetland adalarının şərəfinə adlandırılmışdır. 1908-ci ildən Folklend adaları asılı ərazilərinə daxil edilir. 1962-ci ildən Böyük Britaniyanın Antarktika ərazilərinə daxil edilmişdir.

1940 və 1943 illərdə adalara Çili və Argentina iddia qaldırır. Bu iddialar Antarktika haqqında konvensiyaya əsasən dondurulmuşdur.

Əhalisi

Arxipelaqda ondan çox qütb stansiyası fəaliyyət göstərir. Üstəlik Kinq-Corc adasında rusların Vellinshauzen stansiyası fəaliyyət göstərir.

Xəritələr

• Л. Иванов. Антарктика: Остров Ливингстон и острова Гринвич, Роберт, Сноу и Смит. Топографическая карта в масштабе 1:120000. Троян: Фонд Манфреда Вернера, 2009. ISBN 978-954-92032-4-0
• L.L. Ivanov. Antarctica: Livingston Island and Greenwich, Robert, Snow and Smith Islands. Scale 1:120000 topographic map. Troyan: Manfred Wörner Foundation, 2009. ISBN 978-954-92032-6-4  (ing.)