Cənubi Sandviç adaları

Cənubi Sandviç adaları (ing. South Sandwich Islands) — Subantarktika qurşağında, Atlantik okeanın cənubunda yerləşən arxipelaq. Cənubi Georgiya adasından 570 km cənub-şərqdə yerləşir. Arxipelaq 11 vulkan məşəlli kiçik ada, çoxlu sayda adacıqlar və qayalıqlardan ibarətdir. Arxipelaq rayonunu bəzən Cənub okeanına aid edirlər. Skotia dənizinin şərq sərhəddi hesab edilir.

Cənubi Sandviç adaları
ing. South Sandwich Islands
Ümumi məlumatlar
Adaların sayı	11
Ən böyük adası	Monteqyo
Ümumi sahəsi	310 km²
Hündür nöqtəsi	1310 m
Əhalisi	0 nəfər (2015-ci il)
Yerləşməsi
58°25′00″ c. e. 26°23′00″ q. u.
Ölkə	Cənubi Georgiya və Cənubi Sandviç adaları Cənubi Georgiya və Cənubi Sandviç adaları
Akvatoriya	Atlantik okean
[[Şəkil:|280px|Cənubi Sandviç adaları xəritədə]] Cənubi Sandviç adaları
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İnzibati cəhətdən Britaniya dəniz ərazilərinin Cənubi Georgiya və Cənubi Sandviç adaları ərazisinə daxil edilir. Folklend adaları və Cənubi Georgiya ilə birlikdə Argentina tərəfdən ərazi iddiası qaldırılmışdır. Argentina bölgəni öz ərazisi hesab edir.

Ümumi məlumat

Arxipelaq 310 km² sahəyə malikdir. Çoxu vulkan məşəllidir. Monteqyo adası arxipelaqın ən böyük adasıdır. Adada arxipelaqın ən hündür nöqtəsi olan Belinda dağı (1372 m) yerləşir. Adalar dağlıqdır və il boyu buzlaqlarla örtülü olur (bir qismi). Arxipelaqın yazınlığından Cənubi Sandviç novu keçir. Arxipelaqın özü isə Cənubi Antil silsiləsinin bir hissəsidir.

Subntarktik qurşaqda yerləşir. Küləklər il boyu müşahidə edilir. Temperatur il boyu 0°-dən aşağı olur. Çiçəkli bitkilərə rast gəlinmir. Burada ancaq Mamır və Şibyələrə rast gəlinir. Daimi sakinləri quşlar (pinqvin) və suitilərdir.

Arxipelaqa daxil adaların siyahısı:

Cənubi Sandviç adaları

№	Ada (az.)	Ada (en.)	Sahə, km²	Hündür nöqtə, m	Koordinat
Traverse arxipelaqı (Traversay Islands)
1	Protektir Şol (Sualtı dağ)	Protector Shoal	—	-27 m (89 ft)	55°54′ c. e. 28°06′ q. u.
2	Zavadovski adası	Zavodovski Island	25 km2	Askinsiya dağı 550 m (1,800 ft)	56°18′ c. e. 27°34′ q. u.
3	Leskov adası	Leskov Island	0.3 km2	Radder-Poynt 190 m (620 ft)	56°40′ c. e. 28°08′ q. u.
4	Vısoki adası	Visokoi Island	35 km2	Hodson dağı 915 m (3,002 ft)	56°42′ c. e. 27°13′ q. u.
Keyndlmas adaları (Candlemas Islands)
5	Keyndlmas	Candlemas Island (Candelaria) (исп.)	14 km2	Andromed dağı 550 m (1,800 ft)	57°05′ c. e. 26°39′ q. u.
6	Vindikeyşen	Vindication Island (Vindicación) (isp.)	5 km2	Kuadrant 430 m (1,410 ft)	57°06′ c. e. 26°47′ q. u.
Mərkəzi adalar (Central islands)
7	Saunders adası	Saunders Island	40 km2	Maikl dağı 990 m (3,250 ft)	57°48′ c. e. 26°28′ q. u.
8	Monteqyo	Montagu Island (Jorge) (isp.)	110 km2	Beinda dağı 1,370 m (4,490 ft)	58°25′ c. e. 26°23′ q. u.
9	Bristol adası	Bristol Island (Blanca) (isp.)	46 km2	Darnli dağı 1,100 m (3,600 ft)	59°03′ c. e. 26°30′ q. u.
Cənubi Tule (Southern Thule)
10	Bellinshauzen adası	Bellingshausen Island	1 km2	Basilisk dağı 255 m (837 ft)	59°25′ c. e. 27°05′ q. u.
11	Kuk adası	Cook Island	20 km2	Harmer dağı 1,115 m (3,658 ft)	59°26′ c. e. 27°09′ q. u.
12	Tule	Thule Island	14 km2	Larsen dağı 710 m (2,330 ft)	59°27′ c. e. 27°18′ q. u.
13	Vysokaya Bank	Vysokaya Bank	—	—	59°43′ c. e. 27°58′ q. u.
	Bütün		310 km2	Belinda 1,370 m (4,490 ft)

Tarixi

Arxipelaqın ilk dəfə kim tərəfindən kəşf olunması məlum deyildir. Arxipelaq haqqında ilk məlumatı Ceyms Kukun ekspedisiyası vermişdir. Onlar arxipelaqı Sandviç adlandırmışlar. 1819-ci ildə adalar Mixail Petroviç Lazarev və Faddey Bellinshauzenin ekspedisiyası tərəfindən araşdırılır.

Əhalisi

Daimi əhalisi yoxdur, yalnız yay ayları elmi məqsədlər üçün adada olurlar.

Maraqlı fakt

• Tule adası geoloji cəhətdən Antarktidaya aid edilsədə bəzən Cənubi Amerikaya daxil edilir. Beləliklə ada öz bölgəsinin ən ucqar cənub nöqtəsini təşkil edir.