Carılqaç gölü
Carılqaç gölü (ukr. Джарилгач, krımtat. Carılğaç, Джарылгъач) — Çernomorsk rayonunun və Tərxan Qut yarımadası (Donuzlavdan sonra) ən böyük gölü. Çernomorsk rayonunun mərkəzi hissəsinin qərbində yerləşir. Su səthinin sahəsi 8.3 km²-dir. Ümumi mineralizasiya növü acı-duzludur. Liman mənşəllidir. Qapalı hidroloji rejimə malikdir.
| Carılqaç gölü | |
|---|---|
| ukr. Джарилгач, krımtat. Carılğaç, Джарылгъач | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Mütləq hündürlüyü | -0,4 m |
| Eni | <2,3 km |
| Uzunluğu | 8,5 km |
| Sahil uzunluğu | 26 km |
| Sahəsi | 8,3 km² |
| Dərin yeri |
1,0 [1] 1,6 m |
| Orta dərinliyi | 0,9 m |
| Yerləşməsi | |
| 45°34′30″ şm. e. 32°52′25″ ş. u. | |
| Ölkə |
 Ukrayna |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Yerli sakinlər və ora gələn turistlər səhvən Carılqaç gölə liman deyirlər, baxmayaraq ki gölün dənizlə əlaqəsi yoxdur.
Gölün adı Krım tatar dilindən tərcümədə parçalanmış, çatlamış deməkdir.
Coğrafiya redaktə
İkinci ən böyük olduğu Tərxan Qut göllər qrupuna daxildir. Uzunluğu 8,5 km, orta eni 1 km, maksimal eni 2,3 km-dir. Orta dərinlik 0,9 m, maksimum 1,0/1,6 m, dəniz səviyyəsindən hündürlüyü −0,4 m, su yığma sahəsi 268 km²-dir.
Tökülən və axan çayları, adaları yoxdur.
Gölün sahilində Çernomorsk rayonu Mejvodnensk kənd sovetinin Mejvodnoe, Vodopoinoe və Novoulyanovka kəndləri yerləşir.
Yarılqac və Panskoye gölləri ilə birlikdə, Yarılqaç körfəzinə bitişik göllər qrupuna aiddir. Göl Yarılqaç körfəzindən və Yarılqaç gölündən Mejvodnoe - Zaitsevo - Krasnaya Polyana yerli yolu ilə ayrılır.
20 km uzunluğundakı Carılqaç və 24 km uzunluğundakı Kirovskaya dərələri gölə tökülür. Şimal və cənub (qismən) sahilləri dik, qərb və şərq isə alçaqdır, uyğun olaraq 5-6 və 2-3 m hündürlükdədir.
İqlim redaktə
Gölün ərazisindəki iqlim mülayim kontinentaldır. İyul ayında orta temperatur təxminən +23 ° C, yanvar ayında - 0 ° C-dir. Orta illik yağıntı 350 mm-dən azdır.
Alt çöküntülər redaktə
Gölün dib çöküntüləri çox qalındır və tərkibinə görə fərqlənir. Üst təbəqələrdə, qara və boz rəngli incə dağılmış lillərlə təmsil olunur. Aşağı təbəqələrdə bunlar əsasən incə dağınıq lillər və ya hətta lilli qumlu torpaqlardan ibarətdir. Siltlərin aşağı təbəqələri demək olar ki, hər yerdədir və sahilə bitişik göl sahələrindəki yuxarı qatlar dəniz mollyuskalarının qabıqları ilə doludur. Dib çöküntülərinin ən böyük qalınlığı 8–12 m, incə qara və tünd boz lilələrin üst təbəqəsi 0,3–1,0 m-dir. Tərxan Qut qrupunun digər göllərində olduğu kimi Carılqaçda da alt kök duzu tapılmamışdır.
İstinadlar redaktə
- ↑ "Республиканский комитет Автономной Республики Крым по водохозяйственному строительству и орошаемому земледелию" (rus). 2012-11-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-25.