Cephalanthera longifolia

*Cephalanthera longifolia*
Cephalanthera longifolia
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Birləpəlilər Dəstə: Qulançarçiçəklilər Fəsilə: Səhləbkimilər Yarımfəsilə: Epidendrumkimilər Triba: Neottieae Cins: Cephalanthera Növ: Cephalanthera longifolia
Beynəlxalq elmi adı
	Cephalanthera longifolia Fritsch;
NCBI	210729
EOL	1090746

Cephalanthera longifolia (lat. Cephalanthera longifolia) — bitkilər aləminin zanbaqçiçəklilər dəstəsinin səhləbkimilər fəsiləsinin cephalanthera cinsinə aid bitki növü.

Arealı

Arealı kiçilməkdə olan az rast gəlinən növdür. Ural, Qırğıstan, Qafqaz, Skandinaviya, Orta və Atlantik Avropa, Aralıq dənizi, Kiçik Asiya, İran, Himalayda yayılıb. Aşağı və orta dağlıq qurşaqlarının meşələri və kol pöhrəliklərində bitir. Ehtiyatı məhduddur, nadir halda və az miqdarda rast gəlinir.

Botaniki xarakteristikası

Hündürlüyü 20–45 sm, düz gövdəli, çılpaq çoxillik bitkidir. Qaytanşəkilli çoxsaylı köklərə malik kökümsovu üfüqi yerləşmişdir. Yarpaqları xətvari-neştərşəkilli və ya neştərvaridir, yuxarı yarpaqları dar, çox vaxt sivriləşmiş olur. Çiçək qrupu 15–20 sm uzunluqdadır, düz, formalı, seyrək və 3–20 ədəd çiçəkdən ibarətdir. Çiçəkləri ağ rənglidir və çılpaqdır; çiçəkyanlığının xarici ləçəkləri neştərvari və ya uzunsovdur, daxili ləçəkləri isə əksinəyumurtaşəkilli-ellipsvari olub, hamısında damarın sayı 5 ədəddir. Çiçək dodağı çiçəkyanlığının yarpaqcıqlarından bir qədər qısadır, onun ön dilimləri ürəkşəkilli — böyrəkşəkillidir və 3–5 ədəd uzununa dişli daraqlıdır. Çiçəkləməsi may ayında, meyvə verməsi may-iyun aylarında baş verir. Toxumla və vegetativ yolla çoxalır.

Azərbaycanda yayılması

Zaqatala (Car kəndi), Şəki (Kiş kəndi), Xaşmaz (Qusarçay, Dədəli, Alekseyevka kəndləri), Göygöl ətrafında yayılmışdır.

Ehtiyatının dəyişilmə səbəbləri

Çiçəyinin yığılması, yayıldığı yerin əkilməsi.

Becərilməsi

Azərbaycanın Botanika İnstitutunun Botanika bağında becərilir.

Qəbul edilmiş qorunma tədbirləri

Göygöl qoruğunda mühafizə edilir.

Sinonimləri

Homotipik sinonimləri

Cephalanthera grandiflora Gray
Cephalanthera lonchophylla Rchb.f.
Cephalanthera longifolia f. angustifolia Maire & Weiller
Cephalanthera pallens Rich.
Cephalanthera xiphophyllum Rchb.f.
Cymbidium xiphophyllum (Ehrh. ex L.f.) Sw.
Epipactis grandiflora (L.) Sm.
Epipactis longifolia (L.) All.
Epipactis pallens Sw.
Epipactis xiphophylla (Ehrh. ex L.f.) Sw.
Helleborine longifolia (L.) Moench
Limodorum grandiflorum (L.) Kuntze
Limodorum longifolium (L.) Kuntze
Serapias alba Salisb.
Serapias grandiflora L.
Serapias helleborine var. longifolia L.
Serapias lonchophyllum L.f.
Serapias longifolia (L.) Huds.
Serapias nivea Vill.
Serapias pallida Wahlenb.
Serapias xiphophyllum Ehrh. ex L.f.

Heterotipik sinonimləri

Cephalanthera acuminata Wall. ex Lindl.
Cephalanthera alpicola Fukuy.
Cephalanthera alpicola var. shizuoi (F.Maek.) T.Hashim.
Cephalanthera angustifolia Simonk.
Cephalanthera conferta (B.Baumann & H.Baumann) Kreutz
Cephalanthera elegans Schltr.
Cephalanthera ensifolia Rich.
Cephalanthera ensifolia var. acuminata (Wall. ex Lindl.) Tang & F.T.Wang
Cephalanthera ensifolia var. cesari-gonzalezii Rivas Goday & Bellot
Cephalanthera ensifolia var. maravignae (Tineo) Nyman
Cephalanthera erecta var. shizuoi (F.Maek.) Ohwi ex K.Inoue
Cephalanthera longifolia subsp. conferta B.Baumann & H.Baumann
Cephalanthera longifolia f. conformis Suetsugu & H.Hayak.
Cephalanthera longifolia var. gibbosa Boiss.
Cephalanthera longifolia f. latifolia (Maire) Maire & Weiller
Cephalanthera longifolia var. latifolia (Maire) D.Rivera & Lopez Velez
Cephalanthera longifolia f. longibracteata (Harz) Asch. & Graebn.
Cephalanthera longifolia var. pilosa Harz
Cephalanthera longifolia f. pilosa (Harz) Soó
Cephalanthera longifolia f. pumila Asch. & Graebn.
Cephalanthera longifolia var. rosea Perko
Cephalanthera mairei Schltr.
Cephalanthera maravignae Tineo
Cephalanthera shizuoi F.Maek.
Cephalanthera taiwaniana S.S.Ying
Cephalanthera thomsonii Rchb.f.
Cephalanthera xiphophyllum var. latifolia Maire
Epipactis ensifolia F.W.Schmidt
Epipactis grandifolia All.
Epipactis longifolia var. gibbosa (Boiss.) W.Zimm.
Epipactis longifolia var. longibracteata Harz
Epipactis longifolia var. pilosa Harz
Epipactis pallida Sw.
Limodorum acuminatum (Wall. ex Lindl.) Kuntze
Serapias ensifolia (L.f.) Murray
Serapias grandiflora var. ensifolia L.f.
Serapias grandiflora subsp. ensifolia (L.f.) Ehrh.