Dəmir (II) oksid

Dəmir (II) oksidi - dəmir (II) və oksigenin mürəkkəb qeyri-üzvi birləşməsidir. Təbiətdə vüstit mineralı kimi mövcuddur.

Dəmir (II) oksid
Ümumi
Kimyəvi formulu	FeO
Molyar kütlə	71,844 q/mol
Fiziki xassələri
Sıxlıq	5,745 q/sm³
Termik xüsusiyyətlər
Ərimə nöqtəsi	1377 °S
Qaynama nöqtəsi	3414 °S
Təsnifatı
CAS-da qeyd. nöm.	1345-25-1
PubChem	14945, 168499111
SMILES	[Fe]=O
ChEBI	50820
ChemSpider	14237

Fiziki xassələri

Dəmir (II) oksid – qara rəngdə bərk birləşmədir. Yalnız yüksək temperaturda sabit vəziyyətdə olur.

Alınması

Dəmir (III) oksidin hydrogen ilə reduksiyaedici reaksiyası zamanı almaq olar: Fe₂O₃ + 3H₂ → 2FeO + 3H₂O

Dəmir (III) oksidin dəm qazı ilə reduksiyaedici reaksiyası zamanı:

Fe₂O₃ + CO → 2FeO + CO₂

Dəmir(III) oksidin dəmir ilə reaksiyası zamanı:

Fe₂O₃ + Fe → 3FeO

Dəmirin oksigenlə aşağı təzyiq altında qızdırılması zamanı:

2Fe + O₂ → 2FeO

Dəmir oksalatın vakuumda parçalanması zamanı:

FeC₂O₄ →t FeO + CO↑ + CO₂↑

Kimyəvi xassələri

Dəmir (II) oksid reaksiya zamanı əsası xassələr görsədir. Suda həll olunmur, oksidləşməyən turşularda asanlıqla həll olunur: FeO + 2HCl → FeCl₂ + H₂O

Reduksiyaedici xassələr görsədir:

FeO + 4HNO₃ → NO₂ + Fe(NO₃)₃ + 2H₂O

Dəmir(II) oksidin oksigenlə oksidləşmə reaksiyası:

4FeO + 3O₂ → 2Fe₂O₃

Natriun hidroksidlə birgə əriməsı reaksiyası

FeO + 4NaOH →Na4FeO₃ + 2H₂O

Oksigenlə reaksiyası: 4FeO + 2nH₂O + O₂ → 2(Fe₂O₃ ⋅ nH₂O)

6FeO + O₂ →300−500 ⁰C 2Fe₃O₄

Hidrogen sulfid ilə reaksiyası:

FeO + H₂S →500 ⁰C FeS + H₂O

Tətbiqi

Keramika və mineral boyaların tərkib hissəsi kimi istifadə olunur. E172 nömrəsi altında qida rəngi kimi qida sənayesində geniş istifadə olunur.

Toksikliyi

Dəmir (II) oksidi zəhərli deyil. Buna baxmayaraq, dəmir (II) oksidin aerozollarına (toz, tüstü) uzun müddət məruz qaldıqdan sonra ağciyərlərdə çökür və pnevmokoniozun bir növü olan sideroza səbəb olur.

Mənbə

• Волков А. И., Жарский И. М. Большой химический справочник. Современная школа, 2005. — 608 с.
• Лидин Р. А. Справочник школьника. Химия. — М: 2003.