Danimarka Qərbi Hindistanı
Danimarka Qərbi Hindistanı (dan. Dansk Vestindien) — Sent-Tomas, Sent-Con və Sent-Krua adalarını və yaxınlıqdakı bir sıra adaları əhatə edən Kiçik Antil adaları arxipelağında Danimarka koloniyası.
| Tarixi dövlət | |||
| Danimarka Qərbi Hindistanı | |||
|---|---|---|---|
|
|||
 |
|||
|
|
|||
| Paytaxt | Şarlotta Amaliya | ||
| Rəsmi dilləri | |||
| Ərazisi |
|
||
| Əhalisi |
|
||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Koloniya, Danimarkanın bir Qərbi Hindistan şirkəti tərəfindən 1672-ci ildə quruldu. 1755-ci ildə şirkət milliləşdirildi. Afrikadan adalara kölələr əkinlərdə işləmək üçün gətirildi, lakin 1792-ci ildə Danimarka hökuməti kölə ticarətini qadağan etdi və 1848-ci ildə köləlik ləğv edildi. 19-cu əsrin ikinci yarısında adaların Amerika Birləşmiş Ştatlarına satılması ilə bağlı müzakirələr başladı, lakin bu müqavilə Ştatlarda başlayan vətəndaş müharibəsi ilə qarşısı alındı. Birinci Dünya müharibəsinin başlamasından sonra, adaların Almaniya tərəfindən işğalı təhlükəsi var idi. 1917-ci ildə adalar 25 milyon dollara ABŞ-yə satıldı. Birləşmiş Ştatların bir hissəsi olaraq, Danimarka Qərbi Hindistanına ABŞ Vircin adaları adı verildi.
Coğrafiyası redaktə
Danimarka Qərbi Hindistanını təşkil edən adalar Puerto-Rikodan 60 kilometr şərqdə yerləşir. Koloniya, əksəriyyəti günümüzdə yaşamayan yalnız 68 adadan ibarət idi [2]. Şimaldan Atlantik okeanı, cənubdan - Karib dənizi ilə yuyulur və Puerto Riko xəndəkində yerləşirlər[3].
Arxipelaqdakı ən böyük ada, 212 km² sahəsi olan Santa-Krus. 1754-1871-ci illərdə koloniyanın paytaxtı — Kristiansted idi. İkinci ən böyük ada, Danimarkalıların yaşayış yeri qurduğu Vest-Hinddaki ilk ada olan Sent-Tomas (80 km²). Bunun üzərində 1672-1754 və 1871-1917-ci illərdə koloniyanın paytaxtı Charlotte Amalie yerləşdi. Sahə baxımından üçüncü yeri Sent-Con adası (49 km²), dördüncü - Voter-Aylend (təxminən 2 km²) [4] tutur. Danimarka Qərbi Hindistanının ümumi sahəsi 352 km² idi [2].
Adalar dağlıqdır, əsasən əhəng daşlarından ibarətdir, qədim kristal və ya vulkanik süxurların kənarları var[5]. Ən yüksək nöqtə Tac dağıdır, 474 m. Adalardan kənar dəniz suları balıq, xərçəngkimilər və mollyuskalarla zəngindir. Danimarkalıların adalarda çoxsaylı əkinlər yaratması nəticəsində flora və fauna böyük ölçüdə məhv edildi. İndi Sent-Con adasının 60% -i Vircin Adaları Milli Parkı tərəfindən işğal edilmişdir [5] və Sent-Tomas adasında kiçik əkin yerlərində yüngül meşələr və kollar vardır.
Daxili siyasəti redaktə
İqtisadiyyatı redaktə
Əvvəlcə koloniyada ümumiyyətlə pul sistemi yox idi. Əmtəə mübadiləsi üstünlük təşkil etdi və hesab vahidi bir funt şəkər idi[6]. Koloniyanın dövlətin mülkiyyətinə keçməsi ilə koloniya öz pul vahidi — Vest-Hindistan riqsdaler təqdim etdi. 1849-cu ildə, Qərbi Hindistan riqsdaler dövriyyədən çıxarıldı və onun yerinə West Indian daller gətirildi. Valyutanın nominal dəyəri həm Danimarkada (dalerlərdə), həm də ingilis dilində (dollarla) göstərilmişdir. Həmçinin dövriyyədə bir tac ilə "FR" monoqramı şəklində əks markalanmış xarici sikkələr var idi. 1869-cu ildə qəpik-quruş sikkələrin zərb edilməsi başladı. 1904-cü ildə müstəsna emissiya hüququ alan Danimarka Qərbi Hindistanın Milli Bankı quruldu. Eyni zamanda, koloniya Latın Pul Birliyinin standartlarını qəbul etdi, lakin rəsmi olaraq ona qoşulmadı[7].
İstinadlar redaktə
- ↑ https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2147rank.html?countryname=Estonia&countrycode=en®ionCode=eur&rank=133#en.
- ↑ 1 2 // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
- ↑ "Virgin Islands: Geography". www.vinow.com (ingilis). 2014-05-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-30.
- ↑ "Crown Mountain". geonames.usgs.gov (ingilis). The Geographic Names Information System. 2018-07-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-30.
- ↑ 1 2 "Basic Information". www.nps.gov (ingilis). Virgin Islands National Park. 2018-07-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-30.
- ↑ Возгрин, 2012
- ↑ "The Danish-West Indian National Bank". www.virgin-islands-history.org (ingilis). The Danish National Archives. 2018-07-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-07-23.
Ədəbiyyat redaktə
- rus dilində
- Возгрин В. Е. Исчезнувшие острова (скандинавская Вест–Индия) (Санкт-Петербург и страны Северной Европы. Материалы тринадцатой ежегодной международной научной конференции). СПб.: РГХА. 2012. 81–109.
- Дридзо А. Д. Датская Вест-Индия в конце XVII в. (остров Сент-Томас и его губернаторы) (Скандинавские чтения 2000 года). СПб.: Наука. 2002. 237–246.
- ingilis dilində
- Dookhan, I.. A history of the Virgin Islands of the United States. Kingston: Canoe Press. 1994.
- Gøbel, Erik. Danish Shipping Along the Triangular Route, 1671–1802: voyages and conditions on board (Scandinavian Journal of History). 2011. 135–155.
- Kitchin, Thomas. The Present State of the West-Indies: Containing an Accurate Description of What Parts Are Possessed by the Several Powers in Europe. London: R. Baldwin. 1778.
- Knox, John P.. A Historical Account of St. Thomas. New York: Charles Schribner. 1852.
- Westergaard, W.. The Danish West Indies Under Company Rule (1671-1754). New York: The Macmillan Company. 1917.
Xarici keçidlər redaktə
- "The Danish West-Indies". www.virgin-islands-history.org (ingilis). Danish National Archives. İstifadə tarixi: 2018-07-16.
- "Virgin Islands History". www.virgin-islands-history.dk (ingilis). The Danish State Archives. İstifadə tarixi: 2018-07-16.