Darvaqs
Darvaqs (oset. Дæргъæвс) — Şimali Osetiya Respublikasının Priqorodnı rayonunda bir kənd.
| Darvaqs | |
|---|---|
| Дæргъæвс | |
 | |
| 42°50′ şm. e. 44°25′ ş. u. | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Poçt indeksi | 363128 |
|
| |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
.svg)
"Darvaqs kənd inzibati vahidinin" bələdiyyə idarəsinin inzibati mərkəzi.
Coğrafiya redaktə
Kənd Prigorodnı rayonunun cənub-qərb hissəsində, Gizeldon çayının sağ sahilində, dağlar arası hövzənin mərkəzində yerləşir. Vladiqafqaz şəhərindən 37 km cənub-qərbdə yerləşir.
Etimologiya redaktə
Kəndin adının mənşəyinin bir neçə izahı vardır - oset. дуаргæс ("dərənin qapıçısı və ya müdafiəçisi") və ya oset. даргъ ("uzun") + + фæз ("tala")[1].
Tarix redaktə
Kəndin yerləşdiyi ərazi Tunc dövründən bəri məskunlaşmışdır. Eramızdan əvvəl 1 -ci minilliyin sonlarına aid katakomba qəbrləri da daxil olmaqla burada çoxlu arxeoloji abidə aşkar edilmişdir.
Orta əsrlərdə darqavslar Taqauri cəmiyyətinin formalaşmasının əsas mərkəzlərindən biri olur. Tarixi və şəcərə əfsanələrinə görə, Şərqi Osetiyanın yuxarı sinfinə mənsub olan qəbilələrin və soyadların atası Tsareviç Taqa burada yaşamışdır. Osetiyanın bir çox əsilzadə (Aldar) ailələri Darqavslardan əmələ gəlmişdir.
Kənd sakinlərinin əksəriyyətinin düzənliyə köçürülməsi 1763-cü ildə Mozdok qalasının qurulmasından sonra başlayır. 1830-cu ildə Osetiyadakı üsyan zamanı general Abxazovun komandanlığı altında olan çar qoşunları Darqavslara soxulur. Çox sayda sakin öldürülür, bir neçə qüllə dağılır. Üsyanın liderləri Sibirə sürgün edilir.
2002-ci ilin sentyabrında qonşu Karmadon dərəsindəki Kolka buzlağının çökməsi ilə əlaqədar olaraq əhalisinin azalması davam edir.
Memarlıq abidələri redaktə
Kənd xüsusən döyüş qüllələri və 95 növ müxtəlif kriptdən ibarət "Ölülər şəhəri" ilə tanınan müxtəlif memarlıq abidələri ilə zəngindir. Uallagdon çayının sahilində 16 metr hündürlükdə Mamsurovlar qülləsi var. Qalanın yuxarı hissəsinin dağıdılmasına baxmayaraq, ölçüsü və qüsursuz hörgü keyfiyyəti ilə insanı heyran qoyur. Kəmərli giriş 2 metr yüksəklikdə yerləşir. Təhlükə vəziyyətində insanlar taxta bir nərdivanla qalxaraq arxalarını sürükləyərək girişi dəmir qapı ilə bağlayırdılar. Mamsurovlar qülləsi Osetiya daş memarlığının parlaq bir nümunəsidir. Belə qüllələrin inşasına yalnız ən varlı ailələrin imkanı vardı.
Alikov Qülləsi, kənddən bir kilometr aralıda, Raminıraq dağının yamacında "ölülər şəhəri" nin üstündən qalxır. Masiqin dörd eyvanı var (mashikul). Bu qüllə Genaldon dərəsindən Darqavlara yaxınlaşmaları idarə edirdi. Daha sonra qülləni tutan Badtiev Qülləsi olaraq da bilinir. Qala 1923 -cü ildə baş verən zəlzələ nəticəsində ciddi ziyan gördü.
Kəndin şərq kənarında, Deqoevlərin döyüş qülləsinin xarabalıqlarının aşkar edildiyi Deqoevlərin yaşayış qülləsi var. Deqoevlərin yaşayış qülləsi içərisində yaxşı qorunan bir ev qalası idi. Yuxarıda bir zəncirin asıldığı məşhəl, ailənin başçısı üçün oyulmuş taxta oturacaq, yemək üçün aşağı üç ayaqlı masalar, ağac gövdəsindən oyulmuş su üçün bir çəllək, taxta çarpayılar, taxta və saxsı qablar, soyuq silahlar və odlu silahlar qoymaq üçün rəflər vardı.
Darqavsda aşağıdakı memarlıq abidələri də müxtəlif dərəcədə qorunub saxlanılır: Taroevlər kompleksi, Saxmanovlar qalası, Cibilovlar qalası, Sasiyevlər yaşayış qülləsi, Baymatovlar qülləsi və bir çoxları mənşəyi bilinməyən digər abidələr.
Kəndin mərkəzində, yolun əks tərəfində, Böyük Vətən müharibəsi zamanı həlak olanların xatirəsinə Stalinin abidəsi vardır[2].
İstinadlar redaktə
- ↑ Цагаева А. Д. Топонимия Северной Осетии Ч.2. — Орджоникидзе, 1975.
- ↑ "И. В. Сталин". 2020-11-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-03.
Mənbə redaktə
- Город 10 000 мертвецов
- "Даргавс сегодня".[ölü keçid]
- Осетинские этюды (Даргавс) (1-ci hissə) + (2-ci hissə) — YouTube