Dero dorsalis - Həlqəvi qurdlar tipinə aid dero.[2] [3] [4]

Dero dorsalis
Elmi təsnifat
XƏTA: parentrang parametrlərini doldurmaq lazımdır.
???:
Dero dorsalis
Beynəlxalq elmi adı
  • Dero dorsalis[1]

Morfoloji quruluşu

redaktə

Qəlsəmə yatağı arxaya doğru yanlarda dairəvi və ya kələ-kötür çıxıntılıdır. Üzərində adətən 5 cüt qəlsəmə çıxıntısı mövcutdur: I cüt – qısa və enli çıxıntılı bel qəlsəməsi, II cüt – nazik və silindrik, III cüt – lateral, IV və V cütlər – dəyişkən formalı qarın qəlsəmələridir. II – V buğumların qarın dəstəcikləri 5 – 7 ikidişli qılcıq daşıyır, distal dişcik proksimal dişcikdən uzundur və ortasında düyünü var. Sonrakı buğumlarda qılcıq dəstələrinin sayı azalır, dişciklər bərabər uzunluqda və ya distal dişcik proksimal dişcikdən qısa olur, düyün isə distal istiqamətdə yerini dəyişir. İkinci buğumun qılcıqlarının uzunluğu 135 μ, V – 100 – 126 μ, VI – 102 – 115 μ. Arxaya doğru qılcıqların uzunluğu azalır. Bel dəstəcikləri IV buğumdan başlayır. Onlar 1 tükşəkilli və 1 uzunluğu 85 – 108 μ və distal dişciyi proksimal dişcikdən daha uzun olan ikidişcikli qılcıq daşıyır. Penial qılcıqları mövcud deyil. Septal vəzilər IV və V buğumda yerləşir. Mədə IX – XI buğumlarda başlayır. Kəmərcik V – VII buğumlarda yerləşir. Toxumluğun qıfları iri, toxum boruları qısadır. Atrium ampulası böyük, dairəvi, qalındivarlıdır; onun xarici kanalı uzun, vəz hüceyrələri ilə zəngin olan çökəkliyə açılır. Toxum qəbulediciləri kiçik armudşəkilli və qısa kanallıdırlar. Fərdlərin uzunluğu 10 – 30 mm. Birinci zooiddə buğumların sayı 18 – 53, tək fərddə isə 23 – 150-dir. Şirinsularda lil qruntda yaşayır. Borucuq əmələ gətirir.

Yayılması

redaktə

Dünyada: Avropa, Cənubi və Şərqi Asiya, Qafqaz.

Azərbaycanda: Kür çayının deltası.

Ədəbiyyat

redaktə
  • Jeounghee Lee1, Jongwoo Jung. Two Aquatic Oligochaete Species, Dero dorsalis and Allonais pectinata (Annelida: Clitellata: Naididae), New to Korea // Anim. Syst. Evol. Divers. Vol. 30, No. 2: 119-123, April 2014
  • Касымов А.Г. Пресноводная фауна Кавказа. Баку, «Элм», 1972, 286 с.
  • Чекановская О.В. Водные малощетинковые черви фауны СССР. Москва-Ленинград, Изд-во Академии наук СССР, 1962, 411 с.

İstinadlar

redaktə
  1. Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
  2. Bisby F.A., Roskov Y.R., Orrell T.M., Nicolson D., Paglinawan L.E., Bailly N., Kirk P.M., Bourgoin T., Baillargeon G., Ouvrard D. (red.). "Species 2000 & ITIS Catalogue of Life: 2011 Annual Checklist". Species 2000: Reading, UK. 2011. 7 July 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 september 2012.
  3. (1996) , database, NODC Taxonomic Code
  4. ITIS: The Integrated Taxonomic Information System. Orrell T. (custodian), 2011-04-26