Dilman döyüşü

Dilman döyüşü — Birinci Dünya müharibəsi zamanı, 15 aprel 1915-ci ildə Rusiya imperiyası ilə Osmanlı imperiyası arasında baş vermiş döyüş. Döyüş Cənubi Azərbaycanın Salmas bölgəsinin Dilman adlanan məntəqəsində baş vermişdir.

Dilman döyüşü
Birinci Dünya müharibəsi
Tarix	1915-ci ilin aprel ayının 15-i
Yeri	Dilman (müasir Salmas)
Nəticəsi	Rus-Erməni-Aysorların qələbəsi
Münaqişə tərəfləri
Osmanlı ordusu Könüllü kürdlər Rusiya İmperator Ordusu (Qafqaz Ordusu) könüllü erməni və aysor dəstələri
Komandan(lar)
Xəlil Qut Paşa Simko Şikak Tovmaz Nəzərbəkyan Andranik Ozanyan Ağa Petros
Tərəflərin qüvvəsi
248 zabit, 10.920 nəfərlik ordu, 12 min nəfərlik qeyri-nizami kürdlər süvariləri 10 batalyonluq nizami rus ordusu, 1 batalyonluq erməni döyüşçüsü və könüllü aysorlar
İtkilər
3.500 Yüngül

Döyüş

Döyüş ilk günündə Osmanlı ordusundan 468 nəfər həlak olmuş, 1.228 nəfər yaralanmış, 370 nəfər isə itkin düşmüşdür. Döyüşdə yaralanmış bir çox osmanlı döyüşçüsü döyüş meydanında qalmış, onları oradan çıxarmaq mümkün olmamışdır. Osmanlı ordusunun yarısını kürd könüllülər təşkil edirdi və onlar döyüşün başlamasından qısa müddət sonra qaçmağa başladılar. Döyüşün sonunda 3.500 nəfər Osmanlı döyüşçüsü öldürüldü.

Rusiya imperiyası ordusuna erməni dəstələri də yardım edirdi. Bundan başqa, aysorlar da rus-erməni dəstəsinə yardım etməkdə idilər. Beləliklə, rus ordusunun generalı Tovmaz Nəzərbəkyanın, Andronik Ozanyanın və aysor Ağa Petrosun komandanlıq etdiyi ordu Osmanlı ordusunu məğlub etməyi bacardı.

Bu məğlubiyyətdən sonra Xəlil Qut Cənubi Azərbaycan ərazisini tərk etdi. O, öz məğlubiyyətinin səbəbkarı kimi bölgədəki xristianların rusları dəstəkləməsini göstərmişdi.

Həmçinin bax

• Təbriz Birinci Dünya müharibəsində
• Osmanlı ordusu
• Rusiya İmperator Ordusu

Mənbə

• David Gaunt. The Ottoman Treatment of the Assyrians. Oxford University Press. in A Question of Genocide (ed. Ronald Grigor Suny, Fatma Muge Gocek, Norman M. Naimark). 2011.
• Hans-Lukas Kieser, Kerem Oktem and Maurus Reinkowski. World War I and the End of the Ottomans. I.B. Tauris. 2015.
• James Bryce. The Treatment of Armenians in the Ottoman Empire, 1915–1916. 2000. ISBN 9780953519156.
• Maria T. O'Shea. Trapped between the map and reality. Geography and perceptions of Kurdistan. Routledge. 2004. ISBN 0-415-94766-9.
• Jay Murray Winter. America and the Armenian Genocide of 1915. 2003.