Dreyk tənliyi

Dreyk tənliyi — qalaktikada bizimlə əlaqəyə girmək ehtimalı olan sivilizasiyaların sayını hesablamağa imkan verən riyazi formul.

Formul aşağıdakı kimidir:

$N=R\cdot f_{p}\cdot n_{e}\cdot f_{l}\cdot f_{i}\cdot f_{c}\cdot L$

burada,

• $~N$ — əlaqəyə girməyə hazır olan sivilizasiyaların sayı;
• $~R$ — il ərzində bizim qalaktikada yaranan ulduzların sayı;
• $~f_{p}$ — planetləri olan ulduzların xüsusi çəkisi;
• $~n_{e}$ — sivilizasiyanın yaranması üçün müvafiq şəraitə malik olan planetlərin və peyklərin sayı;
• $~f_{l}$ — müvafiq şəraitə malik olan planetdə həyatın yaranması ehtimalı;
• $~f_{i}$ — həyat olan planetdə şüurlu varlıqların yaranma ehtimalı;
• $~f_{c}$ — əlaqəyə hazır olan və əlaqəyə girmək istəyən şüurlu sakinlərə malik planetlərlə, şüurlu sakinləri olan planetlərin sayına nisbəti;
• $~L$ — bu sivilizasiyaların ömür müddəti.

Formul Kaliforniyanın Santa-Kruz Universitetinin astronomiya və astrofizika professoru Frenk Donald Dreyk tərəfindən 1960-cı ildə təklif olunmuşdur. Onun 1961-ci ildə ehtimal olunan rəqəmlər əsasında apardığı hesablama aşağıdakı kimi olmuşdur.

• R = 10/il (ildə 10 ulduz yaranır)
• f_p = 0.5 (ulduzların yarısının planetləri var)
• n_e = 2 (sitemdə orta hesabla 2 planet həyat üçün yararlıdır)
• f_l = 1 (əgər həyatın yaranma ehtimalı varsa, o mütləq yaranır)
• f_i = 0.01 (həyatın şüurlu formayadək inkişaf etməsi ehtimalı – 1 %)
• f_c = 0.01 (sivilizasiyaların 1 %-i əlaqə yaratmaq imkanına malik olacaq və əlaqə qurmaq istəyəcək)
• L = 10 000 il (texniki cəhətdən inkişaf etmiş sivilizasiya 10000 il mövcud olur)

Bu təxmini hesablamaya əsasən N = 10 × 0,5 × 2 × 1 × 0,01 × 0,01 × 10000 = 10.

Tənlikdəki göstəricilərdən yalnız $~R$ və $~f_{p}$ astronomiyanın indiki inkişaf səviyyəsində müəyyən qədər dəqiq müəyyənləşdirilə bilər. Digər göstəricilərin müəyyənləşdirilməsi mümkün olmadığından Dreyk tənliyi kəskin tənqidlərlə qarşılaşmışdır.