Ekoloji problem

Ekoloji problem — bəşəriyyətin yaşaması və mövcud olmasının əsas problemlərindən biridir. Bu problemin həll edilməsinin xüsusi əhəmiyyəti onunla izah olunur ki, hazırda antropogen fəaliiyət nəticəsində qlobal iqtisadi-ekoloji sistemin deqradasiyası geniş miqyas almışdır. Öz növbəsində bu proses təbiətdən səmərəsiz istifadə edilməsi (mineral ehtiyatların tükənməsi, torpaqların eroziyası, səhralaşma, meşələrin qırılması)həm də insanların istehsal və qeyri-istehsal fəaliyyətinin tullantıları ilə ətraf mühitin çirklənməsinin nəticəsində baş verir. İnsanlar dünyanı təmiz saxlamağa çalışmalıdır.

Çernobıl

Qlobal ekoloji problem

Tropik meşələrin qırılması, səhraların genişlənməsi su və mineral xammal ehtiyatlarının azalması, havanın temperaturunun artması, ozon qatının deşilməsi, kəskin iqlim dəyişiklikləri və s. qlobal ekoloji problemlərdir. Dünyanın müxtəlif ölkələrində və regionlarında böhranlı, ağır və fəlakətli ekoloji vəziyyətə malik olan rayonlar yaranmışdır. Onlardan bir çoxunda yaşamaq mümkün deyildir, hətta yaşayış üçün çox təhlükəlidir. Belə rayonlara Çernobıl AES və Mərkəzi Asiyada Aral gölünün ətrafı aid edilə bilər. İstixana effektinin təhlükəsi artmışdır, təhlükə mövcud olan ərazilər genişlənir, təbii fəlakətlər daha tez-tez baş verir, İEOÖ-də ekoloji vəziyyət daha mürəkkəbdir və böhran həddinə çatmış, insanların normal yaşayışı üçün təhlükə mənbəyinə çevrilmişdir. Bu ölkələrdən yalnız bəzilərində ekoloji siyasət həyata keçirilir. Son dövrlərdə müstəqillik əldə etmiş ölkələdə, əsasəm də keçmiş SSRİ məkanında (o cümlədən Azərbaycan da) ekoloji vəziyyət ürəkaçan deyildir.

Şimali Amerika və Qərbi Avropa ölkələrində 20-ci əsrin 70-ci illərində gərgin ekoloji vəziyyət yaranmışdır. Sonrakı dövrlərdə həyata keçirilən ciddi tədbirlər, ekoloji siyasət və xeyli miqdarda maliyyə vəsaitinin ayrılması bu sahədə ciddi dönüş yaradılmasına imkan vermişdir. Dünyada ekoloji təhlükəsizliyin gücləndirilməsi üçün müxtəlif səviyyələrdə- lokal, ölkə, regional və qlobal səviyyədə tədbirlər görülür. Qlobal ekoloji siyasətin formalaşması üçün BMT-nin köməyi ilə Stokholmda (1972), Rio-de-Janeyroda (1992,2012), Yohannesburqda (2002), Kiotoda(1997) və Danimrkada (2009) keçirilən Ümumdünya konfranslarının xüsusi əhəmiyyəti olmuşdur.

Kioto Protokolu

Kioto Protokolunun imzalanmasında məqsəd atmosferdə zərərli qazlrının miqdarının müəyyən səviyyədən yuxa

Əraf mühitin çirklənməsi

rı qalxmasının qarşısının alınmasıdır. Bunun üçün ölkələr müəyyən öhdəliklər götürmüşdür, hət ölkədə atılan tullantıların miqdarı üzrə kvota verilmişdir. Bununla yanaşı, atmosferə karbon qazı, freonlar və başqa maddələrin atılmasının azaldılmasına, təbii fəlakətlərin qabaqcadan xəbər verilməsinə, bitki və heyvan genefondunun qorunmasına dair xüsusi görüşlər keçirilmiş, razılıqlar əldə edilmiş, müqavilələr imzalanmışdır. Bu tədbirlər müəyyən müsbət nəticələr vermişdir. Lakin qlobal ekoloji problemlərin həll edildiyini demək hələlik tezdir. Bu qrupa daxil olan ikinci problem ərzaqla təminat problemidir. Hazırda dünya əhalisinin 2/3 hissəsi daim ərzaq məhsullarının çatışmazlığı hiss edilən ölkələrdə yaşayır. Bura, ilk növbədə, aclıq və doyunca yeməmək üzrə geniş ərazilərə malik olan İEÖO daxildir.

İstinadlar

Kateqoriya:Ekoloji problemlər