El Qutluq Xatun
El Qutluq Xatun — Elxanilərin ikinci hökmdarı Abaqa xanın qızı. Çingiz xanın birbaşa soyundan gəlməkdə idi.
| El Qutluq Xatun | |
|---|---|
| Doğum tarixi | Bilinmir |
| Doğum yeri | Monqol imperiyası |
| Vəfat tarixi | Bilinmir |
| Vəfat yeri | Elxanilər dövləti |
| Dəfn yeri | Bilinmir |
| Atası | Abaqa xan |
| Dini | İslam |
| Tanınır | Elxanın qızı və Çingizi kimi |
Həyatı
redaktəElxani imperiyasının ikinci hökmdarı Abaqa xanla Bulucin Egeçinin ailəsində dünyaya gəlmişdir.[1]
Həcc ziyarəti
redaktəMüasir dövrdən əvvəl nə qədər qadının Həcc ziyarətinə getməsi barədə məlumat yoxdur. Əl-Səfədinin məlumatına görə, El Qutluq Xatun bu ziyarətə getmiş qadınlardan biri olmuşdur. O, bu ziyarəti at belində (dəvəyə bərkidilmiş palankendə deyil), həm də öz ox-yayı ilə birlikdə həyata keçirmişdir. Onun ziyarətinin həyata keçməsi ilə eyni dönəmdə yaşamış yüksək Məmlük bürokratlarının arvadlarının ziyarətləri arasında fərqlər olmuşdur.[2] El Qutluq Xatun 1323-cü ildə Həcc ziyarətində olmuşdur. Onun bu ziyarətindən bəhs edilən və Xəlil ibn Aybəy əs-Səfədi (təxminən 1297-1363) tərəfindən yazılan biblioqrafik lüğətin təqdim etdiyi hekayə Elxani və ya Hülakü imperiyasında İslamı geniş şəkildə qəbul edərkən cinsiyyət normalarının dəyişməsinə işıq salır.[3][4]
Ailəsi
redaktəO, Huşin tayfasından olan Ğurbatay Güregen ilə evlənmişdir. Onun əri Arqun və Keyxatu xanın hakimiyyəti dövrlərində aktiv fəaliyyət göstərmiş və Baydunun üsyanını dəstəkləmişdir. Güregenin Bəyləmiş və Bitikçi adında iki oğlu olduğu məlum olsa da, El Qutluğun onların anası olub-olmaması məlum deyildir.[3] Güregen Keyxatunun hakimiyyətinin sona çatmasından bir müddət sonra öldürülmüş və El Qutluq onun qisasını almışdır. Lakin bu hadisələrin dəqiq tarixi məlum deyil.
Qazan xanın hakimiyyəti dövrü
redaktəMəmlük mənbələri onu Buluqan xatunu Qazan xanı zəhərləməyə təhrik etməkdə ittiham edir.[3]
Həmçinin bax
redaktəİstinadlar
redaktə- ↑ Brack, 2006. səh. 245–247
- ↑ Sayeed, 2016. səh. 74
- ↑ 1 2 3 Brack, 2011. səh. 331–359
- ↑ Lane, 2011. səh. 331–359
Mənbə
redaktə- Yoni Brack. A Mongol Princess Making hajj: The Biography of El Qutlugh Daughter of Abagha Ilkhan (r. 1265–82). London: Journal of the Royal Asiatic Society. 2011. 331–359.
- George Lane. Daily Life in the Mongol Empire. Westport, CT: Greenwood Publishing Group. 2006.
- Asma Sayeed. Women and the Hajj. 2016.