Everet Uilyamsa qarşı

Everet Vilyamsa qarşı — 1725-ci ildə baxılmış ingilis məhkəmə işi. "Quldurların məhkəmə işi" də adlanır. Məhkəmə işi cinayət törədilməsini nəzərdə tutan müqavilələrin hüquqi qüvvəsi ilə əlaqədardır. Bu işdə müqavilə silahlı hücum nəticəsində əldə edilmiş qənimətin bölüşdürülməsi ilə bağlı idi. Məhkəmə iddiadan imtina etmişdir.[1][2]

Məhkəmə işi haqqında ətraflı məlumatlar müasir dövrə gəlib çatmamışdır və işə edilən əksər istinadlar 1893-cü ildə nəşr edilmiş Rüblük Hüquq Jurnalındakı işin xülasəsinə əsaslanır, hansı ki həmin xülasə də öz növbəsində Rober Cozef Potye tərəfindən 1802-ci ildə yazılmış öhdəlik hüququ haqqında fransız dilindəki mətnin ingilis dilinə edilmiş tərcüməsinə əsaslanır.[3]

Haqqında

redaktə

İki quldur - Everet və Vilyams birgə oğurluq nəticəsində əldə etdikləri qənimətləri bölüşdürmək haqqında razılığa gəlirlər. Onlar bir müddət Haunslou Hitdə, eyni zamanda Pegşot, Solsberi, Hampsteddə və başqa yerlərdə bu fəaliyyətlə məşğul olurlar. Bir gün qənimətlər satılanda Con Everet Cozef Vilyamsın mənfəətin bölüşdürülməsi nəticəsində ona düşən ədalətli paydan daha çox götürməyə çalışdığını düşünür. Bəzi naməlum səbəblərə görə, Everet şikayətini məhkəmə qaydasında həll etmək qərarına gəlir. O, Vilyamsa qarşı məhkəmədə iddia qaldırmaq üçün vəkillər və solisitorlar tutur və tələb edir ki, onların ortaq fəaliyyətinin nəticəsində əldə etdikləri mənfəət aşkar edilərək hesablansın və onların payları arasında balans yaradılsın.

İddiaçının iddiaları birgə fəaliyyətin təbiətini belə izah edirdi ki, "onlar əmtəələrin bir neçə növünün satışı üzrə ixtisaslaşmışdılar" və "hər ikisi birlikdə Haunslou Hitdə bir şəxslə qızıl saatın satışı ilə bağlı sövdələşmişdilər". İddiaçı həmçinin əlavə edirdi ki, Haunslou Hit həmin malların satışının aparılması üçün yaxşı və münasib yer idi və sözügedən mallar yuxarıda qeyd edildiyi kimi Finçlidə olduqca bol idi.

İddiaya görə, tərəflər bir neçə şəxslə sualtı saatlar, üzüklər, qılınclar, papaqlar, atlar, yüyən, yəhər və digər əşyaların dəyəri ₤200 və daha çox olmaqla satışına dair razılığa gəlmişdilər, lakin həmin şəxslə danışıqlar aparıldıqdan sonra mallar dəyər-dəyməzinə satılmışdı.

30 oktyabr 1725-ci ildə Con Everetin adından çıxış edən hüquqşünaslar məhkəməyə (ing. Court of Exchequer) iddialarını əsaslandırmaq üçün Ədalət haqqında Qanunu təqdim edirlər. Məhkəmə iki həftədən də az bir müddət sonra - 13 noyabr 1725-ci ildə qənimətin bölüşdürülməsi ilə əlaqədar quldurlar arasındakı mübahisəni həll etməkdən imtina edir və bu iş üçün qanunun təqdim edilməsini skandal hesab edir. Məhkəmə bununla kifayətlənməyərək, iddianı vermiş iki solisitorun tutulmasını əmr edir. Sonradan hər iki solisitor - Uilyam Vayt və Uilyam Rithok tutularaq məhkəmə qarşısına çıxarıldı və 6 dekabrda hər biri ₤50 cərimə olundu. Eləcə də, həmin gün, məhkəməyə iddianın əslini yazıb təqdim edən Conatan Kollinsin üzərinə bütün məhkəmə xərclərini ödəmək vəzifəsi qoyuldu.

Qərardan sonrakı vəziyyət

redaktə

Qərar Everet və Vilyamsın hər ikisi üçün mənfi nəticələndi. Belə ki, cavabdeh Vilyams tutuldu və 1727-ci ilsə Meydstonda asılaraq edam edildi. İddiaçı Everet isə 3 il sonra Tayberndə asıldı. Nəhayət, solisitorlardan biri - Rithok 1735-ci ildə oğurluqda ittiham edilərək asılma cəzasına məhkum edildi, lakin onun cəzası sürgünlə əvəz edildi.

2015-ci il tarixli Jetivia SA Bilta Limited'ə qarşı[4] işi üzrə Ali Məhkəmə qərarında, eləcə də 2016-cı ildə Patel Mirzəyə qarşı[5] işi üzrə qərarda Everet Vilyamsa qarşı işinə istinad edilmişdir.

İstinadlar

redaktə
  1. "The Highwayman's Case". Law Quarterly Review. 9: 197. 1893. 2020-10-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-10-12.
  2. "The Highwayman's Case: Formally Known as Everet v. Williams". Everything2.com. 2021-02-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-10-12.
  3. "A Treatise on the Law of Obligations or Contracts, Volume II". 1802. səh. 3.
  4. Jetivia SA v Bilta (UK) Limited (in liquidation) Arxivləşdirilib 2022-02-05 at the Wayback Machine [2015] UKSC 23 at paragraph [59].
  5. Patel v Mirza Arxivləşdirilib 2022-02-25 at the Wayback Machine [2016] UKSC 42 at paragraph [228].