McDonnell Douglas F-4 Phantom II

McDonnell Douglas F-4 Phantom II McDonnel Aircraft şirkəti tərəfindən ABŞ Hərbi Hava Qüvvələri və Hərbi Dəniz Qüvvələrinin aviasiya bölmələrinin döyüş gücünü artırmaq məqsədilə istehsal olunmuş, iki oturacaqlı, iki mühərrikli, istənilən hava şəraitində döyüşmək qabiliyyətinə sahib qırıcı-bombardmançı təyyarədir. İlk dəfə 1960-cı ildə ABŞ Hərbi Donanmasında istifadə olunmağa başlamışdır. Yüksək uyğunlaşma səviyyəsi olduğuna görə sonradan ABŞ dəniz piyadaları korpusu və ABŞ HHQ tərəfindən aktiv istismar olunmağa başlamış, 1960-cı illərin ortalarından etibarən bütün aviasiya bölmələrinin əsas döyüş təyyarəsi olmuşdur.

F-4 Phantom II
ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin 82-ci eskadrilyasına məxsus F-4 döyüş təyyarəsi. 18 noyabr 2008-ci il
Tipi	Qırıcı-bombardmançı
Hazırlayan	McDonnell Douglas
İstehsalçı	McDonnell Aircraft McDonnell Douglas
İlk uçuş	27 may 1958
İstismara verilmə tarixi	30 dekabr 1960
İstimarının bitmə tarixi	1992
Status	Az sayda dövlət tərəfindən istifadə olunur
İstismarçılar	ABŞ Hərbi Hava Qüvvələri (keçmiş) Türkiyə Hərbi Hava Qüvvələri İran Hərbi Hava Qüvvələri
İstehsal ili	1958–1981
Buraxılış sayı	5,195
Vahidinin qiyməti	2.4 milyon ABŞ dolları
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

2017-ci ilə olan məlumata əsasən istismarına başlamasından 60 ilə yaxın bir müddət keçməsinə baxmayaraq, F-4 qırıcıları hələ də İran, Yaponiya, Cənubi Koreya və Türkiyə kimi ölkələrdə aktiv istifadə olunur.

İstifadəçilər

“F-4 Phantom II” istifadəçiləri :

   Hal-hazırkı istifadəçilər

   Keçmiş istifadəçilər

• Avstraliya (keçmiş)

İstanbul Aviasiya Muzeyində sərgilənən xidmətdən çıxarılmış F-4E Phantom II

• Misir: 34 ədəd F-4E xidmətdədir.

ABŞ dəniz piyadaları korpusuna aid olan F-4B Phantom II, Cənubi Vyetnam səmalarında uçarkən (1968)

• Almaniya (keçmiş): 30 iyun 2013-cü ildən xidmətdən çıxardılmışdırlar.

“Almaniya Silahlı Qüvvələri”nə məxsus olan F-4F Phantom II

• Yunanıstan: 12 ədəd RF-4E və 34 ədəd F-4E AUP xidmətdədir.
• İran: 1960 – 1970-ci illərdə 225 ədəd F-4D, RF-4E, F-4E almışdır. 2015-ci ildəki məlumatlara görə 64 ədəd F-4D xidmətini davam etdirir.
• İsrail (keçmiş): 2004-cü ildən F-4 təyyarələri xidmətdən çıxardılmışdırlar.
• Yaponiya: 78 ədəd F-4J xidmətdədir. Gələcəkdə F-35 ilə dəyişdirilməsi planlaşdırılır.
• İspaniya (keçmiş): 2002-ci ildən xidmətdən çıxardılmışdırlar.
• Cənubi Koreya: 69 ədəd F-4E xidmətdədir. 1960 və 1970-ci illərdə 27 ədəd RF-4C, 92 ədəd F-4D və 103 ədəd F-4E olmaqla 222 ədəd F-4 alınmışdır.
• Türkiyə: Ən çox F-4 istifadəçilərindəndir. 1974 – 1994cür illər arasında 200 ədəddən artıq F-4 təyyarəsi alınmışdır. 2015-ci ildəki məlumatlara görə 47 ədəd F-4E Terminator 2020-ci ilə kimi xidmətini davam etdirəcəkdir.
•  Böyük Britaniya (keçmiş)
• ABŞ (keçmiş): 1996-cı ildən xidmətdən çıxardılmışdırlar. Hal-hazırda onlardan uzaqdan idarəli və hədəf təyyarələr kimi istifadə olunur.

Taktiki-texniki xüsusiyyətləri (F-4E)

3-side view of the F-4E/F

F-4 Phantom II təyyarəsinin pilot kabinəsinin görünüşü.

Ümumi parametrlər

• Ekipaj: 2
• Uzunluğu: 19.2 m
• Qanad qolayı: 11.7 m
• Hündürlüyü: 5 m
• Qanadının sahəsi: 49.2 m²
• Boş çəki: 13,757 kq
• Maksimum qalxma çəkisi: 28,030 kq
• Maksimum enmə ağırlığı: 16,706 kq
• Yanacaq tutumu: 7,550 l (daxili yanacaq çəni)
• Güc təminatçısı: 2 × General Electric J79-GE-17A mühərrik

iki F-4S uçarkən

F-4EJ (solda) ve RF-4E (sağda)

Uçuş keyfiyyətləri

• Maksimal sürət: Mach 2.23 (2,370 km/s)
• Maksimal uçuş məsafəsi: 2,699 km
• Uçuş tavanı: 18,000 m
• Yüksəkliyə qalxma sürəti: 210 m/s
• Qanad yüklənməsi: 380 kq/m²
• Çəkmə gücünün çəkiyə nisbəti: 0.86 (yüklü çəki ilə)

Həmçinin bax

• ABŞ Hərbi Hava Qüvvələri
• Türkiyə Hərbi Hava Qüvvələri

Xarici keçidlər

• F-4 Phantom II history page on Boeing.com
• F-4 Phantom II Society site
• PhantomF4K.org – Fleet Air Arm – Royal Navy site