Fayzi Qaskarov adına Xalq Rəqsləri Ansamblı
Fayzi Qaskarov adına Dövlət Akademik Xalq Rəqsləri Ansamblı (başq. Фәйзи Ғәскәров исемендәге халыҡ бейеүҙәре ансамбле) — Başqırdıstan Respublikasının xalq rəqsləri peşəkar ansamblı.[1]
| Fayzi Qaskarov adına Dövlət Akademik Xalq Rəqsləri Ansamblı | |
|---|---|
| başq. Фәйзи Ғәскәров исемендәге халыҡ бейеүҙәре ансамбле | |
 Fayzi Qaskarov adına Dövlət Akademik Xalq Rəqsləri Ansamblının binasının fasadı | |
| Əsas məlumatlar | |
| Fəaliyyət illəri | 1939-indiyə qədər |
| Ölkə |
 Rusiya  Başqırdıstan |
| Şəhər | Ufa |
| gaskarov-ensemble.ru | |
"Başqırd professional xoreoqrafiya sənətinin inkişafına və təbliğinə verdiyi böyük töhfələrə və yüksək ifaçılıq bacarıqlarına görə" Salavat Yulayev mükafatına layiq görülən yeganə kollektiv.
Tarixi
redaktəRəqs kollektivi 1936–1938-ci illərdə yaradılıb. Xalq Rəqsləri Ansamblı Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikası Birləşmiş Teatrlarının konsert və estrada bürosunda Başqırd Teatr Məktəbinin balet şöbəsinin tələbələrindən və həvəskar tamaşaların iştirakçılarından yaradılmışdır. 1938-ci ildə Xusayin Axmetov adına Başqırd Dövlət Filarmoniyasının nəzdindəki Başqırd Mahnı, Rəqs və Musiqi Ansamblı olaraq yenidən təşkil edildi. 11 mart 1939-cu ildə İqor Moiseyevin tələbəsi Fayzi Adqamoviç Qaskarov ansamblın bədii rəhbəri olundu. Fayzi Qaskarov kollektivin gələcək inkişaf istiqamətini müəyyən etdi. Bu səbəbdən məhz bu tarix ansamblın yaranma günü hesab olunur.
1940-cı ildə ayrılaraq Başqırd Dövlət Xalq Rəqsləri Ansamblı kimi təyinat almışdır. 1940-cı ilin yayında ansambl Başqırdıstan üzrə ilk turnesinə çıxdı. Ansambl 1941-ci ilin əvvəllərində Moskvada Başqırd Ədəbiyyatı və Sənəti dekadasına hazırlaşırdı. 1955-ci ildə Moskvada Başqırd Ədəbiyyatı və Sənəti dekadasında iştirak etmişdir. Məhz bu dekadada iştirak Xalq Rəqsləri Ansamblına ümumittifaq şöhrəti qazandırdı.
1988-ci ildə yaradıcı qrupa Fayzi Qaskarovun adı verildi və kollektiv Fayzi Qaskarov adına Dövlər Xalq Rəqsləri Ansamblı adlandırıldı.
1991-ci ildə Başqırd Dövlət Filarmoniyasından ayrılaraq hüquqi şəxs statusu və hazırkı adını almışdır. 1994-cü ildə eyni zamanda iki xarici tur — ABŞ və Türkiyəyə səfərlər baş tutdu.
1996-cı ilin dekabrında ansambl Rusiya Federasiyası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən "Akademik" adına layiq görüldü.
2007-ci ildə Fayzi Qaskarov adına Xalq Rəqsləri Ansamblı ayrıca bina ilə təmin olundu. Bu bina Ural-Volqa bölgəsində analoqu olmayan xüsusi rəqslər üçün tikilmiş binadır.
Mükafatları
redaktə- Salavat Yulayev adına Respublika Mükafatı.
- Q. Salyam adına mükafat (1978).
- 1994-cü ildə ansambl Türkiyədə Dünya Ulduzları festivalında bürünc mükafat qazanmışdır.
- 2005-ci ilin dekabrında Fayzi Qaskarov adına Xalq Rəqsləri Ansamblı Rusiyanın "İzvestiya" qəzetinin təsis etdiyi "İzvestiya" mükafatına layiq görülmüşdür.
- 2013-cü ilin oktyabr ayında YUNESKO-nun mənzil-qərargahında ansambl UNESCO-nun "Beş qitə" qızıl medalına, "Sülh Səfiri" diplomuna layiq görüldü.[2]
Repertuar
redaktəFayzi Qaskarovun quruluş verdiyi qızıl dond
redaktə- başqırd lirik rəqsi "Yeddi qız"
- başqırd lirik rəqsi "Zaqida"
- başqırd rəqsi "Zərifə"
- dağ başqırdlarının "Gülnazirə" rəqsi
- gülməli başqırd rəqsi "Dəcəllər"
- başqırd rəqsi "Üç qardaş"
- başqırd rəqsi "Ram edənlər"
- başqırd rəqsi "Şimali amurlar"
- mari rəqsi "Axşam qapıda"
- komik Tatar rəqsi "Damat"
- tatar rəqsi "Kosari" və s.
Başqırd rəqsləri
redaktə- başqırd rəqsi — "Çiçəklənən kuray" xoreoqrafik tamaşası
- başqırd rəqsi — "Qızıl qartallar diyarı" xoreoqrafiya tamaşası
- başqırd döyüşçü rəqsi "Bayk"
- başqırd rəqsi "Fransız hicabı"
- başqırd rəqsi "Kubizlə"
- "Başqırdıstan Gəncliyi" başqırd rəqsi
- başqırd cigidlərinin rəqsi "Mis Daban" və s.
Rusiya və qonşu ölkələrin xalqlarının rəqsləri
redaktə- "rus suite" rəqsi
- koryak rəqsi "Kamçatka eskizləri"
- Belarus rəqsi "Veselukha"
- rus rəqsi "Tver şənlikləri"
- çuvaş rəqsi "Kariya"
- inquşaların bayram rəqsi
- udmurt bayram rəqsi
- yəhudi rəqsi "Şalom"
- Ukrayna rəqsi "Qopak" və s.
Uzaq xarici ölkələrin rəqsləri
redaktə- amerikalıların rəqsi "Kanrti"
- argentinalı çobanların rəqsi "Qauço"
- koreyalı fanat rəqsi
- ispan rəqsi "Əndəlüs axşamları"
- ispan rəqsi "Araqon hotası"
- hind rəqsi
- kalmık rəqsi "Çiçerdık"
- "Banqladeşin ritmləri və melodiyaları"
- yunan rəqsi "Sirtaki"
Bunlar ansamblın ifa etdiyi rəqslərin tam siyahısı deyil. Bu gün truppada dünya xalqlarının yüz qırxdan çox rəqsi var.
Kollektivin məşhur üzvləri
redaktə- Faxrutdinov Ənvər Nurtdinoviç — RSFSR-nin əməkdar artisti.
- Zubaydullin Hisbulla Qumeroviç
- Zubaydullin Aydar Xisbulloviç
- Tuisina Rəşida Qilmutdinovna
- Abdulmanov Rim Salimyanoviç — balet rəqqası. Başqırdıstan Respublikasının Xalq artisti (1989).
- Axmetova-Nabieva Elvira Mirzanurovna — Başqırdıstan Respublikasının Xalq artisti.
- Şafiqullina Alsu Talqatovna — Başqırdıstan Respublikasının Xalq artisti (2000)
- Fasxitdinov Ridik Axmetoviç — qarmon ifaçısı, Fayzi Qaskarov adına Xalq Rəqsləri Ansamblının konsertmeysteri Başqırdıstan Respublikasının Xalq artisti (1982).
- Mulyukov Rustem Minniraufoviç — Başqırdıstan Respublikasının Xalq artisti (2008).
- Tutmanova Asya Valentinovna
- Tutmanov Radis Nurislamoviç (5 avqust 1953-cü il təvəllüdlü) — ansamblın solisti. Başqırdıstan Respublikasının Xalq artisti (1994).
- Osipov, Nikolay İvanoviç (18.03.1952-ci il təvəllüdlü) — ansamblın solisti. Başqırdıstan Respublikasının Xalq artisti (1994).
İstinadlar
redaktə- ↑ "Information from the official website of the Ministry of Culture of the Russian Federation". 2014-02-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-12.
- ↑ "Информация из Официального сайта Министерства культуры РФ". 2014-02-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-12.
Ədəbiyyat
redaktə- Багуманов А. И., Фаизова Ф. А. Государственный академический ансамбль народного танца РБ имени Г. Ф. Гаскарова//Лауреаты премии имени Салавата Юлаева. — Уфа: Китап, 1999. 272 с. — С. 168–171.
- Хайруллин Р. Башкирский государственный ансамбль народного танца. Уфа, 1966.
- Саитов С. Башкирская государственная филармония. М.-Л., 1969.
- Башкирский государственный ансамбль народного танца: Альбом. Текст Е. Варламовой. Сост. А. Фахрутдинов. Уфа, 1978.
Xarici keçidlər
redaktə- [ölü keçid] Статья в Башкортостан: краткая энциклопедия
- ролик с презентацией ансамбля
- Ансамбль Гаскарова [ölü keçid]
- Ансамбль Гаскарова
- Концертный зал Государственного Академического Ансамбля Народного Танца им. Файзи Гаскарова.
- Ансамбль народного танца имени Файзи Гаскарова отмечает 70-летие Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine