Fiziki hadisələr
Fiziki hadisələr - bir maddənin digər maddəyə çevrilməsi ilə nəticələnməyən hadisələr, başqa sözlə, maddə tərkibinin dəyişməsinə səbəb olmayan hadisələrdir.
Ümumi məlumatRedaktə
Cisimlərin daxilində, xaricində, onların iştirakı ilə baş verən hadisələr fiziki hadisələrdir. Fiziki hadisələr zamanı maddənin aqreqat halı, forması və s. dəyişir. Suyun donması, buzun əriməsi, mayenin buxarlanması, metalların döyülərək müxtəlif formalara salınması, neftin fraksiyalara ayrılması, qarışıqların süzmə, buxarlandırma, distillə, çökdürmə, kristallaşdırma, maqnitlə və xromatoqrafiya üsulu ilə ayrılması və s. fiziki hadisələrdi.
Fiziki hadisələrin növləriRedaktə
Fiziki hadisələr 7 qrupa bölünür:
- mexaniki
- işıq
- elektrik
- maqnit
- səs
- istilik
- atom
Mexaniki hadisələrRedaktə
Mexaniki hadisələr cisimlərin bir-birinə nəzərən zamanı baş verir. Yelləncəyin hərəkəti, təyyarənin uçuşu, Yerin Günəş ətrafında hərəkəti və s. buna misal ola bilər.
İşıqRedaktə
İşıq hadisələri işıq şüalarının təsiri ilə baş verən hadisələrdir. Məsələn,göy qurşağının
yaranma, işığın yanması və s.
ElektrikRedaktə
Elektrik hadisələri elektrikləşdirilmiş cisimlərdə baş verir. Məsələn: elektrik cərəyanının alınması, elektrik cihazlarının işləməsi, şimşək və s.
İstilikRedaktə
İstilik hadisələri cisimlərdə qızma və soyuma zamanı baş veir: suyun buxara və ya buza çevrilməsi, havanın isinməsi.
MaqnitRedaktə
Maqnit hadisələri maqnit xassələrinə əsaslanan hadisələrdir: kompasın əqrəblərinin Şimal, Cənub, Şərq və ya Qərbə dönməsi
SublimasiyaRedaktə
Bərk maddənin qızdırıldıqda birbaşa qaz halına keçməsi hadisəsinə sublimasiya deyilir. Məsələn, yod kristallarını qizdırdiqda birbaşa qaz halına keçir. Deməli, sublimasiya hadisəsi də aqreqat halının dəyişməsi olduğu üçün fiziki hadisədir.
MənbəRedaktə
- Uşaq ensiklopediyası - Kimya. Bakı, 2008.