For-de-Frans (fr. Fort-de-France) — Fransanın Karib hövzəsində Martinika idarəsinin paytaxtıdır. O, həmçinin Karib hövzəsindəki əsas şəhərlərindən biridir. İxracatına şəkər, rom, konservləşdirilmiş meyvə və kakao daxildir.

Şəhər
For-de-Frans
fr. Front-de-France
Gerb
Gerb
14°36′00″ şm. e. 15°17′00″ ş. u.
Ölkə  Fransa
Region Martinika
Rayon For-de-Frans
Tarixi və coğrafiyası
Sahəsi
Mərkəzin hündürlüyü 0 ± 1 m
Əhalisi
Əhalisi
  • 74.921 nəf. (1 yanvar 2021)[2]
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi 97203[3], 97234[3]
Digər
fortdefrance.fr
Xəritəni göstər/gizlə
For-de-Frans xəritədə
For-de-Frans
For-de-Frans
For-de-Frans xəritədə
For-de-Frans
For-de-Frans
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiya redaktə

Fransada Fort kimi tanınan For-de-Frans, Madame çayının aşağı axarında, böyük For-de-Frans körfəzinin şimal girişində, Martinikanın qərb sahilində yerləşir. Şəhər dağlar və dəniz arasında dar, düzünə ərazidə yerləşir və adanın bütün yerlərindən yol əlçatan edir.

Tarix redaktə

Pierre Belain d'Esnambuc qardaşı oğlu Jak Dyel du Parket (1606–1658) 1638-ci ildə Martinikanın ilk qubernatoru olmuşdur. Fort Saint Luis düşmən hücumlarına qarşı şəhəri qorumaq üçün qala inşa etmək qərarına gəlmişdir. XIV qubernator Luis general Baas və Marquis təyin edərək qalanı 1669-cu ildə məhv edərək və yenidən tikmişdir. Onun əmrilə varisləri, Blenac xüsusən də Kount qalanı Vauban dizayn ilə inşa etmişlər. "Karib Paris" kimi öz kommersiya və mədəni canlılığı görə məşhur olan ada ən qədim şəhəri Martinik inzibati paytaxt adına layiq görülmüşdür. Fort-Kral adı Fransa inqilabı zamanı qısa ömürlü "Fort-La-République" adı dəyişilərək 19-cu əsrdə For-de-Frans kimi qəbul edilmişdir. Fort-Kral köhnə adı hələ də şəhərli "Foyalais" olan sakinləri familiarly "Foyal" öz Kreolu dil formasında bu gün istifadə olunur. Şəhərdə 1839-cu il yanğını və 1890-cı ildə zəlzələ fəlakətləri böyük zərər vurmuşdur. Mont Pelée vulkan püskürməsi 1902-ci ildə Saint-Pierre şəhərini məhv etmiş, sonra XX əsrin dönüşündə Fort-de-Frans iqtisadi baxımdan əhəmiyyət qazanmışdır. Onun kommersiya artımı başladığı zamandan 1918-ci ilədək, Fort-de-Fransın qeyri-adekvat su təchizatı qismən bataqlıqlar əmələ gəlmiş və sarı qızdırma xəstəliyi yayılmışdır. sonradan bataqlıqlar drenaj olunaraq qurudulmuşdur.

Dəniz bazası redaktə

For-de-Frans, Fort Saint Luis Degrad des kannes (Fransız Qvianası) kimi, bir Fransız hərbi-dəniz bazasıdır.

Görməli yerləri redaktə

Fort Saint Luis əlavə, üç digər qalalar var:
Fort Desaix
Fort Tartenson
Fort Gerbault

Maraq doğuran digər sahələr aşağıdakılardır:

De la Savane ərazisi
Schoelcher Kitabxana
Jardin de Balata, botanika bağı
Sacre-Coeur de Balata Church, tropik meşə ilə əhatə olan Paris Montmartre kilsəsinin bənzəri
Fort-de-France Katedral

Martinik-doğulan Empress Josephine, Napoleonun həyat yoldaşı, La Savane bağları vardır. Bu ehtimalla adada köləlik yenidən qurulmasını dəstəklədiyi üçün onu ittiham edən şəxslər tərəfindən 1990-cı illərdə zərər vurulub.

Nəqliyyat redaktə

Martinika Aime Sezer Beynəlxalq Hava Limanı, Fort-de-France ətrafında yerləşir və A1 Autorout yaxıığındadır.

İstinadlar redaktə