Fransız Polineziyası
Fransız Polineziyası (fr. Polynésie française, taiti Pōrīnetia farāni) — Fransanın dənizaşırı kollektivliyi və təsisçi ölkəsi cənubi Sakit okeanın mərkəzində yerləşir. Qərbdən — Kuk Adaları suları ilə, şimal-qərbdən — Kiribati Respublikası ilə, şimaldan, şərqdən və cənubdan — neytral Sakit okean suları ilə, cənub-şərqdən — Pitkern suları ilə həmsərhəddir.
| Fransız Polineziyası | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| fr. Polynésie française | |||||
| |||||
| Tahiti Nui Mare’are’a | |||||
.svg) |
|||||
| Rəsmi dilləri | |||||
| Paytaxt | Papeete | ||||
| Sahəsi | Dünyada 173-cü | ||||
| • Ümumi | 4167 km² | ||||
| • Su sahəsi (%) | 12 | ||||
| Əhalisi | |||||
| • Əhali | 280 min nəfər (184-cü) | ||||
| • Siyahıyaalma (2012) | 268 270 nəf. | ||||
| • Sıxlıq | 67 nəf./km² (130-cu) | ||||
| Valyuta | CFP Franqı | ||||
| İnternet domeni | .pf | ||||
| ISO kodu | PF | ||||
| Telefon kodu | +689 | ||||
| Saat qurşaqları | |||||
| Nəqliyyatın yönü | sağ[d] | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
![Bayraq[d]](/wiki/Fayl:Flag_of_French_Polynesia.svg)
![Gerb[d]](/wiki/Fayl:Coat_of_arms_of_French_Polynesia.svg)
Buraya arxipelaqlar daxildir: Cəmiyyət adaları, Tuamotu adaları, Markiz adaları, Tubuai adaları, Tuamotunun yaxınlığında olan Qambye adalarını ayrıca ayırır, əslində Tuamotunun ayrı bir hissəsi. Ümumi sahəsi — 4,167 km², əhalisi — 281 674 nəfərdir (2017-ci ildə təxmin edildiyi kimi). Siyasi və inzibati mərkəz Taiti adasındakı Papeete şəhəridir (Fransız Polineziyasının ən böyük adası, 1 min km²).
Fransız Ali Komissarlığı tərəfindən idarə olunur. Yerli hakimiyyət orqanları — Nazirlər Şurası və ərazi məclisi.
Etimologiyası
redaktəDənizaşırı kollektivliyin ilk sözü Fransaya aid olmaq deməkdir. İkinci söz, yarısını tutduğu Sakit okean bölgəsindən gəlir. "Polineziya" adı (hərfən — "çox adalı") XVI əsrdə qədim yunan sözlərindən πολύς — "çox" və νῆσος — "ada" sözlərindən süni şəkildə yaranmışdır; sonu ümumiyyətlə ölkələrin və ərazilərin adlarına aiddir [1]. Ərazinin müasir adı ikinci yarıda və ya XIX əsrin sonlarında, ərazinin Fransanın bir hissəsi olanda sonra ortaya çıxdı.
Ümumi coğrafiyası və ətraf mühit şəraiti
redaktə
Fransız Polineziyasına Markiz, Cəmiyyət, Qambye, Tubuai və Tuamotu arxipelaq daxildir. Ümumiyyətlə təxminən 130 adadan ibarətdir[2]. Ən iri adası — Taitidir, burada mərkəzi şəhər Papeete yerləşir.
- Ümumi sahəsi
- 4167 km²
- * Torpaq sahəsi: 3660 km²
- * Su: 507 km²
- * Dəniz: 4.8 milyon km²
- Torpaq sərhədləri
- 0 km
- Sahil xətti
- 2,525 km
- Dəniz tələbləri
- * Eksklüziv iqtisadi bölgə: 200 dəniz mil
- * Ərazi dəniz: 12 dəniz mili
- Həddindən artıq nöqtələr
- * Ən aşağı nöqtə: Sakit Okean 0 m.
- * Ən yüksək nöqtə: Orohena dağı (Taiti adası) 2241 m.
- Təbii ehtiyatlar
- Ağac, balıq, kobalt, su elektrik
- Torpaq istifadəsi
- * Torpaq sahəsi: 1%
- * Daimi bitkilər: 6%
- * Daimi otlaqlar: 5%
- * Meşələr və meşəlik: 31%
- * Digər: 57% (1993 qiymətləndir.)
- Suvarılan torpaq
N / A km²
Siyasət
redaktəFransız Polineziyası tam olaraq müstəqil siyasətə malik olan dövlət deyil. Belə ki, daxili siyasətdə müstəqil olsalarda, xarici siyasətdə Fransadan asılıdır. Dövləti qubernator idarə edir və həmin qubernator Fransa parlamenti tərəfindən təyin edilir.
İqtisadiyyat
redaktəİqtisadi olaraq da əsasən Fransaya bağlıdır. Milli iqtisadiyyat Fransa parlamenti və qismən yerli icra orqanları tərəfindən həyata keçirilir. Milli valyutası CFP Franqıdır.
Dil
redaktəYerli dialektlər mövcud olsa da dövlətin rəsmi dili fransızcadır.
Şəkillər
redaktə
Həmçinin bax
redaktəİstinadlar
redaktə- ↑ Поспелов, 2002
- ↑ Kingfisher Geography Encyclopedia. ISBN 1-85613-582-9. Page 546
Ədəbiyyat
redaktə- Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь (Русские словари, Астрель, АСТ 3 000 nüs.). М.: 2-е изд., стереотип. отв. ред. Р. А. Агеева. 2002. səh. 512. ISBN 5-17-001389-2.