Fridrix Vemer fon Şulenburq

ŞULENBURQ Fridrix Verner fon (20.11.1875, Kemberq, Saksoniya – 10.11.1944, Plyottsenzeye həbsxanası, Berlin) – alman diplomatı, müqavimət hərəkatının iştirakçısı, qraf.

Fridrix Vemer fon Şulenburq
alm. Friedrich-Werner von der Schulenburg‎
Doğum tarixi	20 noyabr 1875(1875-11-20).
Doğum yeri	Saksoniya, Almaniya
Vəfat tarixi	10 noyabr 1944 (68 yaşında)
Vəfat yeri	Berlin, Almaniya
Vəfat səbəbi	asma[d]
Vətəndaşlığı	Almaniya
Təhsili	Humboldt adına Berlin Universiteti
Fəaliyyəti	diplomat, müqavimət döyüşçüsü[d]
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Lozanna, Berlin və Münxen universitetlərində təhsil almışdır. 1901-ci ildən xarici işlər nazirliyində çalışmış, 1911-ci ildən Tiflisdə konsul vəzifəsində işləmişdir. 1918-ci ilin mayından Qafqazda alman diplomatik missiyasının tərkibində olmuş, Batum konfransındakı Almaniya nümayəndəliyinin tərkibinə daxil edilmişdi. Şulenburq 1918-ci il avqustun 21-də Almaniyanın Baş qərargahında Qafqazla bağlı iqtisadi və nəqliyyat məsələlərinin müzakirə olunduğu konfransda iştirak etmiş, müşavirənin nəticələrini mövzular üzrə sistemləşdirib, qeydlər aparmışdır. Onun Bakı ilə bağlı qeydləri, əsasən, Bakı neftinin nəqli məsələsinə aiddir. Qeydlərdə deyilir: "... a) Bakı Rusiya ağalığı altında qalmaqdadır; b) Neft gəliri Almaniyanın nəzarətinə keçir; c) Bakıdan gələn dəmir yollan və boru kəmərləri alman nəzarəti altında olmalıdır". Şulenburqun yazdığına görə, Bakının tutulmasından sonra neft sahələrini Nobel firması ilə sıx əməkdaşlıq yolu ilə istismar etmək nəzərdə tutulurdu. Şulenburq 1919-cu ilin iyulundan Berlində xarici işlər nazirliyinin mərkəzi aparatında referent vəzifəsində çalışmışdır. 1923-cü ildən İranda, 1931-ci ildən Rumıniyada, 1934-ci ildən isə SSRİ-də Almaniyanın səfiri olmuşdur. Müharibənin elan olunması haqqında Almaniyanın notasını 1941-ci il iyunun 22-də SSRİ xarici işlər xalq komissarı V.M. Molotova Şulenburq təqdim etmişdir. Almaniyaya qayıtdıqdan sonra istefa vermiş və antihitlerçi müxalifətə qoşulmuşdur. Hitlerə qarşı uğursuz sui-qəsddən (1944) sonra həbs edilərək edam olunmuşdur.

Ədəbiyyat

• Qasımlı M.C., Birinci Dünya müharibəsi illərində böyük dövlətlərin Azərbaycan siyasəti, 3 cilddə. c.3. B.. 2004;
• 3ajieccKHH K.A., KTO 6bLi KTO B nepBoiı MnpoBofl BOHHe. BııorpadpıiMecKHĠi 3nmiK.ToneaıiMecKHĠı cjıoBapb, M., 2003.

Xarici keçidlər

• Биографические данные
• Волков В. К. Призрак и реальность "Барбароссы" в политике Сталина (весна-лето 1941 г.) // Вопросы истории. — 2003. — № 6. С. 31-58
• Городецкий Г. Миф "Ледокола": Накануне войны
• Мэнвелл Р., Френкель Г. Июльский заговор. М., 2007. ISBN 978-5-9524-3062-4
• Фотография Вернера фон дер Шуленбурга