Güllü qarı məscidi

Güllü qarı məscidi — Şəki şəhərinin Kiçik Qala küçəsində yerləşən tarixi məscid.

Güllü qarı məscidi
41°05′55″ şm. e. 47°10′35″ ş. u.
Ölkə	Azərbaycan
Status	Ölkə əhəmiyyətli
Şəhər	Şəki
Rayon	Şəki
Yerləşir	Kiçik Qala küçəsi
Aidiyyatı	Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi
Əsas tarixlər	XIX əsr
Tikilmə tarixi	XIX əsr
Üslubu	Şərq memarlığı
Texnikası	Çay daşı
Material	Çay daşı
Vəziyyəti	Qənaətbəxş
Rəsmi sayt	sheki.heritage.org.az/he…

Tarixi

Güllü qarı məscidi, 19-cu əsrin memarlıq incilərindən biri olaraq, Şəkinin Kiçik Qala məhəlləsinin dar küçələrində yerləşir. Bu tarixi məscid, yerli çay daşlarının ustalıqla hörülməsi nəticəsində yaranmışdır və Şərq memarlığının ənənəvi elementlərini özündə əks etdirir. Sadə, lakin nəfis görünüşü ilə seçilən bu kiçik məscid, əsrlər boyu yerli icmanın dini və ictimai həyatının ayrılmaz bir parçası olmuşdur. Məscidin divarları, zamanın sınağından keçmiş daşların şahidliyi ilə, nəsillərdən-nəsillərə ötürülən inancların və dəyərlərin daşıyıcısıdır. Sovet dövründə dini fəaliyyətlərin qadağan edilməsi səbəbindən bir müddət qapılarını bağlamağa məcbur olan məscid, 1990-cı illərdə ölkənin müstəqilliyini bərpa etməsi ilə birlikdə yenidən canlanmış və ibadətgah kimi fəaliyyətini davam etdirmişdir. Məscidin ətrafında formalaşan məhəllə həyatı, insanların bir araya gələrək dini və sosial tədbirlər təşkil etməsi, məscidin yalnız dini bir məkan deyil, həm də cəmiyyətin birləşməsinə xidmət edən bir mərkəz olduğunu göstərir.

Adının mənşəyi

Məscidin adı ilə bağlı rəvayətə görə, əsasən qadınların toplaşdığı bu məsciddə səliqə-sahmanın qorunmasına ən çox Güllü adlı bir qadın fikir verirmiş. Onun məscidə olan qayğısı və xidmətləri nəticəsində məscid camaat arasında "Güllü qarının məscidi" kimi tanınmağa başlamış və sonradan bu ad rəsmiləşmişdir.

Memarlıq xüsusiyyətləri

Güllü qarı məscidi çay daşından inşa edilmiş sadə, düzbucaqlı plana malikdir. Dam örtüyü kirəmitlə örtülmüşdür. Məscidin interyeri sadə və təvazökardır. Mehrab və minbər kimi dini elementlər sadə şəkildə işlənmişdir. Məscidin ətrafında kiçik bir həyət və yardımçı binalar (dəstəmazxana və s.) yerləşir. Məscidin giriş qapısı üzərində kitabə yoxdur.

Məscidin divarları çay daşından hörülmüş və ağ əhənglə suvanmışdır. Məscidin dam örtüyü dörd tərəfdən maili formada olub, kirəmitlə örtülmüşdür. Məscidin interyerində divarlar və tavan ağ rəngə boyanmışdır. Məscidin ibadət zalı sadədir və hər hansı bir bəzək elementi yoxdur. Zərif mehrab və minbər isə taxtadan hazırlanmış və oyma naxışlarla bəzədilmişdir.

Əhəmiyyəti

Güllü qarı məscidi Şəkinin tarixi və mədəni irsinin bir hissəsidir. Məscid həm dini, həm də ictimai məqsədlər üçün istifadə olunur. Yerli əhali üçün dini ayinlərin keçirildiyi məkan olmaqla yanaşı, məscid həm də icma üzvlərinin bir araya gəldiyi, müzakirələr apardığı bir məkandır. Məscid həmçinin Şəkinin turizm potensialına da töhfə verir, turistlər tərəfindən ziyarət edilir.