GQ Lupi b
GQ Lupi b və ya GQ Lupi B, GQ Lupi ulduzunun ətrafında fırlanan mümkün günəşdənkənar planet, qəhvəyi cırtdan və ya sub-qəhvəyi cırtdandır. Onun kəşfi 2005-ci ilin aprelində elan edilmişdir. 2M1207b ilə yanaşı, bu, birbaşa təsvir edilən ilk günəşdənkənar planet namizədlərindən biri idi. Görüntüsü Avropa Cənub Rəsədxanasının VLT teleskopu ilə Çilidə Paranal Rəsədxanasında 25 iyun 2004-cü ildə çəkilmişdir.[6]
 | |
| Kəşf tarixi | 25 iyun 2004[1] |
|---|---|
Böyük yarımoxu | 32 ± 2,25 astronomik vahid[2] |
| Nəyin peykidir | GQ Lupi[d][3][4] |
| Kütləsi | 31 ± 10 Jupiter mass[5] |
Şimal qütbünün meyllənməsi | −35° 39′ 5,42″[3] |
GQ Lupi b, 2,050 və 2,650 kelvin arasındakı temperatura uyğun gələn M6 və L0 arasında spektral tipə malikdir. Ətrafında olduğu ulduzdan təqribən 100 AU məsafədə yerləşərək, onun ətrafında təxminən 1200 illik yer vaxtına müvafiq zamanda orbital dövrəsini başa çatdırır və onun kütləsinin Yupiterdən bir neçə dəfə daha çox olduğuna inanılır. GQ Lupi b kimi gənc ulduz sistemlərindəki obyektlər üçün planet kütlələrini proqnozlaşdırmaq üçün istifadə edilən nəzəri modellər hələ də şərti olduğundan, kütləni dəqiq müəyyən etmək mümkün deyil – modellər GQ Lupi b-nin kütləsini bir neçə Yupiter kütləsi ilə 36 Yupiter kütləsi arasında hər hansı yerə yerləşdirir. Bu diapazonun ən yüksək ucunda GQ Lupi b kiçik qəhvəyi cırtdan kimi təsnif edilə bilər, lakin bu diapazonun ən aşağı ucunda o, qəhvəyi cırtdan deyil, son dərəcə böyük Yupiterə oxşar ekzoplanet kimi təsnif edilə bilər.
Maksimum radiusu Yupiterdən (RJ) 6,5 dəfə (və ya diametri 930.000 km) böyük olan ekzoplanet kimi təsnif edilərsə, bu, GQ Lupi b-ni kəşf edilmiş ən böyük ekzoplanetlərdən birinə çevirər, baxmayaraq ki, planetin ölçüsü inkişaf etdikcə kiçilir.
2006-cı ildən etibarən Beynəlxalq Astronomiya İttifaqının Günəşdənkənar Planetlər üzrə İşçi Qrupu GQ Lupi b-ni “gənc ulduzun mümkün planet kütləsi yoldaşı” kimi təsvir etmişdir.[7] GQ Lupi b 2020-ci ildən etibarən “təsdiqlənmiş planet” kimi siyahıya alınmışdır.[8]
İstinadlar
redaktə- ↑ https://www.eso.org/public/news/eso0511/.
- ↑ Long D. E., Zhang K., Teague R., Bergin E. A. Hints of a Population of Solar System Analog Planets from ALMA (ing.). // The Astrophysical Journal Letters IOP Publishing, 2020. Vol. 895, Iss. 2. P. L46. ISSN 2041-8205; 2041-8213 doi:10.3847/2041-8213/AB94A8 arXiv:2005.09730
- ↑ 1 2 Neuhäuser R., Guenther E. W., Wuchterl G., Mugrauer M., Bedalov A., Hauschildt P. H. Evidence for a co-moving sub-stellar companion of GQ Lup (ing.). // Astron. Astrophys. / T. Forveille EDP Sciences, 2005. Vol. 435, Iss. 1. P. L13–L16. ISSN 0004-6361; 0365-0138; 1432-0746; 1286-4846 doi:10.1051/0004-6361:200500104 arXiv:astro-ph/0503691
- ↑ Extrasolar Planets Encyclopaedia (ing.). 1995.
- ↑ Zhou Y., Herczeg G. J., Kraus A. L., Metchev S., Cruz K. L. Accretion onto planetary mass companions of low-mass young stars (ing.). // The Astrophysical Journal Letters IOP Publishing, 2014. Vol. 783, Iss. 1. P. 17. ISSN 2041-8205; 2041-8213 doi:10.1088/2041-8205/783/1/L17 arXiv:1401.6545
- ↑ Is this a Brown Dwarf or an Exoplanet? New Young Sub-stellar Companion Imaged with the VLT Arxiv surəti 7 may 2008 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2008-05-07 at the Wayback Machine, ESO Press Release 09/05, April 7, 2005. Accessed on line June 13, 2008.
- ↑ Lists of Extrasolar Planets Arxiv surəti 29 oktyabr 2013 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2013-10-29 at the Wayback Machine, IAU Working Group on Extrasolar Planets, August 28, 2006. Accessed on line June 13, 2008.
- ↑ "openexoplanetcatalogue.com GQ Lup". 2022-01-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-01-21.