Girdəqanad binersiya
Girdəqanad binersiya (lat. Bienertia cycloptera) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin pəncərkimilər fəsiləsinin binersiya cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU A2c+ 3c. Azərbaycanın nadir növüdür.
| Girdəqanad binersiya | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||
| Elmi təsnifat | ||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Girdəqanad binersiya |
||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
Qısa morfoloji təsviri redaktə
15-20 sm hündürlükdə, çılpaq, şirəli, birillik ot bitkisidir. Yarpaqları oturaq, növbəli, xətvari, yarımsilindrik, ətli-şirəli, kütdür aşağıda gövdəyə bitişikdir. Çiçəkləri yarpaq qoltuğunda yumaqcıqlara toplanmışdır, sonradan kiçik ayaqcıqlıdır. Erkəkciyi 5-dir, demək olar ki, görünmür. Yumurtalığı 2-3, qısa dişcik ağızcıqlıdır. Meyvələri 5-7 mm diametrindədir. Toxumu 1,5-2,5 mm diametrində, yastı horizontaldır.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri redaktə
Çiçəkləmə və meyvə əmələgətirmə dövrü may-noyabr aylarına təsadüf edir. Kserofit, halofit, işıqsevən, duzlaşmaya davamlıdır. Toxumla çoxalır. Şoranlıqda şorangəlik qruplaşmalarının tərkibində rast gəlinir.
Yayılması redaktə
Kür-Araz ovalığı, Abşeron (Nardaran kəndinin ətrafı), Naxçıvan düzənliyi (Böyükdüz ətrafı).
Sayı və tendensiyası redaktə
Populyasiyanın azalma tendensiyası müşahidə olunur, yaşama ərazisi məhdudlaşır.
Məhdudlaşdırıcı amillər redaktə
Xəzər dənizinin səviyyəsinin qalxması və antropogen amillər (otarılma, tapdalanma, bağ tikintiləri).
Mühafizə tədbirləri redaktə
Mühafizə üçün xüsusi tədbirlər aparılmır, yayılma yerlərində antropogen təsiri azaltmaq üçün yasaqlıqların təşkili, populyasiya səviyyəsində genetik tədqiqi, toxumlarının toxum bankında saxlanılması, bərpasının təmin edilməsi, yeni yayılma yerlərinin axtarılması təklif olunur.