Həbib Məmmədəliyev

Həbib Məmmədəliyev (tam adı: Məmmədəliyev Həbib Mehdi oğlu;v. 14 may 1975) — AMEA-nın müxbir üzvü, kimyaçı alim, texniki elmlər doktoru, professor

Həbib Məmmədəliyev
Məmmədəliyev Həbib Mehdi oğlu
Doğum tarixi	20 mart 1912
Doğum yeri	Çar Rusiyası,İrəvan quberniyası,Ordubad
Vəfat tarixi	14 may 1975 (63 yaşında)
Vəfat yeri	Moskva
Vəfat səbəbi	Ürək çatışmazlığı
Dəfn yeri	Bakı
Vətəndaşlığı	Azərbaycan SSR
Milliyyəti	Azərbaycanlı
Elm sahəsi	Kimya
Elmi dərəcəsi	texniki elmləri doktoru
Elmi adı	Professor
İş yeri	SSRİ Elmlər Akademiyası Neft İnstitutu
Üzvlüyü	AMEA-nın müxbir üzvü
Mükafatları	Azərbaycan Ali Soveti­nin Fəxri Fərmanı

Həyatı və təshili

Məmmədəliyev Həbib Mehdi oğlu 1912-ci il martın 29-da Ordubad şəhə­rində anadan olmuşdur. Yusif Məmmədəliyevin qardaşı oğludur. Şərqşünas Vasim Məmmədəliyevin qohumudur. Böyük Vətən Müharibəsinin (1941-1945) iştirakçısıdır. 1937-ci ildə Azərbaycan Sə­naye İnstitutunu muhəndis-kimyaçı tex­noloq ixti­sası üzrə bitirmişdir.

Vəfatı

14 may 1975-ci ildə Moskva şəhərində vəfat etmişdir. Bakı şəhərində dəfn edilmişdir.

Fəaliyyəti

Elmi fəaliyyəti

İkinci Dünya Müharibəsi illərində H.Məmmədəliyev ordu sıralarında iştirak etmiş və hərbi texnikanın yanacaq və sürtkü materialları ilə təmin edilməsi üzərində elmi tədqiqat işləri aparmışdır. 1945-ci ildə kimya üzrə fəlsəfə doktoru və 1955-ci ildə kimya üzrə elmlər doktoru elmi dərəcəsini, 1956-cı ildə professor elmi adını almış, 1967-ci ildə Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üzvü seçilmişdir.

Azərbay­can SSR EA-nın Neft İnstitutunun laboratoriya müdiri (1945-1955), SSRİ EA-nın Neft İnstitutunda boyük elmi işçi, qrup rəhbəri (1955-1961), SSRİ EA Neft-Kimya Sintezi İnstitutunda Aromatik monomerlər laboratoriyasının rəhbəri işləmişdir (1961- 1975).

Əsas elmi istiqaməti aromatik karbohidrogenlərin alkil­ləşdirilməsi, dealkilləşdirilməsi və izomerlərə çevrilməsi reaksiyalarına həsr edilmişdir.

H.Məmmədəliyev əməkdaşları ilə birlikdə fenolların alümosilikat və turşu katalizator­ları üzərində aklilləşmə və arilalkilləşmə reaksiyalarını ət­raf­lı tədqiq edərək, əsas və əlavə reaksiyaların ümumi sxemlərini müəy­yənləşdirmiş və onların kinetik qanunauyğunluqlarını aşkara çıxarmışdır.

Rəhbərliyi ilə işlənib hazırlanmış katalitik rifor­minq prosesi piroliz qurğularında aromatik karbohidrogen istehsalını 1,5-2 dəfə artırmağa imkan vermişdir.

Tərəfindən neft və yanar şistlərin pirolizindən alınan ma­ye karbohidrogen tərkibi öyrənilmiş və sənaye miqyasında sənaye neft məh­sulları olan stirol və inden fraksiyasının ayrılma prosesi işlənib hazırlan­mışdır. Rəhbərliyi ilə 15 fəlsəfə doktoru hazırlanmışdır.

180 elmi əsərin, o cümlədən 13 müəlliflik şəhadət­naməsi və 1 monoqrafiyanın müəllifidir.

Təltif və mükafatları

• Neft-kimya sənayəsində xidmətlərinə görə Azərbaycan Ali Soveti­nin Fəxri Fərmanı ilə təltif edilmişdir.