Hamar dağdağan
Elmi təsnifat
XƏTA: latin parametri doldurulmayıb.
Beynəlxalq elmi adı
XƏTA HAQQINDA MƏLUMAT
Bu parametr doldurulmayıb: latin

Ümumi yayılması

redaktə

Rusiya (Krım), Kiçik Asiya, İran və Qafqazda dəniz səviyyəsindən 1000 m yüksəklikdə yayılıb.

Azərbaycanda yayılması

redaktə

Böyük və Kiçik Qafqazda dəniz səviyyəsindən 1000 m yüksəkliklərdə, Kür-Araz ovalığında, Naxçıvan MR-də, Lənkəranda (Diabar) və s. rayon ərazilərində təsadüf edilir.

Statusu

redaktə

Azərbaycanın nadir bitkisidir. NT.

Bitdiyi yer

redaktə

Dağətəklərində quru daşlı yamaclarda təbii halda bitir.

Təbii ehtiyatı

redaktə

Azərbaycanda arealı geniş deyildir.

Bioloji xüsusiyyətləri

redaktə

Hündürlüyü 15 m olan alçaqboylu ağacdır. Gövdəsinin qabığı hamardır. Cavan zoğları qəhvəyi və ya qonur, yaşlı gövdəsinin qabığı isə bozumtul-qonur rəngdədir. Cavan budaqlar açıqqonur və ya açıqqəhvəyi rəngdədir. Yarpaqların qaidəsi dairəvi-pazşəkilli, kol formalarında isə demək olar ki, ürəkvaridir. Yarpaqların ucu iti, xırda mişarkənarlı, sarımtıl-yaşıl (xüsusən alt tərəfdən), hamar, bəzən kələ-kötür, uzunluğu 4–7 sm, eni 4 sm olub, çılpaq saplaq üzərində yerləşmişdir. Meyvələri şarformalı, qırmızımtıl, 1–2 sm uzunluqda olub, uzun, çılpaq meyvə saplağı üzərində yerləşmişdir. Meyvəsi kürə formalıdır, uzun saplağı vardır. Çəyirdəyi zəif qırışıqlı olub, dairəvidir. Aprel-may ayında çiçəkləyir.

Çoxalması

redaktə

Əsasən generativ yolla çoxalır.

Təbii ehtiyatının dəyişilməsi səbəbləri

redaktə

Başlıca olaraq insan fəaliyyəti və bəzi abiotik amillərin təsiridir.

Becərilməsi

redaktə

Mədəni şəraitdə becərilir.

Qəbul edilmiş qoruma tədbirləri

redaktə

Qəbul edilmiş qoruma tədbiri yoxdur.

Zəruri qoruma tədbirləri

redaktə

Azərbaycanın "Qırmızı kitabı"na salınması tövsiyə edilir.

Ədəbiyyat

redaktə
  • Деревья и кустарники СССР. Т.4. 1951.;
  • Флора Азербайджана. т.6.1955;
  • Azəraycanın ağac və kolları. I cild. 1961;
  • Azərbaycan florasının konspekti. I–III cildlər.2005;2006;2008;
  • Naxçıvan MR florasının taksonomik spektrı.2008;
  • Naxçıvan MR-nın flora müxtəlifliyi və onun nadir növlərinin qorunması.2011.

Məlumat mənbəsi

redaktə
  • Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.

http://dendrologiya.az/?page_id=112 Arxivləşdirilib 2019-11-17 at the Wayback Machine