Harun Səidov
Harun Səidov[1] (8 may 1891, Dağıstan vilayəti – 13 avqust 1919) — inqilabçı, Vətəndaş müharibəsi iştirakçısı, lak yazıçısı, publisist.
| Harun Səidov | |
|---|---|
.jpg) | |
| Doğum tarixi | 8 may 1891 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 13 avqust 1919 (28 yaşında) |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | yazıçı |
Bioqrafiyası
redaktəHarun Səidov 1894-cü ildə Vaçi kəndində (indiki Dağıstanın Kuli rayonu) rayon məhkəməsinin katibi Səid Səidovun ailəsində anadan olmuşdur. Temir-Xan-Şurdakı realnı məktəbini bitirmişdir. 1912-1915-ci illərdə kadet məktəbində təhsil alır. 1915-ci ildə Moskva Ticarət İnstitutuna daxil olur. 1917-ci ildə Dağıstana qayıdır, burada Ulibiy Buynakski ilə birlikdə Dağıstanın təhsil və təşviqat bürosunu qurur. "İlçi" qəzetinin, 1918-ci ildən isə "İnqilabci dağlı" qəzetinin redaktoru olur. Burjua partiyasının siyasətini ifşa edən inqilabçı, qanlı imperialist savaşın davam etməsinə qarşı çıxır. Vətəndaş müharibəsi illərində "Qırmızılar"-ın tərəfini tutur. Dağıstanda əks-inqilab qüvvələrinə qarşı may qiyamının təşkilatçılarından biri olur. Partizan dəstəsinə rəhbərlik edir. 1918-ci il mayın 2-də Dağıstanda Sovetlərin hakimiyyəti elan edilir və Dağıstan Regional Hərbi İnqilab Komitəsi təşkil edilir. Komitə sədrinin müavini vəzifəsinə Harun Səidov təyin edilir. 1918-ci ilin iyulunda Sovetlərin birinci qurultayında Dağıstan vilayətinin icra komitəsi seçilir. Harun Səidov da icra komitəsinə daxil olur. Vətəndaş müharibəsinin başlanğıcında Harun Saidov Cenqutay cəbhəsindəki Denikin ordusunun nizami birləşmələri ilə cəsarətlə döyüşən Qazqumuq partizan dəstəsini təşkil edir. İyul qiyamının məğlubiyyətindən sonra Harun Səidovun dəstəsi Qazıqumuq rayonuna çəkilir. 1919-cu ilin avqustunda Harun Səidov əks-inqilab agentləri tərəfindən ələ keçirilir və Ağ Qvardiyaçılara təhvil verilir. 13 avqust 1919-cu ildə Sudaaxar dərəsində Denikinçilər tərəfindən güllələnir.
Sənət əsərləri
redaktəSəidov Dağıstan ədəbiyyatında usta yanında duran şagirdlərin çətin həyatından bəhs edən "Tinkers" (1914-1916) ilk dramını yazır. Həmçinin Səidov "Külək əsərsə", "Partizan mahnısı", "Axşam səmasını xəyal etdim" kimi bir sıra mahnıların sözlərinin müəllifidir. İyirmi üç yaşlı inqilabçı 1914-cü ildə teatr səhnəsinə çıxan lak dilində ilk olan "Tinker" pyesini yazır[2].
Xatirəsi
redaktəSudaxar, Vaçi və Qumuq kəndlərində Harun Səidovun abidələri ucaldılmışdır. Mahaçqalada və Dərbənd şəhərlərinə; Şamxal, Qarabudaxkənd, Sultan-Yeni-Yurt, Novolakskoe və s. kəndlərdə küçələr onun adını daşıyır. Kuli rayonu, Kuli kəndində Harun Saidov adına Kənd təsərrüfatı istehsal kooperativi fəaliyyət göstərmişdir (keçmiş kolxoz). İ. Kurbanəliyevin "Dağların bolşevikləri" hekayəsi və B. Ramazanovun "Daşdakı ulduz" pyesi ona həsr edilmişdir.
Mənbə
redaktəİstinadlar
redaktə- ↑ "Саидов, Гарун Саидович". 2022-07-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-15.
- ↑ "«Волнами мутного времени!». К 125 - летию со дня рождения Саидова Гаруна". 2021-10-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-15.