Herman Aleksandr Dils (alm. Hermann Alexander Diels‎; 18 may 1848[1][2][…], Bibrix[d]4 iyun 1922[1][2][…]) — məşhur alman klassik filoloqu, antik dövr tarixçisi[3].

Herman Dils
alm. Hermann Alexander Diels
Doğum tarixi 18 may 1848(1848-05-18)[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 4 iyun 1922(1922-06-04)[1][2][…] (74 yaşında)
Dəfn yeri
  • Dalem qəbiristanlığı[d]
Uşaqları 3 (Lüdviq Diels, Otto Dils daxil olmaqla)
Elm sahəsi klassik filologiya[d]
İş yeri
Təhsili
Elmi rəhbəri Hermann Usener[d]
Tanınmış yetirmələri Wilhelm Hartke[d], Helene Homeyer[d]
Üzvlüyü
Mükafatları İncəsənət və elm sahəsində Pour le Mérite ordeni
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Berlin Universitetinin professoru, 1905-1906-cı illərdə onun rektoru. Berlin Elmlər Akademiyasının fəal üzvü (1881). Rusiya Elmlər Akademiyasının xarici müxbir üzvü (07.12.1896)[4]

Bioqrafiya

redaktə

Bonn Universitetini bitirdikdən sonra Diels İtaliyaya elmi ezamiyyətə getmiş, burada Roma, Milan, Florensiya kitabxanalarında çalışmışdır. Qayıdandan sonra 1872-1877-ci illərdə. Əvvəlcə Flensburqda, sonra Hamburqda gimnaziyalarda dərs demişdir. 1877-ci ilin oktyabrından o, Aristotelin yazılarına yunan dilində şərhlər korpusunun nəşri komissiyasına (Prussiya Elmlər Akademiyasında) rəhbərlik edirdi)[5].

1882-ci ildən qeyri-adi professor, 1886-cı ildən Berlin Universitetində klassik filologiya üzrə sıravi professor. 1905-1906-cı illərdə rektor olmuşdur.

1881-ci ildən Berlin Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü idi. 1895-1920-ci illərdə Akademiyanın fəlsəfi-tarixi sinfinin katibi vəzifəsində çalışmışdır.

Əsərləri

redaktə
  • Doxographi Graeci. — Berolini, 1879.
    • Doxographi Graeci. — [3 Aufl.l] — В., 1958. — (в рус. пер.- Античная техника. — М.- Л., 1934).
    • Doxographi Graeci / coll., rec., prolegomenis indicibusque instruxit Hermannus Diels. Nachdruck der 4. Auflage von 1965: de Gruyter, Berlin 1979, ISBN 3-11-001373-8.
  • Simplicii in Aristotelis Physicorum libros quattuor priores [-posteriores]". Bd 1-2, 1892—95.
  • Parmenides, 1897.
  • Herakleitos, 1901.
  • Poetae philosophi, 1902.
  • Die Fragmente der Vorsokratiker. Bd 1-3. — 9 Aufi. — 1903. — (частичный перевод на рус. яз. А. Маковельского с рядом вводных статей, написанных переводчиком, вышел под назв. «Досократики». Ч. 1-3. — Казань, 1914—1999).
  • Lukrezstudien // Sitzungsber. d. Preuß. Akad. d. Wiss. in Berlin. Philos. histor. Klasse. — 1918—1922.
  • Lucretius Carus. De rerum natura. — Bd 1-2, 1923—24. — (текст и перевод).

Rus dilinə tərcümələri

redaktə
  • Дильс Г. Античная техника. М.; Л.: ОНТИ; ГТТИ. Пер. и примеч. М. Е. Сергеенко и П. П. Забаринского; Под ред. и с предисл. С. И. Ковалёва; Оформл. А. А. Толоконникова. 1934.
  • Дильс Г. Удивительные машины древности. Техника и технологии Античности. Тайны. Загадки. Сенсации. М.: Вече. 2018. ISBN 978-5-4484-0133-6.

İstinadlar

redaktə
  1. 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  2. 1 2 3 4 H. Diels // KNAW Past Members (ing.).
  3. "Дильс Герман". 2014-11-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-01-27.
  4. Историко-филологическое отделение (по разряду классической филологии)
  5. "Diels". 2013-03-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-01-27.

Ədəbiyyat

redaktə
  • Дильс Г. Античная техника. М.-Л., 1934.
  • Дильс // Философская энциклопедия: в 5 т. Т.2.:Дизъюнкция — Комическое / Ин-т философии Академии наук СССР; научный совет: А. П. Александров [и др.]. — М.: Советская энциклопедия, 1962. — С. 13.
  • Жмудь Л. Я. Переписывая доксографию: Герман Дильс и его критики // Историко-философский ежегодник, 2002. - М., 2003. С.5—33.
  • O’Brien D. Hermann Diels on the Presocratics:Empedocles’double destruction of the cosmos (Aetius II 4,8) // Phronesis 45,I (2000).
  • Wilamowitz-Moellendorff L. U. Diels // Sitzungsber. d. Preufi. Akad. d. Wiss. in Berlin. — 1922.
  • Arnim H. Diels // Almanach d. Wiener Akad. d. Wiss. — 1923. — № 73.
  • Kern О. Н. Diels und Carl Robert. Ein biograph. — Versuch. — Lpz., 1927 (имеется библиография трудов Дильса).
  • Жебелёв С. А. Герман Дильс. Некролог // Известия АН СССР, 1928.

Xarici keçidlər

redaktə
  • Дильс // Философская энциклопедия